Lạc Tràng (phường Quang Trung, TP.Phủ Lý) là vùng đất cổ, nơi có đường thiên lý Bắc Nam đi qua, là đất khoa bảng với nhiều dòng họ nổi tiếng như họ Bạch, họ Vũ. Cũng như nhiều thôn làng khác, Lạc Tràng xưa cũng có những nơi tôn nghiêm để người dân tu tâm dưỡng tính, lánh giữ tu hiền. Đó là 3 ngôi đình của 3 giáp Bắc, Đông, Ngô; chùa Lạc Tràng và đền Mẫu Đình Trường. Trải qua thời gian và bom đạn chiến tranh chỉ còn đền Mẫu Đình Trường còn nguyên vẹn, được UBND tỉnh xếp hạng là Di tích lịch sử, văn hóa và kiến trúc nghệ thuật năm 2006.

Ở những nơi khác bánh cuốn thường ăn với chả quế. Chả quạt ăn với bún, thành món bún chả. Riêng ở Phủ Lý, bánh cuốn ăn với chả quạt, tạo thành món đặc sản nổi tiếng gắn liền với vùng đất ngã ba sông.

Xã Ngọc Lũ, huyện Bình Lục, nơi nổi danh với những câu ca một thời "Ngọc Lũ người lắm, của nhiều/ Mười ba xóm ở hoa màu biết bao/ Lại xem tài lược giỏi sao/ Đắp đê hộ thủy nơi nào cũng thuê…". Cũng nhờ đi đắp đê hộ thủy mà người Ngọc Lũ vào những năm 1893-1894 đến Như Trác, huyện Lý Nhân gặp được Trống đồng Đông Sơn, loại trống cổ nhất và đẹp nhất, trở thành bảo vật quốc gia. 

Có mặt trên đất Tiên Nội, thị xã Duy Tiên đến nay đã hơn 400 năm, dòng họ Trương là một trong nhiều dòng họ lớn. Kể từ đời Tiến sỹ Trương Minh Lượng, một trong số 18 vị khoa bảng của Hà Nam được ghi danh văn bia tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám, đến nay dòng họ này đã có thêm 10 đời con cháu, trở thành một trong những dòng họ tiêu biểu ở Duy Tiên.

Trong suốt hành trình 90 năm có Đảng, 90 năm người dân Bồ Đề sống, chiến đấu, lao động và học tập gắn liền với danh phong quê hương tiếng trống cách mạng Bồ Đề, cả vùng đất và con người nơi đây đã không ngừng đổi mới, vượt qua những khó khăn của tự nhiên, của đời sống xã hội để xây dựng và phát triển.

Danh xưng Hà Nam xuất hiện trên bản đồ đất Việt tính đến nay vừa tròn 130 năm (20/10/1890 - 20/10/2020) nhưng truyền thống lịch sử, văn hiến của dải đất núi Đọi - sông Châu thì đã có bề dầy hàng nghìn năm. Nhìn lại những dấu son lịch sử, những trầm tích văn hóa rực rỡ của quê hương, chúng ta càng thêm tự hào, tự tin, thêm kỳ vọng vào bước phát triển đi lên của mảnh đất Hà Nam yêu dấu.

Từ khởi thủy, lịch sử và văn hóa của vùng đất Hà Nam hiện nay gắn kết với châu thổ Bắc Bộ. Là một trong những vùng trầm tích trẻ của miền võng Hà Nội rộng lớn, cho đến nay dấu tích con người tiền sử đầu tiên mới được phát hiện ở hang Chuông, hang Gióng Lở (xã Thanh Nghị, Thanh Liêm) có niên đại trên dưới 5000 năm thuộc hậu kỳ thời đại đồ đá mới, sơ kỳ thời đại đồ đồng.

Ở Phủ Lý, nếu có con phố nào mang dáng dấp phố thị nhất, xưa cũ và bình yên, đó có lẽ là Ngõ Chuối xưa - Phố Hàng Chuối nay.

Năm nào cũng vậy, vào sáng ngày mùng 4 Tết Nguyên đán, tại ngôi đình cổ kính, linh thiêng của làng, Ban khánh tiết đình Điền Xá, xã Văn Xá, huyện Kim Bảng tổ chức trang trọng lễ "lên lão" cho các ông bước sang tuổi 59.

Triển khai thực hiện Quy định số 15-QĐ/TW, ngày 28/8/2006 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Khóa X) về đảng viên làm kinh tế tư nhân (Quy định 15), trên địa bàn huyện Lý Nhân đã xuất hiện nhiều gương đảng viên làm kinh tế giỏi. Phát huy tinh thần tiền phong, gương mẫu, họ không chỉ làm giàu cho bản thân, gia đình mà còn góp phần lan tỏa trong các tầng lớp nhân dân về sự năng động, sáng tạo trong cách nghĩ, cách làm, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

Ở thị trấn Vĩnh Trụ, huyện Lý Nhân có dòng họ Vũ ngành 3 được nhiều người biết đến bởi có nhiều con cháu học hành thành đạt. 

Từ một vùng quê thuần nông, phường Yên Bắc, quê hương người vẽ lá cờ Tổ quốc - “Giáo Hoài” Nguyễn Hữu Tiến, ngày nay đã và đang có nhiều đổi thay mạnh mẽ, hứa hẹn sẽ sớm trở thành trung tâm hành chính mới của thị xã Duy Tiên trong tương lai.

Đồng chí Lưu Quang Bích (sinh năm 1906, quê Mộc Bắc, Duy Tiên) là một trong những người con quê hương có lòng yêu nước và sớm tham gia hoạt động cách mạng. Trong Tổng khởi nghĩa giành chính quyền tháng Tám năm 1945, đồng chí là Chủ tịch Ủy ban Quân sự cách mạng lâm thời huyện Duy Tiên. Đồng chí cũng chính là chồng nữ chiến sĩ cách mạng kiên trung Trần Thị Phúc, Bí thư Chi bộ đầu tiên của thị xã Phủ Lý.

Những ngày tháng 8 này, chúng tôi trở lại xã Thanh Hải, huyện Thanh Liêm và cảm nhận rất rõ vùng đất anh dũng, quật cường, bị bom cày đạn xới trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đang “thay da, đổi thịt” từng ngày. Niềm tự hào về những phần thưởng cao quý đã đạt được trong cuộc kháng chiến chống Mỹ đã thôi thúc Đảng bộ và các thế hệ người dân Thanh Hải không ngừng nỗ lực phấn đấu để khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng nông thôn mới.

Khu lưu niệm Cát Tường, thôn Cao Cát, thị trấn Bình Mỹ (Bình Lục) là nơi ghi dấu Bác Hồ về thăm Hà Nam lần thứ 2 năm 1958. Tọa lạc ngay trên khu đất năm xưa Bác Hồ từng nói chuyện với bà con nơi đây, công trình gồm các hạng mục: khu quảng trường, nhà tưởng niệm, khu trưng bày kỷ vật, nhà bia. Khu lưu niệm là địa chỉ đỏ trong giáo dục truyền thống, lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ hôm nay.

Đình Thọ Chương, xã Đạo Lý, huyện Lý Nhân là công trình kiến trúc quy mô được xây dựng từ thế kỷ XVI và XVII. Ngoài vẻ đẹp kiến trúc, nghệ thuật chạm khắc, tại đình còn lưu giữ nhiều đồ thờ có giá trị nghệ thuật cao. Tiêu biểu và độc đáo nhất là cỗ kiệu Song Loan mang phong cách thời Hậu Lê.

Tỉnh Hà Nam nằm ở hạ lưu châu thổ sông Hồng với đặc điểm địa tự nhiên và địa chính trị, văn hóa đáng chú ý. 

Sống bên dòng sông Đáy thơ mộng, hiền hòa, bao đời nay người dân Thi Sơn (Kim Bảng) không chỉ có tiếng về sự hòa đồng, mến khách, mà còn được nhiều nơi biết đến bởi giọng hát chèo rất hay cùng niềm đam mê, nhiệt tình với văn nghệ quần chúng.

Có một ngôi làng cổ dưới chân núi Đọi mà khi nghe nhắc đến người ta nhớ ngay đến nơi vua Lê Hoàn về cày Tịch điền năm xưa, nhớ đến làng nghề làm trống nghìn năm tuổi. Tự hào ngôi làng ấy còn là nơi lưu giữ các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể cấp quốc gia.

Tam Nguyên Yên Đổ Nguyễn Khuyến (1835-1909) quê xã Trung Lương, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Nguyễn Khuyến được sinh ra ở quê ngoại làng Ngòi, đất Văn Khê, nay thuộc xã Yên Trung, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định. Đến 8 tuổi mới theo cha về quê nội làng Và. Nguyễn Khuyến là hậu duệ bên ngoại của Hoàng giáp Trần Hữu Thành (1557-1635).