Chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng vụ đông

Những năm gần đây, sản xuất vụ đông được phát triển mạnh trên đất 2 lúa, trở thành vụ chính trong năm. Quá trình sản xuất, người dân từng bước chuyển đổi cơ cấu cây trồng bằng những loại cây có hiệu quả kinh tế cao, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm trên đơn vị diện tích đất canh tác và thu nhập cho người nông dân.

Trên cánh đồng xã Nhật Tân (Kim Bảng), bác Phạm Thị Thoa đang chăm sóc ruộng dưa chuột hơn 3 sào của gia đình. Vụ đông năm nay, do gặp mưa úng đầu vụ (cuối tháng 9), bác Thoa trồng dưa muộn sang đầu tháng 10, nhưng thời tiết cũng khá thuận lợi. Trên diện tích sản xuất bác trồng dưa thương phẩm bán ra thị trường trong cả vụ bình quân đạt 6 nghìn đồng/kg. Với năng suất dưa vụ này đạt 2 tấn quả/sào đem lại nguồn thu lên đến 12 triệu đồng/sào. Trừ chi phí bác Thoa còn được lợi nhuận trên 8 triệu đồng/sào. Được biết, bác Thoa tham gia trồng dưa chuột vụ đông đã hơn 10 năm nay. Cơ bản các vụ đều duy trì giá trị sản xuất bình quân đạt từ 8 – 12 triệu đồng/sào. Bác Thoa chia sẻ: Cây dưa chuột được phát triển tại địa phương hơn 10 năm nay. Từ khi tham gia trồng cây dưa chuột thu nhập trên đồng ruộng của gia đình tăng lên rất nhiều. Công việc được duy trì quanh năm, không còn thời gian nông nhàn…

Cũng như bác Thoa, người dân của xã Nhật Tân nói riêng và nhiều địa phương trong tỉnh đang duy trì và mở rộng diện tích cây dưa chuột vụ đông trên đất 2 lúa. Không ít hộ mở rộng diện tích trồng dưa chuột vụ đông lên từ 1 – 3 mẫu thuê thêm cả lao động làm và trở thành nghề sản xuất chính của gia đình. Dưa chuột vụ đông được sản xuất khá đa dạng các loại sản phẩm, gồm: dưa chuột bao tử, dưa chuột quả trung làm nguyên liệu chế biến xuất khẩu, dưa chuột thương phẩm. Tính chung diện tích trồng dưa chuột vụ đông năm nay của tỉnh hơn 750 ha, trở thành một trong số ít cây trồng hoàn thành 100% kế hoạch đề ra. Một số địa phương có diện tích gieo trồng cây dưa chuột lớn, như: Huyện Kim Bảng 421,5 ha, Lý Nhân 260 ha… Cây dưa chuột được quy hoạch thành vùng sản xuất tập trung lớn. Các vùng trồng có diện tích lớn điển hình, như xã Đồng Hóa (Kim Bảng) trồng 60 ha, xã Chân Lý (Lý Nhân) trồng 100 ha…

Chuyển đổi giống cây trồng vụ đông theo hướng hàng hóa đã phát huy tốt hiệu quả trên diện tích đất 2 lúa. Ngành Nông nghiệp đang tiếp tục có định hướng và hỗ trợ chuyển đổi đảm bảo sự phù hợp với đồng đất, tập quán canh tác của từng địa phương. Hướng đến mục tiêu phát huy cao nhất giá trị sản xuất và thu nhập cho người dân trên đồng ruộng.
           Ông Trương Quốc Hưng, Phó Giám đốc Sở NN & PTNT

Cùng với dưa chuột, các địa phương trong tỉnh chú trọng chuyển đổi cơ cấu giống, mở rộng sản xuất các loại cây vụ đông hàng hóa. Điển hình, trong tổng diện tích hơn 2.000 ha ngô đông, hiện đã có trên 30% diện tích được trồng giống ngô nếp HN88. Đây là giống ngô thu, bán bắp tươi thương phẩm ngoài thị trường và cả ký hợp đồng tiêu thụ với các doanh nghiệp chế biến. Lợi nhuận đem lại từ cây ngô nếp HN88 đạt bình quân 2 - 3 triệu đồng/sào. Cùng với cây ngô, cây bí đỏ được các địa phương lựa chọn mở rộng diện tích sản xuất. Vụ đông 2023, cây bí đỏ được trồng hơn 960 ha, đạt 102,4% kế hoạch. Bí đỏ có ưu thế là cây dễ trồng, dễ chăm sóc, không cần nhiều công lao động (1 lao động có thể trồng 7 – 10 sào bí đỏ). Sản phẩm quả bí đỏ khi để già thu hái dễ bảo quản, có thể bán kéo dài sang vụ xuân năm sau. Đây cũng là loại sản phẩm phục vụ chế biến của các doanh nghiệp, được ký hợp đồng thu mua. Về giá trị sản xuất, cây bí đỏ đạt từ 2 – 2,5 triệu đồng/sào (chưa tính thu sản phẩm phụ rau và quả non tỉa ra).

Xã An Ninh, Bình Lục duy trì trồng cây bí đỏ hơn 10 năm nay, với diện tích từ 40 – 60 ha (tùy vào điều kiện thời tiết từng vụ). Theo bà Hà Thị Lục, Giám đốc HTXDVN An Ninh: Đối với địa phương, sản xuất 2 vụ lúa chủ yếu bảo đảm lương thực, vụ đông cho thu nhập chính. Việc người dân duy trì cây trồng hàng hóa vụ đông xuất phát từ hiệu quả thiết thực đem lại…

Sản xuất vụ đông của tỉnh duy trì gần 9.000 ha mỗi năm; trong đó, cơ cấu cây trồng được chuyển dịch mạnh mẽ, các loại cây trồng hàng hóa giá trị cao ưa ấm chiếm trên 70% diện tích, như: dưa chuột, bí xanh, bí đỏ, ngô nếp… Theo tính toán, diện tích cấy 2 vụ lúa trồng cây dưa chuột vụ đông đạt giá trị trên 250 triệu đồng/ha; cấy 2 vụ lúa, trồng cây bí xanh, bí đỏ hoặc ngô nếp đạt khoảng 170 – 180 triệu đồng/ha. Đặc biệt, những diện tích trồng dưa vụ xuân và vụ đông, cấy lúa vụ mùa giá trị sản xuất lên đến hơn 300 triệu đồng/ha. Những xã mở rộng vụ đông hàng hóa trên đất 2 lúa giá trị sản xuất trên diện tích canh tác đạt gấp 1,5 lần trở lên so với vùng độc canh cây lúa.

Ông Trương Quốc Hưng, Phó Giám đốc Sở NN & PTNT cho biết: Chuyển đổi giống cây trồng vụ đông theo hướng hàng hóa đã phát huy tốt hiệu quả trên diện tích đất 2 lúa. Ngành Nông nghiệp đang tiếp tục có định hướng và hỗ trợ chuyển đổi bảo đảm sự phù hợp với đồng đất, tập quán canh tác của từng địa phương. Hướng đến mục tiêu phát huy cao nhất giá trị sản xuất và thu nhập cho người dân trên đồng ruộng.

Vụ đông trong quá trình phát triển đã hình thành rõ những vùng sản xuất các cây trồng chủ lực. Đồng thời, sản xuất được quy hoạch gọn vùng theo quy mô tập trung thuận lợi cho quá trình tưới, tiêu, bảo vệ… Trên địa bàn tỉnh đã hình thành được thị trường tiêu thụ ổn định, đa phần người dân bán sản phẩm ngay tại bờ ruộng cho các doanh nghiệp, thương lái thu mua. Với việc chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng vụ đông đang giúp tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người nông dân tại các địa phương.

Mạnh Hùng