Cục Di sản văn hoá vừa có văn bản gửi Sở VHTT&DL các tỉnh, thành phố, trong đó có Hà Nam để làm rõ thông tin nhiều sắc phong của Việt Nam bị bán đấu giá ở Trung Quốc.

Bên cạnh triển khai thực hiện tốt các hoạt động chuyên môn, nhiều năm qua, ngành giáo dục còn có thế mạnh về phong trào văn hóa, văn nghệ. Trong mỗi nhà trường, phong trào văn hóa, văn nghệ đã trở thành một trong những nhiệm vụ quan trọng, được quan tâm phát triển mạnh. Khi tham gia các phong trào văn nghệ, xuất hiện trên sân khấu với tư cách “ca sĩ”, “nghệ sĩ” biểu diễn các tiết mục hát, múa, nhiều giáo viên đã khiến khán giả trầm trồ, thán phục bởi sự đa tài, tính chuyên nghiệp. Hoặc có những nhà giáo chỉ tham gia hoạt động văn nghệ mang tính tập thể, như: múa hát tập thể, hát đồng ca… nhưng khi bước lên sân khấu họ vẫn có được cho mình một phong thái khác hẳn lúc đứng trên bục giảng.

Lải Lèn là điệu múa hát cổ được thực hiện trong nghi lễ tế Thần tại đình làng Nội Chuối (nay là thôn Nội Đọ - được sáp nhập từ thôn Nội Chuối với thôn Đọ), xã Bắc Lý, huyện Lý Nhân. Theo các bà, các cô trong câu lạc bộ (CLB) hát múa Lải Lèn: Không mượt mà, sâu lắng như những điệu hát dân ca, múa hát cổ Lải Lèn rất khó hát và khó múa. Tuy nhiên, đây là nét văn hóa truyền thống độc đáo, đặc sắc cha ông để lại, chỉ có ở Nội Chuối. Vì vậy, những năm qua người dân Nội Chuối luôn nỗ lực gìn giữ và mong muốn lưu truyền lại điệu múa hát cổ cho các thế hệ tiếp nối.

Tối 7/4, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức bế mạc Liên hoan Nghệ thuật quần chúng (NTQC) tỉnh Hà Nam năm 2023. Tới dự buổi lễ có đồng chí Lê Thị Thủy, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; các đồng chí ủy viên, nguyên ủy viên BTV Tỉnh ủy, đại diện lãnh đạo UBND tỉnh; lãnh đạo các huyện, thị xã, thành phố; các sở, ngành, doanh nghiệp, trường học trên địa bàn tỉnh.

Sáng 5/4, UBND tỉnh tổ chức hội nghị nghe báo cáo công tác tổ chức Tuần Văn hóa - Du lịch Hà Nam năm 2023 và Chương trình giao lưu biểu diễn nghệ thuật truyền thống Việt Nam - Nhật Bản.

Những năm qua, Hà Nam luôn chú trọng đầu tư xây dựng cơ sở vật chất văn hóa vừa để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, sáng tạo văn hóa của nhân dân, vừa để thúc đẩy kinh tế, văn hóa, xã hội phát triển, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Việc xây dựng cơ sở vật chất văn hóa ở Hà Nam đã huy động, khai thác mạnh mẽ nguồn lực xã hội, thay đổi tư duy, nhận thức của các cấp ủy, chính quyền và nhân dân về văn hóa trong sự phát triển xã hội.

Thiết thực thi đua lập thành tích chào mừng các ngày lễ, kỷ niệm trong đại của đất nước trong quý II năm 2023, hưởng ứng các hoạt động kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản (21/9/1973 - 21/9/2023), sáng 4/4, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức khai mạc Liên hoan Nghệ thuật quần chúng tỉnh Hà Nam năm 2023. Đây cũng là sự kiện mở màn nằm trong chuỗi các hoạt động của Tuần Văn hóa - Du lịch Hà Nam năm 2023.

Đã từ rất lâu, trong tâm thức người Việt, Tết Thanh minh có ý nghĩa vô cùng sâu sắc. Ngoài ý niệm về thời gian và không gian, Thanh minh còn là dịp mọi người đoàn tụ để cùng nhau bày tỏ tấm lòng, tình yêu của mình với tổ tiên và nơi chôn rau cắt rốn. Vì thế, có những nơi, ngày Thanh minh là một ngày Tết thực thụ được mọi người chờ đón.

Vè là một trong những thể loại văn học dân gian Việt Nam cùng với ca dao, dân ca, tục ngữ, thành ngữ, phương ngôn, truyện cổ, truyện ngụ ngôn… Vè ở Hà Nam có một số lượng khá phong phú, bởi từ ngàn xưa đã lưu truyền tục lệ “Quả có mùa, vè đua vô chạp”. Nghĩa là thi hát, thi kể vè có thể diễn ra vào bất cứ thời gian, mùa vụ nào.

Hát Dậm đến nay sưu tầm có trên 50 điệu khác nhau, trong đó trên 30 điệu đã được nghiên cứu và ghi lại thành bản nhạc.

Chỉ còn một tuần nữa, Liên hoan nghệ thuật quần chúng tỉnh Hà Nam năm 2023 diễn ra. Đây là kỳ liên hoan thu hút nhiều đoàn nghệ thuật quần chúng tham gia nhất kể từ khi tái lập tỉnh đến nay. Yêu cầu của Ban tổ chức Liên hoan lần này ngoài việc động viên, khích lệ phong trào văn hóa văn nghệ quần chúng, còn là hoạt động thiết thực kỷ niệm 80 năm ra đời Đề cương văn hóa Việt Nam…

Thôn Đặng Xá, xã Văn Xá (huyện Kim Bảng) có ngôi chùa cổ lâu đời. Có ý kiến cho rằng khởi thủy của chùa từ thế kỷ thứ III. Chùa có hai tên: Chùa Đặng Xá gọi theo tên thôn. Khánh Hưng tự là tên chữ, nghĩa là ngôi chùa hưng thịnh sự tốt lành.

Đình Vĩnh Trụ tọa lạc trên địa phận xóm 1, thị trấn Vĩnh Trụ, huyện Lý Nhân, được công nhận Di tích lịch sử văn hoá - kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia năm 1993. Ngày 22/12/2022, UBND tỉnh Hà Nam công nhận Khu di tích lịch sử, văn hóa đình Vĩnh Trụ là điểm du lịch trên địa bàn tỉnh. Những người con Vĩnh Trụ hôm nay, dù đang công tác, sinh sống ở đâu trên mọi miền Tổ quốc, đều mang trong mình sự tự hào và ý thức giữ gìn, bảo tồn di tích lịch sử, lễ hội truyền thống địa phương.

Thiết thực kỷ niệm 48 năm Ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2023), Quốc tế lao động (1/5); 69 năm Ngày chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 – 7/5/2023); 133 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2023). Đặc biệt hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Nhật Bản (21/9/1973 – 21/9/2023) và Tuần Văn hóa, Du lịch Hà Nam năm 2023, Sở VH,TT&DL đã xây dựng kế hoạch tổ chức Liên hoan Nghệ thuật quần chúng tỉnh Hà Nam năm 2023.

Xã Liêm Thuận nằm trong vùng văn hóa truyền thống Liễu Đôi của huyện Thanh Liêm. Địa hình xã nằm giữa đồng chiêm trũng, xưa bốn bề nước bao vây, người dân đi lại đều phải dùng thuyền. Chính vì điều kiện sinh sống đó mà tục hát Trống quân trên thuyền đã ra đời trong những thôn làng cổ với những cái tên nôm na: Lau, Gừa, Sông, Chảy, Chằm, Thị… Nét sinh hoạt văn hóa đặc biệt này diễn ra vào dịp trước sau rằm tháng Tám khi trăng thanh gió mát, thời điểm nông nhàn.

Nhân kỷ niệm 70 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh thành lập Ngành Điện ảnh Cách mạng Việt Nam (15/3/1953 – 15/3/2023), sáng 14/3, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) tổ chức gặp mặt các cán bộ, công chức, viên chức đã và đang làm việc trong ngành phát hành phim và chiếu bóng tỉnh để cùng nhau ôn lại truyền thống Điện ảnh Cách mạng Việt Nam sau 70 năm ngày thành lập.

Năm 2016, sau Hội thảo khoa học quốc gia “Lê Hoàn - Quê hương và sự nghiệp”, Cụm di tích nhà Tiền Lê gắn với thân thế và sự nghiệp của Hoàng đế Lê Đại Hành (thôn Ngũ Cõi, xã Liêm Cần, huyện Thanh Liêm) đã được UBND tỉnh Hà Nam quan tâm nghiên cứu, bảo tồn, phục dựng nhằm phát huy giá trị phục vụ nhu cầu tâm linh và phát triển du lịch.

Theo báo cáo của Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL), Tuần Văn hóa - Du lịch Hà Nam năm 2023 sẽ được tổ chức tại hai địa điểm chính là Khu Du lịch Tam Chúc (Ba Sao, Kim Bảng) và Nhà văn hóa trung tâm tỉnh Hà Nam.

Quán triệt chuyên đề học tập, làm theo Bác năm 2023 của Tỉnh ủy Hà Nam “xây dựng và phát triển văn hóa, con người đáp ứng yêu cầu xây dựng tỉnh Hà Nam phát triển bền vững”, PGS-TS Nguyễn Toàn Thắng, nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa và phát triển, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh khẳng định, dù ở giai đoạn nào, “văn hóa phải là nền tảng tinh thần của xã hội, là sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi…”.Nhân kỷ niệm 80 năm ngày ra đời Đề cương văn hóa 1943, phóng viên Báo Hà Nam điện tử có cuộc phỏng vấn PGS-TS Nguyễn Toàn Thắng xung quanh ý nghĩa của chuyên đề này.

Chùa Vân Mộng - di tích tiêu biểu nhưng nằm ở vị trí xa nhất trong hệ thống chùa, đền thuộc khu di tích Bát Cảnh Sơn (thôn Quang Thừa, Tượng Lĩnh, Kim Bảng). Từ km 13 quốc lộ 22 men theo chân dãy núi Tượng Lĩnh, vượt qua các sườn núi cao và thung nhỏ hẹp, bằng phẳng khoảng hơn 3km là đến Thung Vân. Từ đây, đi theo những bậc đá xếp khoảng 100m lên lưng chừng sườn của ngọn núi có đỉnh cao nhất khu vực danh thắng Bát Cảnh Sơn là chùa Vân Mộng với cảnh sắc u tịch, huyền ảo, kỳ thú.