Chủ động sản xuất vụ mùa trong điều kiện thời tiết bất thuận

Thời tiết bất thuận trong vụ mùa năm nay thể hiện ngay từ khi chuẩn bị bước vào đầu vụ sản xuất. Cụ thể, thời tiết ít mưa, hiện tổng lượng mưa trung bình mới đạt khoảng 40% so với cùng kỳ những năm trước. Đồng thời, nền nhiệt độ tăng cao từ 0,50C - 10C so với trung bình nhiều năm. Các đợt nắng nóng xuất hiện nhiều và kéo dài 5 - 7 ngày, có đợt lên đến 10 ngày, gây khó khăn cho sản xuất vụ mùa khi nước trên ruộng bốc hơi nhanh cả giai đoạn làm đất gieo cấy và tưới dưỡng. Điều này đòi hỏi các địa phương, đơn vị phục vụ phải có biện pháp xử lý phù hợp trong quá trình sản xuất, chăm sóc lúa.

Tuy lúa mùa năm nay mới gieo cấy xong trong thời gian ngắn, nhưng Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi (KTCTTL) Hà Nam đã triển khai 3 đợt tưới dưỡng cho lúa, tăng 1 – 2 đợt (tùy từng vùng) so với cùng thời điểm những vụ mùa trước. Trong đợt tưới dưỡng gần nhất, dự tính bắt đầu vào ngày 13/7. Tuy nhiên, do nắng nóng các ruộng đều cạn nước nhanh, công ty đã phải đề nghị Công ty KTCTTL Bắc Nam Hà vận hành trạm bơm đầu mối Như Trác sớm hơn 1 ngày tưới cho khu vực huyện Bình Lục và Lý Nhân. Cùng với đó, các trạm bơm do công ty quản lý trên địa bàn tỉnh đều vận hành đồng loạt bơm tưới dưỡng cho lúa. Để bảo đảm nguồn nước cho cả những vùng tạo nguồn, đơn vị đã tiến hành giữ nước trên hệ thống kênh trong thời điểm rút nước phục vụ gieo cấy…

Ông Lê Văn Hòa, Giám đốc Công ty TNHH MTV KTCTTL Hà Nam cho biết: Vụ mùa năm nay nắng nóng bất thường kéo dài nên việc bơm tưới phục vụ sản xuất được tăng cường cả về số đợt và thời gian bơm. Công ty khai thác, vận dụng tối đa các nguồn tưới cả trong quá trình làm đất đầu vụ và tưới dưỡng hiện nay. Mục tiêu cao nhất là phục vụ đủ nước trong các giai đoạn sản xuất của mùa vụ…

Với các địa phương, hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp (HTXDVNN) trong tỉnh cũng tích cực triển khai các biện pháp khắc phục khó khăn cho sản xuất trong điều kiện nắng nóng kéo dài. Xã Thanh Hà (Thanh Liêm) vụ mùa năm nay gieo cấy 390 ha lúa. Trong đó, 170 ha lúa cấy bằng máy, 10 ha cấy thủ công, còn lại là diện tích lúa gieo thẳng. HTXDVNN Thanh Hà đã tập trung bơm nước tưới dưỡng cho 100% diện tích lúa để người dân chăm sóc, bón thúc đợt 1. Do nằm ở cuối nguồn tưới của trạm bơm Triệu Xá, để lấy nước tưới dưỡng, HTX phải vận hành cả 8 trạm bơm điện trong nội đồng. Đồng thời, ký hợp đồng với 10 cá nhân có máy bơm dầu để bơm nước lên những thửa ruộng cao, xa kênh tưới chính.

Theo ông Lại Trung Tâm, Giám đốc HTXDVNN Thanh Hà, nắng nóng nước trên ruộng bay hơi quá nhanh. Đây là giai đoạn rất quan trọng trong quá trình chăm sóc, giúp cây lúa đẻ nhánh khỏe, tỷ lệ nhánh hữu hiệu cao. HTX vận dụng mọi nguồn và máy bơm để lấy nước tưới dưỡng tạo thuận lợi cho người dân chăm sóc lúa.

Sản xuất vụ mùa năm nay toàn tỉnh đã hoàn thành gieo cấy gần 28.692ha, đạt 100,04% kế hoạch. Trong đó, lúa gieo thẳng gần 10 nghìn ha, lúa cấy bằng máy gần 5.046 ha, còn lại là lúa cấy thủ công truyền thống. Việc diện tích lúa gieo thẳng vẫn chiếm cao, vượt 35% kế hoạch và không thực sự gọn vùng, xen kẽ với lúa cấy đã ảnh hưởng đến sản xuất trong điều kiện thời tiết nắng nóng. Cụ thể, việc điều tiết nước của các xí nghiệp thủy nông trên địa bàn tỉnh, HTXDVNN khá khó khăn khi trên cùng cánh đồng lúa cấy cần nước để chăm sóc, lúa gieo thẳng (nhất là diện tích gieo muộn) chưa đến thời điểm nhập nước. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị trong quá trình phục vụ nước tưới dưỡng. Nhất là các HTXDVNN tiến hành khoanh vùng ở những diện tích lúa mới gieo thẳng, thuận lợi cho cấp nước dưỡng phục vụ người dân chăm sóc lúa cấy…

Trao đổi về sản xuất vụ lúa mùa trong điều kiện thời tiết bất thường, ông Nguyễn Hải Nam, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Kiểm lâm (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết: Căn cứ vào tình hình dự báo thời tiết trong vụ mùa, ngành nông nghiệp đã triển khai các biện pháp phù hợp trong quá trình sản xuất. Đặc biệt, các địa phương khai thác tối đa nguồn nước phục vụ gieo cấy và tưới dưỡng cho lúa giai đoạn chăm sóc. Trong quá trình chăm sóc, người dân được hướng dẫn bón phân vào thời điểm tắt nắng, mực nước trên ruộng bảo đảm. Đồng thời, chuẩn bị ứng phó với bất thuận của thời tiết…

Sản xuất vụ lúa mùa luôn phải đứng trước những khó khăn của thời tiết. Với vụ mùa năm nay điều kiện khí hậu càng phức tạp hơn, tuy nắng nóng nhưng vẫn nguy cơ xảy ra các trận mưa khả năng có cường độ lớn trong thời gian ngắn. Vì thế, cùng với việc tập trung tưới dưỡng ở các giai đoạn lúa sinh trưởng, rất cần chủ động chống úng bảo vệ cho lúa.

Mạnh Hùng