Tăng cường các giải pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất

Việc sử dụng, bảo quản hóa chất không an toàn có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng do hóa chất có nhiều đặc tính nguy hiểm như dễ cháy, nổ, ô xy hóa, ăn mòn, độc mãn tính, độc cấp tính, gây ung thư, gây đột biến gen, độc hại với môi trường…  Vì vậy, thời gian qua, Sở Công thương đã phối hợp với các ngành liên quan làm tốt công tác quản lý hoạt động hóa chất; hướng dẫn, đôn đốc các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất xây dựng kế hoạch, triển khai các biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất, bảo đảm an toàn khi sử dụng hóa chất trong quá trình sản xuất, kinh doanh.

Trên địa bàn tỉnh hiện có 93 doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất. Trong đó, có 8 doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh hóa chất. Xác định rõ mức độ nguy hại của hóa chất nếu không được sử dụng, bảo quản, xử lý đúng quy định, các doanh nghiệp đã cơ bản chấp hành nghiêm việc lập kế hoạch, biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất; thực hiện sắp xếp, phân loại hóa chất; tổ chức các buổi diễn tập, tập huấn kỹ thuật an toàn hóa chất cho nhân viên tiếp xúc trực tiếp với hóa chất trong quá trình sản xuất, kinh doanh…

Công ty TNHH YKK Việt Nam (KCN Đồng Văn III, thị xã Duy Tiên), xác định, an toàn vệ sinh lao động nói chung, an toàn trong sử dụng hóa chất nói riêng có ý nghĩa quan trọng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, mỗi năm, YKK Việt Nam tổ chức 2 lần diễn tập về công tác phòng ngừa sự cố về hóa chất; trình tự các bước xử lý khi hóa chất rò rỉ, tràn ra môi trường; cách xử lý khi bị hóa chất trực tiếp dính vào khu vực mắt, tay, chân… Bên cạnh đó, YKK Việt Nam cũng thường xuyên tổ chức các khóa tập huấn, tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người lao động về mức độ nguy hiểm của các sự cố hóa chất, cách sử dụng bảo hộ cá nhân đúng cách trong quá trình tiếp xúc với hóa chất. YKK Việt Nam cũng xây dựng kho chứa, bảo quản hóa chất riêng biệt với hệ thống chống tràn bảo đảm quy định; trang bị đầy đủ trang thiết bị, dụng cụ tại các khu vực sản xuất có sử dụng hóa chất để giảm thiểu ảnh hưởng của hóa chất tới sức khỏe người lao động cũng như để người lao động kịp thời xử lý khi có sự cố hóa chất xảy ra như lắp đặt hệ thống vòi rửa mắt, vòi tắm nhanh, máy hút mùi, thiết bị chữa cháy tự động…

Ông Nguyễn Danh Hợp, Trưởng bộ phận kế hoạch nhà máy Công ty TNHH YKK Việt Nam cho biết: Là doanh nghiệp chuyên sản xuất các loại khóa cho quần áo, túi xách, mỗi năm, YKK Việt Nam sử dụng khoảng 4,5 tấn hóa chất bao gồm các loại sơn, dung môi, thuốc trợ nhuộm… Song song với việc đẩy mạnh triển khai các giải pháp để phòng ngừa sự cố hóa chất, thời điểm này, YKK Việt Nam đang tập trung nghiên cứu nhằm cải tiến, thay thế các loại hóa chất đang sử dụng bằng hóa chất an toàn với sức khỏe; sử dụng phương pháp cấp hóa chất bằng hệ thống tự động thay vì sử dụng lao động tiếp xúc trực tiếp.

Qua tìm hiểu thực tế cho thấy, cũng như YKK Việt Nam, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đã chấp hành và tuân thủ nghiêm chỉnh quy định về cất giữ và bảo quản hóa chất nguy hiểm, nhất là việc ghi nhãn; bố trí kho bảo quản; tồn trữ, bảo quản tiền chất công nghiệp ở một khu vực riêng; xây dựng biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất; tuân thủ các quy định về khai báo và báo cáo hóa chất…

Tính riêng từ đầu năm 2023 đến nay, các doanh nghiệp đã tổ chức 16 đợt diễn tập phương án ứng phó sự cố hóa chất. Sở Công thương đã tiếp nhận 32 bản kế hoạch, biện pháp ứng phó sự cố hóa chất của doanh nghiệp; cấp 2 giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, kinh doanh hóa chất cho doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp.

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động hóa chất, hằng năm, Sở Công thương đều tổ chức hội nghị phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực hóa chất; hướng dẫn thực hiện thao tác báo cáo công tác quản lý hóa chất hằng năm trên hệ thống cơ sở dữ liệu hóa chất quốc gia Chemicaldata.gov.vn; hướng dẫn doanh nghiệp xây dựng biện pháp và kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất theo hướng dẫn tại Nghị định số 113/2017/NĐ-CP ngày 9/10/2017 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất.

Ông Phạm Tuấn Hải, Trưởng phòng Kỹ thuật – An toàn – Môi trường (Sở Công thương) cho biết: Hằng năm, cùng với việc ra văn bản nhắc nhở các đơn vị hoạt động hóa chất thực hiện đúng các quy định về an toàn hóa chất, Sở Công thương còn tổ chức hội nghị tập huấn triển khai văn bản quy phạm pháp luật, quy định về dán nhãn, phân loại hóa chất, biện pháp xử lý khi xảy ra sự cố hóa chất. Cùng với đó, chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan kiểm tra hoạt động sử dụng hóa chất để sản xuất sản phẩm, hàng hóa trong lĩnh vực công nghiệp. Qua đó, đã từng bước nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh và sử dụng hóa chất. Trong những năm gần đây, trên địa bàn tỉnh không có sự cố cháy nổ xảy ra do nguyên nhân sử dụng hóa chất.

Mặc dù đã đạt nhiều kết quả tích cực trong công tác phòng ngừa sự cố hóa chất nhưng theo đánh giá của Sở Công thương, trong quá trình sản xuất, doanh nghiệp có sử dụng thêm các loại hóa chất mới mà chưa kịp thời bổ sung, cập nhật vào biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất. Qua kiểm tra, một số doanh nghiệp chưa thực hiện huấn luyện an toàn hóa chất đối với những công nhân mới được tuyển dụng vào các vị trí làm việc liên quan đến hóa chất theo đúng quy định. Các doanh nghiệp hoạt động hóa chất trên địa bàn tỉnh hiện nay phần lớn là doanh nghiệp sử dụng hóa chất, tuy nhiên việc xây dựng và phê duyệt biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất của doanh nghiệp sử dụng hóa chất lại không cần thông qua thẩm định về mặt chuyên môn của cơ quan quản lý dẫn đến nội dung xây dựng còn sơ sài. Bên cạnh đó, do chưa có chế tài xử phạt đối với doanh nghiệp tổ chức huấn luyện mà không có sự giám sát của cơ quan quản lý chuyên ngành nên việc giám sát thực hiện chưa được đầy đủ và toàn diện…

Trước những hạn chế, bất cập còn tồn tại, Sở Công thương cũng đã có ý kiến đề xuất về chính sách phát triển ngành công nghiệp hóa chất Việt Nam trong Luật Hóa chất (sửa đổi); trong đó, đề nghị bổ sung quy định về việc xác nhận biện pháp và giám sát diễn tập phương án phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất của doanh nghiệp hoạt động hóa chất vào Luật Hóa chất để nâng cao hiệu quả công tác quản lý hóa chất; bổ sung nội dung quy định về việc cơ quan chuyên môn cấp tỉnh thực hiện giám sát huấn luyện an toàn hóa chất vào trong luật; bổ sung các quy định, cơ chế đối với doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh các sản phẩm mẫu (giai đoạn sản xuất thử) với khối lượng nhỏ khi chưa đi vào giai đoạn sản xuất ổn định, nhằm tạo hành lang pháp lý phù hợp trong quá trình thực hiện của doanh nghiệp.

Nguyễn Oanh