Cuộc vận động (CVĐ) “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới (NTM), đô thị văn minh (ĐTVM)” được Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phát động từ năm 2015 trên cơ sở kế thừa 2 CVĐ lớn là “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” và CVĐ “Ngày vì người nghèo”. Thông qua CVĐ, tinh thần đoàn kết, chủ động, tự quản, sáng tạo của nhân dân ngày càng được khơi dậy mạnh mẽ, góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Nhìn từ những “điểm sáng”
Một ngày chớm đông, tôi có dịp về lại ngõ Chùa, thôn Đặng Xá, xã Văn Xá (Kim Bảng), một cảm giác bình yên đến lạ. Chỉ cần bước qua cánh cổng rợp sắc hoa giấy đỏ, mọi ồn ào, náo nhiệt dường như bị bỏ lại phía sau. Dù địa phương đang trong quá trình đẩy mạnh đô thị hóa, người dân ngõ Chùa vẫn một lòng giữ gìn những nét truyền thống của ông cha. Từ đôi quang gánh, gàu tát nước, chiếc đó tôm, chậu sành… được người dân sưu tầm để trang trí tại lều quán. Lều quán được đặt ngay cạnh hồ sen, là nơi để các cụ cao tuổi hàn huyên tâm sự, chơi cờ hay người dân nghỉ ngơi mỗi khi đi làm về… Dọc đường vào ngõ, các bồn hoa, cây cảnh được trồng hai bên đường, tạo nên một không gian xanh mát. Trong đó, đáng chú ý là hàng cau xanh mướt, thẳng tắp xen lẫn sắc trắng, đỏ của các loài hoa mang đến vẻ đẹp lãng mạn cho làng quê. Các khoảng tường được tô điểm bởi các bức tranh phong cảnh và khẩu hiệu xây dựng nếp sống văn hóa mới. Đây là thành quả thiết thực của công tác vận động toàn dân tham gia xây dựng NTM ở ngõ Chùa.
Người dân ngõ Chùa, xã Văn Xá (Kim Bảng) chung tay xây dựng cảnh quan môi trường sống xanh, sạch, đẹp, an toàn.
Ông Lê Đức Yên, người có nhiều đóng góp cho ngõ Chùa chia sẻ: Trong ngõ có 30 hộ gia đình thì điều đáng mừng nhất là không còn hộ nghèo, không có tệ nạn xã hội và bà con lối xóm luôn đoàn kết, gắn bó, tương trợ nhau trong cuộc sống. Thực hiện xây dựng ngõ xóm văn minh gắn với NTM, bà con ngõ Chùa luôn bảo ban nhau xây dựng gia đình văn hóa, chung sức kiến tạo, làm đẹp quê hương. 3 năm qua, cứ dịp Tết Trung thu và Tết Nguyên đán, ngõ Chùa đều tổ chức liên hoan, tạo thành nếp văn hóa đẹp, gắn kết tình làng nghĩa xóm. Người dân ngõ Chùa giờ cuộc sống sung túc, khá giả hơn xưa nhưng vẫn giữ được nét mộc mạc đậm chất thôn quê, là nơi bình yên mà mọi người con xa quê đều mong muốn được trở về.
Ngày 18/11 vừa qua là một ngày rất ý nghĩa với nhân dân Thôn 4 Đồng Yên, xã Chân Lý (Lý Nhân) khi Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc được tổ chức gắn với lễ đón nhận danh hiệu “Thôn văn hóa”. Bí thư Chi bộ thôn Đào Minh Hoan cho biết: Để người dân tích cực tham gia xây dựng cơ sở hạ tầng, đẩy mạnh phong trào văn nghệ, thể thao, trước hết đời sống kinh tế phải ổn định. Cùng với sự quan tâm của các cấp, ngành, người dân đã phát huy thế mạnh của địa phương để phát triển cây ăn quả và chăn nuôi. Thôn cũng thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, công khai, minh bạch các khoản thu chi, tạo được sự đồng thuận cao trong nhân dân. Từ chi bộ đến ban công tác mặt trận, các đoàn thể hoạt động nền nếp, hiệu quả và thống nhất ngay từ khi sáp nhập. Việc được công nhận “Thôn văn hóa” là nền tảng rất quan trọng, động viên, khích lệ người dân tích cực tham gia xây dựng nếp sống văn hóa gắn với NTM.
Kinh tế vườn là hướng phát triển hiệu quả, nâng cao thu nhập cho người dân Thôn 4 Đồng Yên, xã Chân Lý (Lý Nhân).
Tạo sự đồng thuận, gắn kết nhân dân
Không chỉ tại ngõ Chùa hay Thôn 4 Đồng Yên mà CVĐ “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, ĐTVM” đã lan tỏa sâu rộng đến tất cả các xã, phường, thị trấn, khu dân cư trong toàn tỉnh. Quá trình xây dựng NTM đạt được nhiều kết quả ấn tượng, thay đổi hoàn toàn diện mạo khu vực nông thôn; đô thị ngày càng khang trang, hiện đại, văn minh. Cả 6/6 huyện, thị xã, thành phố và 83/83 xã trên địa bàn tỉnh đã hoàn thành chương trình xây dựng NTM.
Theo đánh giá của Phó Bí thư Đảng ủy xã Chân Lý Trần Đình Tuấn, điểm nổi bật trong thực hiện CVĐ “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, ĐTVM” là đã tạo được sự đồng thuận, gắn kết giữa chính quyền với nhân dân. Dù xuất phát điểm thấp, hạ tầng xã hội còn yếu kém nhưng với sự chung sức của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, kinh tế-xã hội của xã có bước phát triển mạnh mẽ, đến năm 2016 Chân Lý đã được công nhận xã NTM. Trong thực hiện CVĐ, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể xã đã làm tốt công tác tuyên truyền, vận động để người dân nhận thức đầy đủ về vai trò, trách nhiệm chủ thể của mình trong xây dựng NTM, từ đó tích cực tham gia thực hiện các tiêu chí tạo dựng diện mạo nông thôn ngày càng khởi sắc, chất lượng đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao.
Nếu phong trào xây dựng NTM đã “khoác áo mới” cho nông thôn thì quá trình xây dựng ĐTVM cũng được xem là động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội nơi đô thị. Theo đánh giá của Chủ tịch Ủy ban MTTQ Phường Trần Hưng Đạo (thành phố Phủ Lý) Nguyễn Thị Huê, để CVĐ đi vào thực chất, MTTQ phường và các tổ chức thành viên luôn chú trọng xây dựng các mô hình điểm để tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia xây dựng nếp sống văn minh, người thành phố thanh lịch, bảo vệ môi trường… 5 năm qua, nhân dân các tổ dân phố đã đóng góp trên 1,7 tỷ đồng để sửa chữa, mua trang thiết bị nhà văn hóa, cải tạo nâng cấp cống thoát nước, làm đường giao thông… Công tác biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân điển hình trong thực hiện CVĐ được thực hiện kịp thời, tạo sự lan tỏa trong các tầng lớp nhân dân. Nhân dịp kỷ niệm Ngày Đại đoàn kết toàn dân tộc 18/11/2020, Chủ tịch UBND phường đã tặng Giấy khen cho 111 gia đình tiêu biểu trong thực hiện CVĐ “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, ĐTVM” giai đoạn 2016-2020.
Hệ thống hạ tầng được đầu tư đồng bộ, góp phần xây dựng thành phố Phủ Lý hiện đại, văn minh.
Hình thành nếp sống văn hóa
Với phương châm “Thiết thực, chất lượng, hiệu quả”, từ năm 2016 đến nay, Ủy ban MTTQ tỉnh đã chỉ đạo hướng dẫn MTTQ các cấp trong tỉnh xây dựng các mô hình tự quản như: “Tổ phố đoàn kết thực hiện nếp sống VMĐT”, “Khu dân cư văn hóa gắn với sản xuất nông nghiệp sạch”; “Khu dân cư bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu”, “Khu dân cư tự quản phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội”… Mỗi mô hình tỉnh đều chọn một khu dân cư của các huyện, thành phố, thị xã làm điểm và các xã, phường, thị trấn chủ động nhân ra diện rộng. Qua đó, khơi dậy tinh thần đoàn kết, tự chủ, tự quản của nhân dân, góp phần nâng cao chất lượng công tác xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh, hạnh phúc.
5 năm qua, ban vận động “Quỹ vì người nghèo” các cấp đã vận động ủng hộ được trên 85 tỷ đồng. Từ đó, hỗ trợ xây mới gần 1.000 căn nhà cho người nghèo trị giá trên 35 tỷ đồng; sửa chữa gần 100 nhà với số tiền trên 2 tỷ đồng. Ngoài ra, hỗ trợ hàng trăm hộ nghèo về sản xuất, giống, vốn và khám bệnh cho trên 200 người, trị giá gần 300 triệu đồng; tổ chức thăm hỏi tặng quà Tết cho 100% các hộ nghèo nhân dịp tết Nguyên đán với số tiền gần 25 tỷ đồng. Đặc biệt, năm 2020 MTTQ các cấp trong tỉnh đã tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, con em quê hương tích cực tham gia ủng hộ công tác phòng, chống dịch Covid-19 với số tiền trên 4 tỷ đồng.
Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Nguyễn Đức Hiếu khẳng định: Với sự triển khai đồng bộ, thống nhất từ tỉnh đến cơ sở, CVĐ “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, ĐTVM” đã từng bước đi vào chiều sâu, sát thực tế, phù hợp với thực tiễn của từng địa phương, được đông đảo các tầng lớp nhân dân hưởng ứng. Từ đó, hệ thống kết cấu hạ tầng được xây dựng khang trang, kinh tế-xã hội phát triển, tỷ lệ hộ nghèo ngày càng giảm, đời sống văn hóa tinh thần có chuyển biến mạnh mẽ. Ngoài việc tăng cường sự đoàn kết, thống nhất trong các tầng lớp nhân dân, tạo sự đồng thuận ngày càng cao trong xã hội, việc thực hiện hiệu quả CVĐ còn góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền; tăng cường và mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân, giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ngay từ cơ sở.
Hải Yến