Từ cuối năm 2019, các thị trấn: Bình Mỹ (Bình Lục), Tân Thanh (Thanh Liêm), Vĩnh Trụ (Lý Nhân) được mở rộng phạm vi địa giới hành chính trên cơ sở sáp nhập các xã lân cận nhằm đáp ứng tiêu chí đô thị mới. Các thị trấn trở thành trung tâm hành chính, kinh tế, văn hóa ở các huyện. Theo đó, những năm qua, các thị trấn đã huy động mọi nguồn lực để xây dựng đô thị và đạt được kết quả tích cực. Kinh tế - xã hội có bước phát triển, hạ tầng từng bước được đầu tư xây dựng đồng bộ, diện mạo đô thị có nhiều khởi sắc; an ninh trật tự, an toàn xã hội được giữ vững, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân có nhiều cải thiện. Hệ thống chính trị được củng cố, kiện toàn, sắp xếp ổn định và tinh gọn, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động.
Để hoàn thiện các tiêu chí đô thị mới, 3 thị trấn sau sáp nhập đã triển khai nhiều giải pháp, đặc biệt công tác quy hoạch chung được tổ chức công khai, sâu rộng đến nhân dân đồng thời tập trung tuyên truyền, vận động các gia đình thực hiện nghiêm quy định về quản lý, cấp phép xây dựng. UBND các thị trấn, tổ dân phố tăng cường quản lý quy hoạch kiến trúc, xử lý nghiêm trường hợp lan cạp, lấn chiếm, sử dụng trái phép đất công, công trình công cộng. Bên cạnh đó, xây dựng các thiết chế văn hóa, sửa chữa, xây mới nhà văn hóa tổ dân phố, vận động xã hội hóa chỉnh trang đô thị, thay thế cây trồng không phù hợp bằng các loại cây xanh đô thị, bảo đảm mỹ quan khu vực trung tâm. Tham mưu với cấp trên trong quản lý, đấu giá quyền sử dụng đất, tài sản công nhằm tạo nguồn kinh phí xây dựng đô thị.
Đối với hành lang an toàn giao thông, các thị trấn thực hiện quy định bảo đảm mỹ quan đô thị, không lấn chiếm lòng đường, vỉa hè kinh doanh, buôn bán, vi phạm trật tự an toàn giao thông. Phân công cán bộ đến từng hộ dân sinh sống ven đường ký cam kết không vi phạm quy định về trật tự đô thị, yêu cầu các gia đình tự tháo dỡ công trình, vật dụng lấn chiếm lòng đường, vỉa hè, lập lại trật tự trên các tuyến phố. Lắp đặt hệ thống chiếu sáng đồng bộ chuẩn chiếu sáng đô thị, vận động nhân dân ở các tổ dân phố hiến đất dịch giậu mở rộng đường tích cực trồng, chăm sóc hoa phía vỉa hè trước cửa nhà. Ưu tiên vốn đầu tư để hoàn thiện một số tuyến giao thông đã xuống cấp, hệ thống thu gom nước mặt, nước thải được xử lý trước khi thải ra môi trường.
Điển hình như tại thị trấn Bình Mỹ đã chỉnh trang, nâng cấp, làm mới vỉa hè thuộc một số tuyến đường trung tâm như: đường 3/2, đường Điện Biên Phủ, Trần Văn Chuông, Trần Hưng Đạo, Trần Tử Bình. UBND thị trấn nghiêm cấm kinh doanh, buôn bán tại khu vực trung tâm.
Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo xây dựng đô thị văn minh thị trấn Bình Mỹ, bình quân thu nhập đầu người đã tăng từ 60 triệu đồng năm 2020 lên 85 triệu đồng năm 2023. Bên cạnh tiêu chí việc làm, thu nhập, hộ nghèo năm 2023 của thị trấn đã giảm còn dưới 1,5% và phấn đấu hết năm 2024 còn dưới 1%.
Trên cơ sở đó, triển khai có hiệu quả chính sách giảm nghèo như hỗ trợ sản xuất, dạy nghề, tạo việc làm, giáo dục và đào tạo. Từ năm 2023 - 2024, tổng nhu cầu nguồn vốn trên địa bàn là 84 tỷ 420 triệu đồng. Trong đó, nguồn vốn cấp trên hỗ trợ chiếm 53%; ngân sách địa phương 25,5% và nhân dân đóng góp hơn 15%, còn lại các nguồn vốn khác.
Theo đó, thị trấn ưu tiên mua sắm các trang thiết bị nhà văn hóa; nâng cấp, sửa chữa 9 nhà văn hóa và xây mới 4 nhà văn hóa tổ dân phố; chỉnh trang, trồng hoa, cây xanh, bảo đảm vệ sinh môi trường; xây dựng vỉa hè trên các tuyến đường trung tâm; nhà đa năng trường THCS, tiểu học A, B.
Đến nay, thị trấn hoàn thiện bàn giao đưa vào sử dụng các công trình: nhà văn hóa trung tâm, lớp học trường THCS, đường giao thông tại tổ dân phố Cao Cát, An Thái, Thọ Lương và Văn Phú,... và lập dự toán đầu tư xây dựng các công trình chỉnh trang đô thị, làm vỉa hè, điện chiếu sáng, cây xanh khu trung tâm và đường vào Khu lưu niệm Cát Tường.
Đồng chí Nguyễn Trung Tuấn, Bí thư Đảng ủy thị trấn Bình Mỹ cho biết: Đến nay, thị trấn đã thực hiện đạt 7/9 tiêu chí và 49/52 chỉ tiêu về xây dựng đô thị văn minh. Cùng với nỗ lực của các ngành, UBND thị trấn xây dựng kế hoạch chi tiết, lộ trình cụ thể cho từng giai đoạn, từng công trình, dự án, phân công trách nhiệm cho từng thành viên của Ban Chỉ đạo. Đối với các chi bộ xây dựng nghị quyết lãnh đạo và duy trì chế độ giao ban định kỳ với Ban Chỉ đạo. Đồng thời, đề nghị cấp trên quan tâm hỗ trợ kinh phí xây dựng cơ sở hạ tầng, chỉnh trang khu trung tâm thị trấn và hoàn thiện hồ sơ, thủ tục trình cấp có thẩm quyền xét duyệt, thẩm định sớm công nhận thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh vào cuối năm 2024.
Tại huyện Thanh Liêm, sau khi sáp nhập 2 xã Thanh Lưu, Thanh Bình cũ, thị trấn Tân Thanh được quy hoạch xây dựng các tuyến giao thông kết nối, xây dựng tuyến đường T4 mặt nền rộng 68m. Đây là tuyến vành đai kinh tế nằm trong quy hoạch xây dựng vùng huyện và là tuyến đường quan trọng trong mạng lưới giao thông của huyện. Cùng với đó, xây dựng Khu nhà ở đô thị Tân Thanh quy mô 17,4 ha bao gồm sàn nền, giao thông, công trình cấp nước, cây xanh cảnh quan và các công trình dịch vụ. Công trình hạ tầng xã hội gồm: nhà văn hóa, trường mầm non, nhà ở liền kề kết hợp thương mại dịch vụ.
Một số khu đô thị mới kiểu mẫu với lô liền kề, biệt thự, Shophouse tại trung tâm hành chính mới như: Khu đô thị Bằng Lăng quy mô 413 lô; Khu đô thị Anh Đào quy mô gần 500 lô; Khu đô thị Hoàng Yến quy mô 344 lô liền kề biệt thự nằm ven tuyến đường T1. Các dự án sau khi hoàn thành tạo điểm nhấn quan trọng trong công tác quy hoạch, phát triển đô thị ở thị trấn Tân Thanh.
Với thị trấn Vĩnh Trụ, sau khi sáp nhập xã Đồng Lý đã làm tốt công tác quản lý quy hoạch, giải phóng mặt bằng các dự án. Xây dựng thị trấn khang trang hiện đại, quy hoạch xây dựng khu nhà ở phía đông giai đoạn 1 và 2 tổng diện tích gần 20 ha; khu nhà ở kết hợp thương mại trung tâm thị trấn; dự án khu dân cư mới Đức Đồng… Các khu dân cư mới được quy hoạch, xây dựng hạ tầng đồng bộ về đường giao thông, hệ thống nước sạch, thoát nước, cây xanh... Người dân khi xây dựng các công trình, nhất là nhà ở đều phải thiết kế và được cấp có thẩm quyền cấp phép.
Tại khu vực Đồng Lý cũ được thị trấn quan tâm và tập trung phát triển thương mại, dịch vụ. Qua đó, thu hẹp khoảng cách về thu nhập giữa khu vực nội thị và vùng lân cận. Hiện thu nhập bình quân của người dân tại thị trấn đã đạt 74,65 triệu đồng/người/năm và tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 2,94%...
Theo đánh giá và ghi nhận của các cấp, ngành và nhân dân 3 thị trấn sau sáp nhập, mở rộng địa giới hành chính, đời sống của người dân có nhiều cải thiện, hạ tầng xã hội, kỹ thuật được quan tâm đầu tư và từng bước hình thành đô thị mới văn minh, hiện đại. Trên cơ sở Đồ án điều chỉnh Quy hoạch xây dựng vùng huyện, cuối năm 2023 UBND tỉnh ban hành Quyết định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung thị trấn Vĩnh Trụ rộng khoảng 511 ha và thị trấn Bình Mỹ diện tích 1.462 ha.
Theo đó, thị trấn Vĩnh Trụ sẽ định hướng mở rộng không gian để phát triển kinh tế, xã hội phấn đấu cơ bản đạt tiêu chí đô thị loại IV vào năm 2025. Thị trấn Bình Mỹ hình thành các khu vực mới có không gian kiến trúc cảnh quan hiện đại, phát triển bền vững theo hướng sinh thái xanh.
Để đẩy nhanh việc hoàn thiện các tiêu chí xây dựng đô thị mới, UBND các huyện tổ chức công bố công khai quy hoạch xây dựng, cung cấp thông tin quy hoạch, cắm mốc ngoài thực địa. Các sở, ngành chức năng phối hợp giám sát, quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, bảo đảm phù hợp với định hướng quy hoạch được duyệt. Đồng thời tham mưu, đề xuất UBND tỉnh về cơ chế, chính sách, nguồn lực để thực hiện các dự án đầu tư theo quy hoạch được duyệt và trình tự ưu tiên ở từng giai đoạn bảo đảm tiến độ và đúng quy định.
Phùng Thống