Tăng cường công tác quản lý khai thác tài nguyên khoáng sản

Theo thống kê của các ngành chức năng, trên địa bàn toàn tỉnh hiện có 70 doanh nghiệp được cấp mỏ khai thác chế biến khoáng sản đá vôi, tập trung ở 2 huyện Thanh Liêm và Kim Bảng. Những năm qua, công tác quản lý nhà nước về khoáng sản và bảo vệ môi trường đã được các cấp, các ngành quan tâm thực hiện nhằm đưa hoạt động khai thác khoáng sản đi vào nền nếp, góp phần giải quyết nhu cầu vật liệu xây dựng và tăng thu ngân sách.

Nổi bật là việc thực hiện quy hoạch, đấu giá khai thác tài nguyên khoáng sản, giao mỏ có thời hạn lâu dài, quản lý chặt chẽ sản lượng, công suất khai thác đã hạn chế được tình trạng lãng phí tài nguyên khoáng sản. Nhiều doanh nghiệp được cấp phép đã thực hiện nghiêm các quy định của Luật Khoáng sản, Luật Bảo vệ môi trường và các quy định của pháp luật có liên quan trong khai thác đá. Đặc biệt, thời gian gần đây, UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng tổ chức ký cam kết với các doanh nghiệp, phối hợp không cho xe chở quá tải ra khỏi mỏ bằng cách cân các phương tiện chở đá. Thông qua đó, các doanh nghiệp đã nâng cao được hiệu quả sản xuất kinh doanh và hạn chế thất thoát vật liệu xây dựng khi cung cấp cho khách hàng. Không những thế cách làm này còn hạn chế được xe chở quá tải lưu thông trên đường và nâng cao nguồn thu ngân sách nhà nước.

Ông Nguyễn Văn Mạnh, Giám đốc Công ty TNHH MTV Transemeco (Thanh Liêm) cho biết: Hằng năm, công ty đều ký cam kết với các ngành chức năng và địa phương không cho xe quá tải ra khỏi mỏ. Đồng thời, doanh nghiệp cho đặt trạm cân ngay lối ra vào bãi đá. Xe ra vào mua đá đều phải cân bảo đảm chở đúng tải trọng cho phép và doanh nghiệp quản lý lượng hàng hóa xuất khỏi bãi cũng dễ dàng hơn. Thông qua phiếu cân, doanh nghiệp chỉ cần tổng hợp trọng lượng, quy đổi ra m3 đá các loại để viết hóa đơn cho khách hàng. Với cách làm này, việc tính khối lượng xuất bán sẽ chuẩn hơn so với đo khối trên thành thùng xe khi cấp sản phẩm cho khách hàng như trước đây.

Còn theo bà Lê Thị My, Công ty cổ phần Vĩnh Sơn (Kim Bảng), ngay sau khi được giao núi lâu dài hàng chục năm, doanh nghiệp đã vay vốn ngân hàng, mở rộng sản xuất kinh doanh, nâng cấp dây chuyền khai thác đá hiện đại hơn. Đặc biệt, trong thời gian này doanh nghiệp xin khai thác tăng sản lượng để rút ngắn thời gian khai thác, chế biến đá, sớm bàn giao khu vực mỏ cho Nhà nước. Đối với công tác khai thác, đơn vị cũng thực hiện nghiêm quy định về bảo vệ môi trường, cân đá xuất bán cho khách hàng, bảo đảm tiết kiệm tối đa tài nguyên khoáng sản. Việc cân sản phẩm sẽ giúp lái xe yên tâm khi lưu thông trên đường, tránh tình trạng tính theo kích cỡ thành thùng sẽ quá tải.

Theo các doanh nghiệp khai thác chế biến khoáng sản, trước đây chưa dùng cân để cân khoáng sản, các phương tiện vào mua đá chỉ xúc áng chừng, hoặc tính chiều cao của thành thùng xe nhân ra m3. Làm theo cách này không chính xác, nhiều khi gây ra tranh cãi giữa bên mua và bên bán, trong đó bên cung cấp nhiều khi chịu thiệt hơn, gây ra thất thoát nguồn tài nguyên khoáng sản. Nhiều phương tiện vào mua hàng chỉ cần xúc cao hơn so với thành thùng xe khoảng 5-10 cm đã mất hàng m3. Trước tình trạng này, từ năm 2020 – 2021, các cấp, các ngành đã tăng cường công tác quản lý tài nguyên khoáng sản, tiến hành đo lại mỏ, trữ lượng đã khai thác, nhiều doanh nghiệp đã khai thác vượt công suất lớn, Nhà nước truy thu tiền thuế, phí và các khoản ngân sách khác theo quy định. Có những doanh nghiệp phải nộp hàng chục tỷ đồng tiền ngân sách do nhiều năm khai thác vượt khối lượng, hoặc khai thác vượt mốc. Đồng thời, UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng tăng cường công tác quản lý các phương tiện chở quá tải, trong đó xử lý các xe chở quá tải ngay từ bến bãi; yêu cầu các doanh nghiệp cân khoáng sản bán cho khách hàng.

Ông Trần Văn Sơn, Phó Giám đốc Sở Công thương cho biết: Trước đây, sau khi được cấp quyền khai thác khoáng sản theo dự án, nhiều doanh nghiệp đã không làm đúng theo quy định, cắt bỏ việc làm đường lên núi, cho xe ra vào mỏ chở hàng hóa vượt tải trọng quy định. Các doanh nghiệp khai thác chế biến khoáng sản chưa thực hiện đúng quy trình, quy phạm và các biện pháp, giải pháp bảo vệ môi trường như đã cam kết với cơ quan nhà nước dẫn đến ô nhiễm bụi, ô nhiễm tiếng ồn do khoan nổ mìn; chế biến, vận chuyển vật liệu xây dựng vượt quá quy định. Các cầu cảng, máng rót đá tự phát của các doanh nghiệp không có các biện pháp, giải pháp che chắn giảm bụi phát sinh trong quá trình cấp sản phẩm xuống tàu, thuyền. Việc yêu cầu các doanh nghiệp làm đường lên núi theo đúng thiết kế mỏ, thực hiện nghiêm các quy định về khai thác khoáng sản, cân đá bán cho khách hàng... là bảo đảm an toàn cho chính người lao động và hướng tới tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển bền vững. Nếu như doanh nghiệp nào cố tình không thực hiện các cấp, các ngành sẽ có biện pháp phối hợp kiên quyết xử lý.

Để tăng cường công tác quản lý tài nguyên, khoáng sản và bảo vệ môi trường khu vực phía Tây sông Đáy, thời gian tới UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng tiếp tục rà soát lại quá trình hoạt động của các doanh nghiệp; yêu cầu phải bảo đảm có thiết kế mỏ, có đường lên núi, trữ lượng đủ khai thác theo thời gian đăng ký; quy trình, thiết bị dây chuyền khai thác chế biến khoáng sản phải bảo đảm theo đúng quy định; không vi phạm nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước; dự án khai thác phải thực hiện theo đúng quy định về bảo vệ môi trường; phối hợp chặt chẽ trong việc quản lý xe chở quá tải. Các doanh nghiệp khai thác vi phạm vùng cấm, khai thác vượt mốc giới mỏ, Sở Tài nguyên và Môi trường xử lý vi phạm, nếu tái phạm thì thu hồi giấy phép. Các doanh nghiệp khai thác chế biến khoáng sản thực hiện ngay việc xây dựng, lắp đặt thiết bị hệ thống giảm ô nhiễm môi trường theo cam kết trong báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được duyệt như hệ thống phun sương, thu gom nước, rác thải… góp phần nâng cao hiệu quả khai thác tài nguyên khoáng sản.

Trần Hữu