Lắp đặt điện năng lượng mặt trời (ĐNLMT) áp mái sẽ góp phần tiết kiệm điện năng, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh và bảo vệ môi trường. Tại tỉnh Hà Nam, mô hình này đã được một số đơn vị, cá nhân lắp đặt, bước đầu đem lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần tạo ra nguồn năng lượng sạch phục vụ sinh hoạt, sản xuất.
Công nhân Điện lực Lý Nhân kiểm tra công trình điện năng lượng mặt trời tại xã Văn Lý.
Cuối năm 2019, Công ty Điện lực Hà Nam đã tổ chức bàn giao 7 công trình ĐNLMT áp mái cho Trường Tiểu học và THCS các xã: Chân Lý, Văn Lý (Lý Nhân); Liêm Tiết (thành phố Phủ Lý); phường Châu Giang (Duy Tiên); Thanh Bình (Thanh Liêm); Thụy Lôi (Kim Bảng); An Lão (Bình Lục). Đây là những công trình do ngành điện đầu tư hỗ trợ miễn phí các trường THCS, trường tiểu học trên địa bàn tỉnh nhân dịp Tháng tri ân khách hàng năm 2019. Mỗi công trình đầu tư trị giá 60 triệu đồng, có công suất 3 kWp phục vụ điện giảng dạy, học tập cho các nhà trường. Công trình được bảo hành 10 năm, thời gian sử dụng khoảng 20 năm.
Việc hỗ trợ các trường lắp đặt và khai thác nguồn ĐNLMT không chỉ góp phần tiết kiệm điện năng, mà các công trình còn mang ý nghĩa giáo dục cho các thế hệ học sinh tiếp cận với nguồn “năng lượng xanh”, hướng tới bảo vệ môi trường. Hiện tại các công trình đưa vào sử dụng đều cho năng lượng tốt, phục vụ đủ nguồn điện cho các nhà trường. Vào những ngày trời nắng, công suất điện mặt trời còn dư thừa cấp ngược lại cho lưới điện của ngành điện.
Ông Vũ Mạnh Hồng, Trưởng phòng Kinh doanh, Công ty Điện lực Hà Nam cho biết: Mô hình ĐNLMT hiện nay được rất nhiều hộ dân và các đơn vị lắp đặt sử dụng. Bởi thực thế, vốn đầu tư cho một công trình không quá lớn, thời gian sử dụng lại lâu. Khách hàng sử dụng ĐNLMT đấu với điện lưới thông qua một bộ phận hộp kỹ thuật. Nếu như công suất ĐNLMT không sử dụng hết, truyền tải bán lại cho ngành điện có thêm thu nhập. Vào ngày râm mát, công suất sử dụng ĐNLMT thiếu, điện lưới sẽ cấp bù bảo đảm nhu cầu sử dụng cho bà con và các đơn vị. Nếu như một hộ gia đình sử dụng khoảng 1 triệu đồng tiền điện/tháng thì chỉ mất khoảng 5-6 năm là thu đủ vốn, trong khi đó một công trình ĐNLMT sử dụng ít nhất được 20 năm.
Từ lợi ích của việc sử dụng ĐNLMT, hiện nay rất nhiều hộ dân và các đơn vị trong nước lắp đặt công trình ĐNLMT. Ngoài tiết kiệm và khai thác hiệu quả nguồn năng lượng sạch, công trình ĐNLMT còn giúp tăng cường chống nóng hiệu quả cho các công trình nhà ở, phân xưởng. Hơn nữa, các công trình ĐNLMT còn lắp đặt phân tán nên được đấu nối vào lưới điện hạ áp và trung áp hiện hữu, không cần đầu tư thêm hệ thống lưới điện truyền tải, tiết kiệm được nguồn vốn đầu tư. Tại các thành phố, hệ thống ĐNLMT được lắp đặt ở các mái nhà, trên nóc các phân xưởng, có tác dụng làm giảm quá tải lưới điện truyền tải từ các nguồn điện truyền thống.
Theo nhận định của các chuyên gia trong ngành năng lượng Việt Nam, để sản xuất 1 MW ĐNLMT, phải cần tới 1ha đất triển khai dự án, trong khi đó ĐNLMT áp mái lại tận dụng được mặt bằng mái lớn nên được nhiều doanh nghiệp triển khai rộng rãi và nhận được sự hưởng ứng tích cực từ phía người dân. Điện mặt trời áp mái với quy mô nhỏ, vốn đầu tư không lớn, thích hợp để khuyến khích nhiều cá nhân, tổ chức tham gia đầu tư kinh doanh, dễ đạt được mục tiêu xã hội hóa và dễ dàng huy động các nguồn vốn đầu tư.
Để khuyến khích hơn nữa phát triển điện mặt trời áp mái, ngày 8/1/2019, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 02/2019/QĐ-TTg về sửa đổi một số điều của Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg ngày 11/4/2017 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó thay vì hộ đầu tư ĐNLMT áp mái chỉ bán phần dư của điện từ nguồn ĐNLMT áp mái như quy định trước (qua cơ chế bù trừ), thì sẽ được bán toàn bộ lượng điện sản xuất từ ĐNLMT áp mái với giá ưu đãi, còn vẫn mua riêng rẽ điện của EVN với giá hiện hành, qua điện kế 2 chiều.
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) khuyến cáo các doanh nghiệp, người dân quan tâm đầu tư công trình ĐNLMT áp mái để góp phần tiết kiệm điện năng và tạo ra nguồn năng lượng sạch phục vụ sinh hoạt, sản xuất.
Trần Hữu
Trần Thoan