Căn cứ vào Quyết định số 43/2022/QĐ-UBND ngày 16/9/2022 của UBND tỉnh ban hành Bộ tiêu chí về xã NTM và NTM nâng cao trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025 (Quyết định 43), huyện Thanh Liêm tích cực chỉ đạo các xã rà soát, hoàn thiện các chỉ tiêu thuộc 2 tiêu chí liên quan đến vấn đề môi trường.
Bộ tiêu chí về xã nông thôn mới (NTM) nâng cao giai đoạn 2021-2025 theo Quyết định số 318/QĐ - TTg ngày 8/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ (Quyết định 318) có nhiều nội dung được bổ sung, nâng cao so với yêu cầu đạt chuẩn xã NTM. Trong đó, có quy định về việc thực hiện tái chế phụ phẩm nông nghiệp, tỷ lệ sử dụng hình thức hỏa táng thuộc tiêu chí số 17 về môi trường và các quy định về cấp nước, an toàn thực phẩm thuộc tiêu chí số 18 về chất lượng môi trường sống.
Thực hiện quyết định 318, ngày 16/9/2022, UBND tỉnh Hà Nam đã ban hành Quyết định số 43/2022/QĐ-UBND về Bộ tiêu chí xã NTM và NTM nâng cao trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025 (Quyết định 43). Ngay sau khi Quyết định 43 được ban hành, huyện Thanh Liêm đã yêu cầu các xã rà soát, đối chiếu các chỉ tiêu, tiêu chí theo quy định mới.
Thực hiện tiêu chí số 17 về môi truờng gắn với tiêu chí số 18 về chất lượng môi trường sống trong Bộ tiêu chí xã NTM nâng cao, huyện chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn tổng hợp, hướng dẫn, đôn đốc các xã hoàn thành từng nội dung thuộc lĩnh vực phụ trách, nhất là các chỉ tiêu mới và khó về đất cây xanh sử dụng công cộng tại điểm dân cư; mai táng, hoả táng; tỷ lệ phân loại chất thải rắn tại nguồn; tỷ lệ chất thải nhựa được thu gom, tái chế, xử lý đúng quy định; tỷ lệ bãi chôn lấp chất thải rắn bảo đảm vệ sinh môi trường.
Theo Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, thời điểm này, huyện đang tích cực đôn đốc các xã hoàn thành việc nâng cấp, xây dựng mới các bãi tập kết, trung chuyển, chôn lấp chất thải rắn đáp ứng yêu cầu theo quy định; đồng thời có giải pháp xử lý chất thải rắn sinh hoạt, chất thải rắn công nghiệp, chất thải rắn từ sản xuất nông nghiệp nguy hại…
Đoàn Thanh niên xã Thanh Tân (Thanh Liêm) tổng vệ sinh, chăm sóc đường hoa nông thôn mới trên địa bàn.
Hiện nay, tại nhiều xã, thị trấn, các hộ gia đình đang triển khai thực hiện tốt việc phân loại rác sinh hoạt tại hộ. Các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ, may mặc, sản xuất nước giải khát, gạch không nung... trên địa bàn đều ký kết hợp đồng thu gom và xử lý chất thải công nghiệp thông thường. Đối với các cơ sở có chất thải nguy hại phát sinh, chủ cơ sở đã xây dựng nhà kho lưu giữ, có thiết bị lưu chứa, dán mã chất thải nguy hại theo quy định và hợp đồng với đơn vị có chức năng vận chuyển, xử lý định kỳ. Ngoài ra, chất thải rắn trong chăn nuôi được các hộ gia đình thu gom, ủ phân vi sinh hoặc qua bể biogas; vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng được phân loại, thu gom, vận chuyển và xử lý theo quy định.
Đến nay, các địa phương trong huyện đã bố trí xây dựng trên 1.800 bể thu gom bao gói thuốc bảo vệ thực vật. Một số xã, thị trấn đã ký hợp đồng với đơn vị chức năng vận chuyển, xử lý rác thải nguy hại. Hiện, 100% xã, thị trấn đã thành lập tổ hợp tác thu gom rác thải sinh hoạt với tổng số 38 tổ và 123 lao động. Từ năm 2020 đến nay, toàn huyện đã xây dựng lại 12 bể chứa rác thải có thiết kế bảo đảm theo quy chuẩn (có tường bao, mái che, rãnh thoát nước...). Tỷ lệ hộ được sử dụng nước hợp vệ sinh và nước sạch theo quy định trong toàn huyện đạt 98%; tỷ lệ cơ sở sản xuất, kinh doanh, nuôi trồng thủy sản, làng nghề bảo đảm quy định về bảo vệ môi trường đạt xấp xỉ 93%.
Về đích NTM kiểu mẫu năm 2020 với việc thực hiện tiêu chí nổi trội về môi trường, những năm qua, xã Liêm Phong đã thực hiện tốt việc duy trì, nâng “chất” đối với tiêu chí này, bảo đảm không có chỉ tiêu nào trong tiêu chí bị thướt so với yêu cầu; cảnh quan, môi trường luôn sáng - xanh - sạch - đẹp, an toàn. Hiểu rõ, một trong những yêu cầu đạt chuẩn xã NTM kiểu mẫu trong giai đoạn 2021-2025 là xã phải đạt chuẩn các tiêu chí của xã NTM nâng cao trong cùng giai đoạn. Do đó, xã Liêm Phong vừa hoàn thành việc rà soát, đối chiếu các chỉ tiêu của tiêu chí môi trường, chất lượng môi trường sống theo quy định mới của UBND tỉnh và xây dựng kế hoạch hoàn thiện bởi đây là những tiêu chí có tác động trực tiếp đến sức khoẻ, đời sống của người dân.
Qua trao đổi với ông Lại Trường Giang, Chủ tịch UBND xã Liêm Phong được biết, thực hiện tiêu chí môi trường, chất lượng môi trường sống, xã Liêm Phong xác định nhiệm vụ trọng tâm là đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức và trách nhiệm của các tầng lớp nhân dân trong việc bảo vệ môi trường sinh thái; tích cực chăm lo, tôn tạo cảnh quan môi trường, phát triển các loại hoa, cây cảnh có giá trị kinh tế; vận động các hộ gia đình cải tạo hệ thống ao, vườn theo hướng sạch đẹp, hiệu quả; tăng cường công tác quản lý, bảo vệ môi trường nông thôn, kiểm tra việc chấp hành Luật Bảo vệ môi trường của tổ chức, cá nhân trên địa bàn…
Theo kết quả rà soát mới nhất của xã, hầu hết các chỉ tiêu của tiêu chí môi trường đều đạt so với quy định mới. Cụ thể, tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch theo quy định hiện đạt 100%; tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt và chất thải rắn không nguy hại được xử lý theo quy định đạt trên 98%; tỷ lệ hộ gia đình thực hiện phân loại chất thải rắn tại nguồn đạt 95%; tỷ lệ tuyến đường thôn, xã có rãnh thoát nước đạt trên 80%; tỷ lệ sử dụng hình thức hoả táng đạt trên 30%; công tác bảo vệ môi trường tại các làng nghề, cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn được bảo đảm… Hiện, xã Liêm Phong đang triển khai xây dựng, chỉnh trang lại tuyến đường trục chính của xã và trồng bổ sung thêm hoa, cây xanh hai bên đường; trồng cây hoa bóng mát tại các tuyến đường liên thôn; xây dựng lại bãi tập kết rác thải sinh hoạt bảo đảm theo quy định; chỉ đạo các tổ chức hội, đoàn thể và tổ tự quản vệ sinh môi trường tại các thôn ra quân tổng vệ sinh quét dọn đường làng, ngõ xóm, chăm sóc các tuyến đường hoa, làm đẹp khuôn viên nhà văn hoá xã, nhà văn hoá thôn 1-2 lần/tuần...
Thực hiện sự chỉ đạo của huyện Thanh Liêm, các xã khác trên địa bàn huyện đang tích cực rà soát, hoàn thiện các chỉ tiêu, tiêu chí NTM, NTM nâng cao, trong đó có tiêu chí “động” về môi trường và chất lượng môi trường sống.
Nói về kết quả chương trình xây dựng NTM nói chung, thực hiện tiêu chí môi trường nói riêng trên địa bàn huyện, ông Trần Văn Quân, Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Liêm cho biết: Bên cạnh các xã đã về đích NTM kiểu mẫu và các xã đăng ký về đích NTM nâng cao năm 2022, các xã còn lại trong lộ trình xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu giai đoạn 2023-2025 cũng đang tiến hành rà soát các chỉ tiêu, tiêu chí NTM, NTM nâng cao theo Quyết định số 43 của UBND tỉnh. Trên cơ sở đó, xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện các tiêu chí, trong đó đặc biệt chú trọng thực hiện tiêu chí môi trường, chất lượng môi trường sống. Đây là tiêu chí không cần nguồn lực tài chính lớn nhưng lại khó duy trì do phụ thuộc nhiều vào ý thức, nhận thức của người dân nên cần được thường xuyên tuyên truyền, vận động.
Trong thời gian tới, huyện Thanh Liêm sẽ tập trung giải quyết vấn đề còn tồn tại trong công tác bảo vệ môi trường như tuyên truyền, nâng cao tỷ lệ hoả táng; nâng cao hiệu quả công tác thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt; xử lý môi trường trong sản xuất (thuốc bảo vệ thực vật, nước thải chăn nuôi, nước thải làng nghề, khu - cụm công nghiệp...). Cùng với đó, tiếp tục đẩy mạnh phong trào toàn dân chung tay xây dựng cảnh quan môi trường nông thôn “xanh - sạch - đẹp”.
Nguyễn Oanh