Gắn với nghề nông, sống với nghề nông nên nhân dân ta đã có những câu ca dao, tục ngữ vận vào thời tiết từng mùa. Hết tết Cả - cái tết lớn nhất trong năm của người Việt và cũng là thời điểm đánh dấu mùa Xuân mới đã sang. Mùa Xuân gắn với mưa phùn, trăng non và rét ngọt nhưng cái rét mùa xuân cũng có những nét riêng có “Tháng Giêng rét đài, tháng hai rét lộc, tháng ba rét nàng Bân”.
Tháng hai, cái lạnh của mùa đông không còn, mùa Xuân chính thức bắt đầu với những cơn mưa phùn phảng phất, ánh nắng dịu nhẹ, không khí dễ chịu. Trên cánh đồng mát mắt với màu xanh mạ non. Trong vườn, những cây mướp, cây bầu vươn ngọn leo giàn; những cây rau xuân mỡ màng xòe lá. Trên những luống cải cuối mùa, bướm vàng, bướm trắng nhởn nhơ bay lượn. Tiếng đàn ong rù rì kiếm mật trên giàn hoa thiên lý man mác hương thơm.
Cây bàng góc phố suốt mùa đông khô lạnh trơ trọi và khẳng khiu bỗng một sáng kia bừng dậy sức sống với màu xanh non tơ của lá mới trổ. Cây phượng vĩ sân trường, cảm nhận gió xuân ấm áp cũng bật chồi non ra lá, mềm như lá me non.
Muôn loài hoa khoe sắc khi những làn gió xuân nhè nhẹ thổi đến. Tràn ngập không gian là mùi thơm của hoa chanh, hoa bưởi, hoa nhãn, hoa vải… Những chùm hoa ken dày trên những tán lá non, thơm suốt mùa Xuân để cho trái chín vào mùa hạ. Mùi hương hoa lắng sâu, làm mưa xuân, nắng xuân, không gian xuân cũng lên hương nồng nàn, ngan ngát.
Hoa xoan với sắc tím dịu dàng, đung dưa trong gió. Những cây gạo sù sì, hoa đỏ rực trời trên triền đê, những con đường dọc cánh đồng quê, gợi nhớ hương đồng gió nội, mộc mạc và hiền hòa.
Trước đây ở miền Bắc khí hậu ôn hòa, bốn mùa rõ rệt, mùa đông rét tê tái khiến cây cối phải trút hết lá để âm thầm nuôi rễ, nuôi thân. Ba tháng ngủ đông trong khẳng khiu, gầy guộc, xuân về đón những hạt mưa mát lành, cây cối bật dậy đua nhau đâm chồi, nảy lộc, náo nức nở hoa. Nhưng nay với sự biến đổi của khí hậu, mùa Xuân đã ít đi những cơn mưa tưới mát cho cây cối, giục cây nảy mầm, đơm bông. Cái rét ngọt buâng khuâng dưới trăng non cho vạn vật một khởi đầu mới cũng chợt bức bối, oi nồng bởi cái nắng mới chực chờ. Cây vẫn theo chu kỳ trổ lá, đơm bông nhưng mùa Xuân dường như không còn rõ nét như xưa.
Bình Nguyên