Từ tháng 3/2023, các cơ quan chuyên môn của huyện Bình Lục đã phối hợp với UBND 9 xã, thị trấn: Hưng Công (cũ), An Nội (cũ), Đồng Du, Tràng An, La Sơn, An Lão, Tiêu Động, Đồn Xá và thị trấn Bình Mỹ triển khai công tác đo đạc địa chính, đăng ký quyền sử dụng đất, lập hồ sơ địa chính cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khu dân cư.
Theo kế hoạch, đến ngày 30/12/2024 các địa phương sẽ phải hoàn thành việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cho nhân dân. Tuy nhiên, đến nay tiến độ thực hiện còn chậm, tỷ lệ cấp giấy đạt thấp. Qua tìm hiểu được biết, nhiều trường hợp sử dụng đất đã có vi phạm, do vậy chưa đủ điều kiện để cấp GCNQSDĐ theo quy định. Thời gian qua, các cấp, ngành phải tổ chức phân loại chi tiết, cụ thể từng loại hình vi phạm để làm cơ sở, căn cứ xử lý cấp GCNQSDĐ theo quy định của Luật Đất đai năm 2024.
Theo báo cáo của UBND huyện Bình Lục, thời gian qua, trong quá trình thực hiện công tác cấp GCNQSDĐ tại 9 xã trên địa bàn, Sở Tài nguyên và Môi trường thường xuyên phối hợp với UBND huyện, các xã, thị trấn, đơn vị liên quan tăng cường kiểm tra, đôn đốc và hướng dẫn việc cấp GCNQSDĐ cho nhân dân. Trong đó, tổ chức 13 hội nghị để giải đáp trực tiếp những vướng mắc, phát sinh cần giải quyết; đồng thời, ban hành 9 văn bản hướng dẫn, đôn đốc nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện. Nhờ vậy, đến ngày 15/12/2024, công tác đo vẽ thành lập bản đồ địa chính khu dân cư tỷ lệ 1/1000 của các xã đã hoàn thành với tổng số 28.529 thửa cần cấp GCNQSDĐ. Trên cơ sở đó, các địa phương đã tiến hành kê khai đăng ký được 24.276 thửa, đạt 85,1% và phân loại được 24.179 thửa. Sau khi phân loại, có 9.161 thửa cơ bản đủ điều kiện cấp GCNQSDĐ, trong số này có 5.368 thửa đủ điều kiện cấp GCNQSDĐ. Từ kết quả phân loại, với các thửa đủ điều kiện theo quy định, UBND huyện tổ chức in và cấp 409 GCNQSDĐ, đạt tỷ lệ 7,6%. Số thửa còn lại, đơn vị tư vấn đang phối hợp với UBND các xã, thị trấn hoàn thiện hồ sơ để in và cấp GCNQSDĐ cho nhân dân trong thời gian tới.
Cấp GCNQSDĐ khu dân cư cho nhân dân ở xã Hưng Công (cũ) nay là xã Bình An.
Không nằm trong diện 9 xã của các địa phương thực hiện đo đạc địa chính, đăng ký quyền sử dụng đất, lập hồ sơ địa chính cấp GCNQSDĐ khu dân cư trong giai đoạn này, những năm qua, công tác cấp GCNQSDĐ cho nhân dân ở khu dân cư tại xã Vũ Bản còn nhiều vướng mắc. Đến nay, toàn xã còn 302 hộ chưa được cấp GCNQSDĐ (qua kết quả phân loại có 33 hộ đủ điều kiện). Đây là những trường hợp chủ sử dụng đất ổn định đã làm nhà ở, không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch nông thôn mới nhưng không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất. Bên cạnh đó, 4 trường hợp không có đất ở tại thực địa, 261 trường hợp không đủ điều kiện cấp GCNQSDĐ theo quy định. Đối với 33 trường hợp, UBND huyện phối hợp các cấp, ngành triển khai lập điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 và theo kế hoạch sau khi điều chỉnh quy hoạch chung được phê duyệt, UBND huyện xây dựng phương án xử lý công nhận quyền sử dụng đất cho các gia đình. Còn đối với 261 trường hợp không đủ điều kiện cấp, UBND huyện chỉ đạo UBND xã hướng dẫn người sử dụng đất kê khai, đăng ký để địa phương thực hiện quản lý theo quy định...
Theo đánh giá của cơ quan chuyên môn, nguyên nhân dẫn đến những vướng mắc còn tồn tại trong việc cấp GCNQSDĐ trên địa bàn huyện Bình Lục thời gian qua trước hết là do công tác quản lý đất đai tại một số địa phương chưa chặt chẽ, hiệu quả. Trong tổng số 28.529 thửa cần cấp GCNQSDĐ của 9 xã đã hoàn thành công tác đo đạc có 305 thửa thuộc diện tranh chấp, tập trung chủ yếu ở xã An Lão 134 thửa, xã An Nội (cũ) 52 thửa, La Sơn 42 thửa... Các trường hợp thuộc diện lấn chiếm, lan cạp, chuyển mục đích là 4.965 thửa, trong đó xã An Nội (cũ) 1.875 thửa, xã An Lão 1.078 thửa, xã Tràng An 680 thửa. Đặc biệt, tại các xã này có 7.023 thửa đã thực hiện chuyển quyền sử dụng đất nhưng người dân chưa làm các thủ tục liên quan. Một nguyên nhân nữa ảnh hưởng đến công tác cấp GCNQSDĐ đó là bản đồ địa chính và hồ sơ địa chính trước đây chất lượng thấp, do vậy gây khó khăn cho khâu xét duyệt. Cùng với đó, hệ thống hồ sơ địa chính, sổ sách tài liệu liên quan được lập không đầy đủ và đồng bộ. Ngoài ra, công tác tuyên truyền về các chính sách đất đai ở một số xã còn hạn chế dẫn đến nhiều hộ gia đình, cá nhân chậm hoàn thiện thủ tục nhận quyền sử dụng đất khi thực hiện việc chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế quyền sử dụng đất. Trong quá trình kê khai có những chủ hộ sử dụng đất đi vắng, không về thực hiện kê khai đăng ký sử dụng đất. Thêm nữa, Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/8/2024 có nhiều thay đổi so với Luật Đất đai năm 2013.
Để đẩy nhanh tiến độ cấp GCNQSDĐ cho nhân dân, đặc biệt đối với các xã đã hoàn thành công tác đo vẽ thành lập bản đồ địa chính khu dân cư tỷ lệ 1/1000, huyện Bình Lục đã yêu cầu cơ quan chuyên môn, các đơn vị tư vấn tập trung in hết những trường hợp đủ điều kiện để cấp GCNQSDĐ. Đồng thời, chỉ đạo các xã, thị trấn tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân hoàn thiện hồ sơ, thủ tục đăng ký đất đai, cấp GCNQSDĐ cho nhân dân; khẩn trương lập phương án xử lý đối với các trường hợp sử dụng đất vi phạm pháp luật đất đai để xử lý vi phạm từ đó làm cơ sở cấp GCNQSDĐ theo quy định; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với việc sử dụng đất theo thẩm quyền. Bên cạnh đó, huyện đề nghị UBND tỉnh gia hạn thời gian thực hiện dự án cấp GCNQSDĐ cho nhân dân của các xã đến tháng 6/2025...
Phùng Thống