Theo Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 8/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới (NTM) và xã NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025 (Quyết định số 318), tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM và NTM nâng cao lần lượt tăng 4 chỉ tiêu và 7 chỉ tiêu so với xây dựng xã NTM và xã NTM kiểu mẫu của giai đoạn trước. Trong đó, một số chỉ tiêu yêu cầu cao và khó thực hiện hơn. 

Xác định, nguồn gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn huyện chủ yếu là chất thải rắn sinh hoạt do ý thức của người dân chưa cao, một số địa phương tập kết rác chưa đúng nơi quy định. Ngoài ra, hoạt động chăn nuôi, sản xuất, kinh doanh từ các làng nghề, cụm công nghiệp cũng phát sinh lượng chất thải, rác thải lớn, ảnh hưởng đến môi trường, nhất là môi trường nước...UBND huyện Bình Lục chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, UBND các xã tăng cường phối hợp với các tổ chức đoàn thể mở lớp tập huấn về thực hiện phân loại rác, xây dựng mô hình chôn lấp rác thải sinh hoạt tại hộ; tổ chức thường xuyên hoạt động ra quân tổng vệ sinh môi trường nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân trong công tác BVMT.

Cùng với đó, chỉ đạo các xã hằng năm xây dựng kế hoạch, quy chế thu gom, xử lý rác thải, hướng dẫn các thôn, xóm xây dựng hương ước, quy ước đối với công tác BVMT; tăng cường công tác kiểm tra việc chấp hành các thủ tục hành chính về BVMT của các doanh nghiệp trên địa bàn. 

Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Lục Nguyễn Đăng Định, đến nay, cơ bản các xã trên địa bàn vẫn duy trì đạt chuẩn tiêu chí môi trường theo quy định xã NTM giai đoạn 2016-2020. Đối với Bộ tiêu chí xây dựng xã NTM và NTM nâng cao theo Quyết định số 318, hầu hết các xã gặp khó khăn về tiêu chí môi trường và đã chủ động xây dựng phương án thực hiện các chỉ tiêu khó: Tỷ lệ chất thải nhựa phát sinh trên địa bàn được thu gom, tái sử dụng, tái chế, xử lý theo quy định; tỷ lệ chất thải rắn nguy hại trên địa bàn được thu gom, vận chuyển và xử lý đáp ứng các yêu cầu về BVMT… 

Chẳng hạn như xã Đồn Xá, dù nằm trong lộ trình xây dựng NTM nâng cao vào năm 2025 nhưng thời gian qua, xã Đồn Xá vẫn triển khai tốt việc duy trì, nâng cao chất lượng tiêu chí môi trường. Cụ thể, xã đang cải tạo, xây dựng mới 4 tuyến đường trục thôn, xã bảo đảm có hệ thống rãnh thoát nước theo quy định. Từ năm 2021 đến nay, xã tiến hành trồng khoảng 40 cây hoa ban trên các tuyến đường; thành lập các câu lạc bộ BVMT của Hội Cựu Chiến binh và Hội Phụ nữ xã; phát động toàn dân tham gia vệ sinh, quét dọn đường làng, ngõ xóm vào các ngày cuối tuần… 

Ông Lê Văn Thuấn, Chủ tịch UBND xã Đồn Xá cho biết: Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo xây dựng NTM xã, thời điểm này, Đồn Xá đã đạt chuẩn tiêu chí môi trường theo yêu cầu xã NTM kiểu mẫu giai đoạn trước. Hiện, xã vẫn đang tiếp tục nâng cao từng chỉ tiêu để hoàn thiện tiêu chí môi trường theo Quyết định số 318. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền những quy định mới đến người dân; liên hệ với các đơn vị chuyên xử lý rác thải nguy hại để ký hợp đồng xử lý rác thải nguy hại trên địa bàn theo đúng quy định.

Để hoàn thiện các chỉ tiêu về môi trường theo Quyết định số 318, nhiều xã trên địa bàn huyện Bình Lục đang tiến hành sửa chữa, mở rộng bể trung chuyển rác thải, xây dựng tường bao, mái che, bảo đảm vệ sinh môi trường; thực hiện quy hoạch lại nghĩa trang nhân dân, trồng thêm hoa, cây cảnh xung quanh khu vực nghĩa trang…

Theo kết quả rà soát, đến nay, toàn huyện đã xây dựng được 32 bể trung chuyển rác thải; thành lập 223 tổ thu gom rác thải tại các thôn, xóm. Tỷ lệ hộ dân sử dụng nước hợp vệ sinh trong huyện đạt 99,41%; tỷ lệ cơ sở sản xuất, kinh doanh, nuôi trồng thuỷ sản, làng nghề bảo đảm quy định về vệ sinh môi trường đạt 100%; tỷ lệ hộ gia đình có nhà tiêu, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh đạt 98,45%; tỷ lệ hộ chăn nuôi có chuồng trại bảo đảm vệ sinh môi trường đạt 92%; tỷ lệ hộ gia đình và cơ sở kinh doanh thực phẩm tuân thủ các quy định về bảo đảm an toàn thực phẩm đạt 100%; 100% hộ gia đình đều có biện pháp xử lý nước thải trước khi thải ra môi trường.

Được biết, việc triển khai thực hiện tiêu chí môi trường trên địa bàn huyện Bình Lục luôn nhận được sự tham gia hưởng ứng tích cực của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội. Có thể kể đến như Mặt trận Tổ quốc thông qua việc triển khai Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh” đã xây dựng được các mô hình: “Sản xuất, tiêu dùng nông sản sạch”; “Phân loại rác, đào hố chôn lấp rác thải tại hộ” (xã Tràng An); “Toàn dân tham gia dọn vệ sinh môi trường hằng tháng” (xã Đồng Du); “Chiều thứ 7 với dân” (thị trấn Bình Mỹ). Hội Cựu Chiến binh huyện tuyên truyền, vận động hội viên trồng được 38.000m2 hoa, cây các loại trên những tuyến đường chính của thôn, xã; tổ chức tổng vệ sinh môi trường tại khu vực dân cư mỗi tuần/lần. Hội Phụ nữ huyện vận động hội viên tham gia trồng 13 km đường hoa trên 17 tuyến đường; xây dựng các mô hình: “Chi hội 3 sạch”; “Gia đình 5 không, 3 sạch”. Hội nông dân vận động, hướng dẫn hội viên thực hiện tốt mô hình “Thu gom, xử lý rác thải nguy hại trên đồng ruộng”. Đoàn thanh niên xây dựng được 25 tuyến đường hoa gắn biển công trình “Đường hoa thanh niên”...

Thực hiện sự chỉ đạo của Huyện uỷ, UBND huyện về thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025, các phòng, ban chuyên môn của huyện cũng đang tích cực phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội tuyên truyền, tập huấn kiến thức cho người dân về BVMT với chủ đề “Chống rác thải nhựa” tại địa bàn các xã. Cùng với đó, hỗ trợ men vi sinh xử lý rác thải sinh hoạt; thực hiện phun khử khuẩn rác và thùng chứa rác thải sinh hoạt cho các hộ dân…