Những năm qua, Hà Nam luôn chú trọng đầu tư xây dựng cơ sở vật chất văn hóa vừa để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, sáng tạo văn hóa của nhân dân, vừa để thúc đẩy kinh tế, văn hóa, xã hội phát triển, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Việc xây dựng cơ sở vật chất văn hóa ở Hà Nam đã huy động, khai thác mạnh mẽ nguồn lực xã hội, thay đổi tư duy, nhận thức của các cấp ủy, chính quyền và nhân dân về văn hóa trong sự phát triển xã hội.

Thiết thực thi đua lập thành tích chào mừng các ngày lễ, kỷ niệm trong đại của đất nước trong quý II năm 2023, hưởng ứng các hoạt động kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản (21/9/1973 - 21/9/2023), sáng 4/4, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức khai mạc Liên hoan Nghệ thuật quần chúng tỉnh Hà Nam năm 2023. Đây cũng là sự kiện mở màn nằm trong chuỗi các hoạt động của Tuần Văn hóa - Du lịch Hà Nam năm 2023.

Đã từ rất lâu, trong tâm thức người Việt, Tết Thanh minh có ý nghĩa vô cùng sâu sắc. Ngoài ý niệm về thời gian và không gian, Thanh minh còn là dịp mọi người đoàn tụ để cùng nhau bày tỏ tấm lòng, tình yêu của mình với tổ tiên và nơi chôn rau cắt rốn. Vì thế, có những nơi, ngày Thanh minh là một ngày Tết thực thụ được mọi người chờ đón.

Vè là một trong những thể loại văn học dân gian Việt Nam cùng với ca dao, dân ca, tục ngữ, thành ngữ, phương ngôn, truyện cổ, truyện ngụ ngôn… Vè ở Hà Nam có một số lượng khá phong phú, bởi từ ngàn xưa đã lưu truyền tục lệ “Quả có mùa, vè đua vô chạp”. Nghĩa là thi hát, thi kể vè có thể diễn ra vào bất cứ thời gian, mùa vụ nào.

Sáng 30/3 (tức ngày mùng 9 tháng 2 năm Quý Mão), tổ dân phố Bình Nam, thị trấn Bình Mỹ, huyện Bình Lục (trước kia là làng Thượng Thọ, tổng Bồ Xá) long trọng tổ chức lễ hội truyền thống đình Cống năm 2023.

Chỉ còn một tuần nữa, Liên hoan nghệ thuật quần chúng tỉnh Hà Nam năm 2023 diễn ra. Đây là kỳ liên hoan thu hút nhiều đoàn nghệ thuật quần chúng tham gia nhất kể từ khi tái lập tỉnh đến nay. Yêu cầu của Ban tổ chức Liên hoan lần này ngoài việc động viên, khích lệ phong trào văn hóa văn nghệ quần chúng, còn là hoạt động thiết thực kỷ niệm 80 năm ra đời Đề cương văn hóa Việt Nam…

Thiết thực kỷ niệm 48 năm Ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2023), Quốc tế lao động (1/5); 69 năm Ngày chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 – 7/5/2023); 133 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2023). Đặc biệt hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Nhật Bản (21/9/1973 – 21/9/2023) và Tuần Văn hóa, Du lịch Hà Nam năm 2023, Sở VH,TT&DL đã xây dựng kế hoạch tổ chức Liên hoan Nghệ thuật quần chúng tỉnh Hà Nam năm 2023.

Nhân kỷ niệm 70 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh thành lập Ngành Điện ảnh Cách mạng Việt Nam (15/3/1953 – 15/3/2023), sáng 14/3, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) tổ chức gặp mặt các cán bộ, công chức, viên chức đã và đang làm việc trong ngành phát hành phim và chiếu bóng tỉnh để cùng nhau ôn lại truyền thống Điện ảnh Cách mạng Việt Nam sau 70 năm ngày thành lập.

Tối 12/3, tại Quảng trường 7/5 thành phố Điện Biên Phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh Điện Biên khai mạc Lễ hội Hoa ban 2023 và Ngày hội Văn hóa-Thể thao và Du lịch Điện Biên lần thứ 7, với chủ đề "Hương sắc miền Tây Bắc". Đây là sự kiện chào mừng kỷ niệm 69 năm Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2023).

Hai bộ Tài chính, Văn hóa Thể thao và Du lịch có kế hoạch kiểm tra tổng thể về quản lý tiền công đức tại di tích lịch sử, văn hóa, đình chùa trên toàn quốc, Thủ tướng chỉ đạo.

Theo báo cáo của Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL), Tuần Văn hóa - Du lịch Hà Nam năm 2023 sẽ được tổ chức tại hai địa điểm chính là Khu Du lịch Tam Chúc (Ba Sao, Kim Bảng) và Nhà văn hóa trung tâm tỉnh Hà Nam.

Thị trấn Bình Mỹ, huyện Bình Lục vừa tổ chức Lễ hội đình Công Đồng làng An Thái với những nghi thức truyền thống được lưu giữ lâu đời, có ý nghĩa sâu sắc đối với đời sống tinh thần của nhân dân.

Quán triệt chuyên đề học tập, làm theo Bác năm 2023 của Tỉnh ủy Hà Nam “xây dựng và phát triển văn hóa, con người đáp ứng yêu cầu xây dựng tỉnh Hà Nam phát triển bền vững”, PGS-TS Nguyễn Toàn Thắng, nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa và phát triển, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh khẳng định, dù ở giai đoạn nào, “văn hóa phải là nền tảng tinh thần của xã hội, là sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi…”.Nhân kỷ niệm 80 năm ngày ra đời Đề cương văn hóa 1943, phóng viên Báo Hà Nam điện tử có cuộc phỏng vấn PGS-TS Nguyễn Toàn Thắng xung quanh ý nghĩa của chuyên đề này.

Sáng 27/2, Hội thảo khoa học cấp quốc gia với chủ đề “80 năm Đề cương về văn hóa Việt Nam (1943-2023) – Khởi nguồn và động lực phát triển” đã được Ban Tuyên giáo Trung ương; Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; Hội đồng Lý luận Trung ương; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) tổ chức.

Đình Quyển Sơn thuộc thôn Quyển Sơn, xã Thi Sơn, huyện Kim Bảng là một trong những di tích truyền thống tiêu biểu của tỉnh Hà Nam. Đình Quyển Sơn thờ hai bà Hoàng Thái hậu và Hoàng công chúa đời hậu An Dương Vương, âm phù Lý Thường Kiệt khi đi chinh phạt phương Nam. Hàng năm, tưởng nhớ ân đức của các vị tiền nhân, nhân dân trong thôn lại nô nức tổ chức lễ hội truyền thống thu hút đông đảo nhân dân và du khách tham dự.

Sáng 23/2, UBND tỉnh tổ chức hội nghị nghe Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) báo cáo công tác tổ chức Tuần Văn hóa, Du lịch Hà Nam năm 2023. Đồng chí Nguyễn Anh Chức, Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh chủ trì hội nghị. Cùng dự còn có đại diện lãnh đạo các sở, ngành có liên quan.

Trong các hình thức sinh hoạt cộng đồng, lễ hội vùng, làng là nét văn hóa rất đặc trưng. Lễ hội bao giờ cũng hướng đến một nhân vật được suy tôn là nhân thần hay thiên thần. Đó là hình ảnh hội tụ đầy đủ những phẩm chất cao đẹp nhất của con người, giúp con người nhớ về cội nguồn, hướng thiện và tạo dựng một cuộc sống yên vui, tốt lành. Theo số liệu của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL), Hà Nam có 209 lễ hội. Hầu hết các lễ hội đều được tổ chức vào đầu xuân và vẫn giữ được các yếu tố của lễ hội truyền thống.

Ban quản lý đền Cửa Rừng, thôn Bồng Lạng, xã Thanh Nghị, huyện Thanh Liêm, phối hợp với Trung tâm Văn hoá, Thông tin và Thể thao huyện vừa tổ chức Lễ hội “Đền Cửa Rừng” xuân Quý Mão và giải kéo co năm 2023.

Sinh ra trong một gia đình có truyền thống hát chèo, yêu chèo và ê a hát chèo từ khi lên 8, lên 9, Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Thị Sao (sinh năm 1957 tại thôn Phương Thượng, xã Lê Hồ, huyện Kim Bảng) là một trong những người có nhiều tâm huyết trong việc duy trì và phát triển câu lạc bộ (CLB) dân ca và chèo xã Lê Hồ. Đã gần 70 tuổi, song Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Thị Sao vẫn miệt mài truyền dạy hát chèo, thắp lên ngọn lửa tình yêu với nghệ thuật chèo cho các thế hệ con cháu, góp phần gìn giữ những nét đặc sắc nghệ thuật chèo truyền thống mà ông cha để lại.

Chiều 14/2, UBND tỉnh và Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam tổ chức hội nghị thống nhất công tác chuẩn bị Chương trình Giao lưu văn hóa Việt Nam - Nhật Bản; Tuần Văn hóa - Du lịch Hà Nam năm 2023 nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản tại Hà Nam.