Đêm 25-4-1975, Trung đoàn 280 (nay thuộc Sư đoàn 361, Quân chủng Phòng không-Không quân) nhận lệnh tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh.
Theo đó, đơn vị có nhiệm vụ vượt qua sông Bé, phối thuộc chiến đấu bảo vệ đội hình của Sư đoàn Bộ binh 320 và Lữ đoàn Xe tăng 202 đánh địch giải phóng Tân Uyên, Lái Thiêu, Bình Triệu và tiến vào Sài Gòn đánh chiếm Bộ Tổng Tham mưu ngụy.
Ngay sáng hôm sau, Đảng ủy Trung đoàn tổ chức cuộc họp thông qua kế hoạch chiến đấu. Tại cuộc họp này, Trung đoàn trưởng Đào Khắc Sương nêu quyết tâm: Phải đánh thắng địch trong mọi tình huống, cả khi có chuẩn bị và khi chưa được chuẩn bị kỹ, cả lúc tập trung hoặc độc lập ở tuyến trước hay tuyến sau, trên không hoặc mặt đất, bảo vệ an toàn cho đơn vị bạn tiến công giải phóng Sài Gòn thắng lợi.
Đảng ủy Trung đoàn 280 họp thông qua kế hoạch chiến đấu, ngày 26-4-1975 (Trung đoàn trưởng Đào Khắc Sương, thứ năm, từ phải sang). Ảnh tư liệu
Sau khi chuẩn bị chu đáo mọi mặt, đêm 29-4-1975, lực lượng của Trung đoàn 280 chia thành 3 khối: Tiểu đoàn 105 đi đầu, tiếp sau xe tăng, thiết giáp; Tiểu đoàn 102 đi giữa bảo vệ bộ binh cơ giới; Tiểu đoàn 103 đi gần cuối có nhiệm vụ vừa hành quân vừa chiến đấu trên không và mặt đất. Tất cả đều nhằm hướng Quốc lộ 13 tiến lên Tân Uyên, Thủ Dầu Một (Bình Dương).
8 giờ sáng 30-4, xe tăng ta bắt đầu nổ súng bắn vào sở chỉ huy địch ở Tân Uyên. Sau gần một giờ chiến đấu, phần lớn quân địch đã bị tiêu diệt. Nhưng đội hình quân ta đang phát triển thì gặp hai hỏa điểm ngầm dã chiến của địch kháng cự. Chúng bắn vào đội hình bộ binh ta, tạo điều kiện cho bọn địch ở trên 3 khu nhà hai tầng bắn xuống. Do phía trước có giao thông hào, hàng rào dây thép gai và bãi mìn, nên bộ binh và xe tăng của ta không thể cơ động vào trong.
Trước tình huống hiểm hóc này, sau khi hội ý ban chỉ huy, Trung đoàn trưởng Đào Khắc Sương lệnh cho Tiểu đoàn 105 cắt hai khẩu pháo 37mm khỏi xe, dùng tay kéo pháo lên gò cao rồi hạ nòng bắn tiêu diệt hai lô cốt và điểm xạ vào khu nhà gác, nơi bọn địch đang ẩn náu. Được pháo phòng không yểm trợ, bộ binh ta thừa thắng xông lên làm chủ cứ điểm Tân Uyên.
Cùng thời điểm đó, tại Lái Thiêu, một số lô cốt bảo vệ vòng ngoài của trung tâm huấn luyện thuộc Sư đoàn 5 bộ binh ngụy kháng cự kịch liệt, cố thủ ngăn cản bước tiến của ta. Tiểu đoàn 102 dừng lại cách địch 400m, dùng hai khẩu pháo 57mm bắn thẳng, diệt 2 lô cốt. Địch hoảng loạn trước uy lực sát thương của pháo 57mm, nhanh chóng đầu hàng. Hàng binh ngụy quàng tay sau gáy, vừa đi vừa xì xào hỏi nhau: “Không biết việt cộng có hỏa lực gì mà ghê gớm thế?”.
Chứng kiến cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 280 hạ nòng pháo tiêu diệt địch nhanh gọn, một cán bộ của Sư đoàn 302 nói với Trung đoàn trưởng Đào Khắc Sương: “Các đồng chí đánh từ Bắc vào Nam nên thiện chiến và uy lực thật. Giữa đồng bằng, cắt pháo ra khỏi xe, hạ nòng bắn tan tác cứ điểm địch chỉ trong mấy phút, hiếm thấy trong lịch sử quân sự. Có các đồng chí ở bên, chúng tôi càng thêm vững tin tiến lên!”.
Với kinh nghiệm hơn 15 năm chiến đấu khắp các chiến trường từ Bắc vào Nam, nên trên đường hành quân bảo vệ đội hình của Sư đoàn Bộ binh 320 và Lữ đoàn Xe tăng 202 vào đánh các mục tiêu ở nội đô Sài Gòn ngày 30-4-1975, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 280 đã mưu trí, dũng cảm tiêu diệt nhiều máy bay và hỏa lực, cứ điểm địch, không chỉ tạo thuận lợi cho các đơn vị cơ động tiến công mà còn tạo quyết tâm chiến đấu cao cho cán bộ, chiến sĩ.
SƠN BÌNH
(theo lời kể của Đại tá, cựu chiến binh Đào Khắc Sương, nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn 280).
Theo qdnd.vn