Thực hiện tốt công tác tư vấn chọn môn cho học sinh lớp 10

Với những yêu cầu cao về định hướng nghề nghiệp trong Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018, việc lựa chọn môn học phù hợp với các khối thi cho học sinh lớp 10 đang nhận được rất nhiều sự quan tâm. Tuy điều kiện thực tế của các trường THPT trên địa bàn tỉnh chưa thể đáp ứng được mọi nguyện vọng của học sinh lớp 10 nhưng việc xây dựng và chủ động thực hiện các phương án triển khai Chương trình GDPT 2018 nói chung và tư vấn chọn môn học cho học sinh lớp 10 nói riêng đã giúp các nhà trường thực hiện tối ưu các mục tiêu bảo đảm quyền lợi của học sinh.

Theo Chương trình GDPT 2018, học sinh lớp 10 trong năm học này sẽ được học 8 môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc (gồm: Toán, Ngữ văn, tiếng Anh, Giáo dục thể chất, Giáo dục quốc phòng – an ninh (QP-AN), Lịch sử, Hoạt động trải nghiệm và Hướng nghiệp, Giáo dục địa phương) và sẽ chọn 4 môn trong số các môn lựa chọn (gồm: Địa lý, Giáo dục kinh tế và Pháp luật, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Công nghệ, Tin học, Âm nhạc, Mĩ thuật) để đăng ký học. Từ định hướng này, căn cứ trên cơ sở đội ngũ, cơ sở vật chất hiện có, năm học 2022- 2023, Trường THPT C Kim Bảng đã thống nhất không tổ chức dạy học các môn Âm nhạc, Mĩ thuật mà chỉ xây dựng phương án lựa chọn đối với 7 môn học lựa chọn cho học sinh đăng ký. 

Cô giáo Nguyễn Thị Lương, Hiệu trưởng Trường THPT C Kim Bảng cho biết: Năm học 2022- 2023, Trường THPT C Kim Bảng có 8 lớp 10 với 383 học sinh. Ngay sau khi học sinh trúng tuyển, nhà trường đã tổ chức họp phụ huynh và học sinh để tuyên truyền thêm về Chương trình GDPT 2018 và tư vấn về việc lựa chọn môn học. Tại buổi họp này, nhà trường đã giải đáp nhiều băn khoăn của phụ huynh, học sinh về cách thức lựa chọn môn học; lựa chọn thế nào để phù hợp với sở trường, năng lực học tập. Khi được tư vấn, phụ huynh, học sinh đã nắm rõ được yêu cầu của chương trình mới, tự đánh giá được năng lực học tập và lựa chọn tương đối sát theo dự báo. Cơ bản học sinh chỉ đăng ký 1 nguyện vọng và không có nhiều học sinh có 2 nguyện vọng. 

Được biết, bên cạnh việc tư vấn trực tiếp, Trường THPT C Kim Bảng còn cho học sinh lớp 10 đăng ký nhóm môn học và cụm chuyên đề học tập. Ở đó, học sinh sẽ thông tin đầy đủ về điểm thi và kết quả thi tuyển sinh vào lớp 10, các giải học sinh giỏi đạt ở cấp THCS hay không, đồng thời tự đăng ký vào nguyện vọng tổ hợp môn học lựa chọn, chuyên đề học tập phù hợp nhất với năng lực bản thân. Sau tổng hợp, nhà trường có 5 lớp 10 tự nhiên có đăng ký học 6 môn bắt buộc và chọn các tổ hợp môn học gồm: Vật lý - Hóa học - Sinh học - Tin học và Vật lý - Hóa học - Địa lý - Công nghệ Công nghiệp; có 3 lớp 10 xã hội đăng ký học 6 môn bắt buộc, 2 hoạt động giáo dục và lựa chọn các tổ hợp môn học gồm: Địa lý - Kinh tế pháp luật - Vật lý - Tin học và Địa lý - Kinh tế pháp luật - Sinh học - Công nghệ Nông nghiệp. Nhà trường sẽ xem xét giải quyết cho học sinh đổi nguyện vọng trên cơ sở đánh giá lại năng lực của học sinh từ phía  giáo viên.

Cũng với tinh thần chủ động đó, Trường THPT A Bình Lục đã triển khai sớm công tác tư vấn cho học sinh lớp 10 về việc chọn môn học theo định hướng của Chương trình GDPT 2018. Nhà trường đã tập trung học sinh lớp 10 và cha mẹ học sinh tại trường để nghe phổ biến về Chương trình GDPT 2018 và định hướng lựa chọn tổ hợp môn học. Việc chọn lựa tổ hợp môn học của học sinh được xác định phục vụ cho việc học tập toàn cấp THPT chứ không như học sinh các khối trên đến cuối năm học có thể thay đổi tổ hợp. Đồng thời, phân tích cho học sinh và cha mẹ học sinh nhận thức rõ việc lựa chọn tổ hợp môn phải theo đúng năng lực của bản thân và không nên chọn theo phong trào, theo bạn bè. Cùng với đó, nhà trường đã phát phiếu đăng kí nguyện vọng cho học sinh nghiên cứu, lựa chọn. Cô giáo Nguyễn Thị Thúy, Phó hiệu trưởng nhà trường cho biết: Mỗi học sinh được đăng ký tối đa 2 nguyện vọng. Phiếu đăng kí nguyện vọng của học sinh nộp cho nhà trường phải có đủ chữ kí của cả học sinh và cha mẹ học sinh. Nhà trường sẽ căn cứ vào việc đăng ký đó để xếp lớp, đáp ứng được các yêu cầu về định hướng nghề nghiệp của học sinh, phù hợp với điều kiện về đội ngũ và cơ sở vật chất của nhà trường. 

Được biết, trước khi môn Lịch sử trở thành môn học bắt buộc trong Chương trình GDPT 2018, hầu hết các nhà trường đã có các phương án về chọn môn học và chuẩn bị các nội dung cho công tác tư vấn học sinh. Các phương án này đã được  xây dựng, điều chỉnh lại để môn học Lịch sử có mặt trong nhóm môn lựa chọn. Ngoài ra, các trường còn căn cứ vào tỉ lệ học sinh đăng ký các tổ hợp thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển sinh đại học của những năm gần đây của nhà trường để có thêm cơ sở xây dựng phương án tổ chức nhóm môn lựa chọn tối ưu nhất. Phương châm của các nhà trường trong việc tư vấn chọn môn học và xếp lớp cho học sinh lớp 10 đều ưu tiên tối đa nguyện vọng của học sinh. 

Cô giáo Nguyễn Thị Lương, Hiệu trưởng Trường THPT C Kim Bảng chia sẻ thêm về điều này: Nếu các nguyện vọng chọn môn học, nhóm môn của học sinh trùng hợp với những phương án mà nhà trường chủ động xây dựng là câu chuyện mà các nhà trường đều mong muốn. Tuy nhiên, trong trường hợp ở một số môn lựa chọn có số học sinh đăng ký học vượt quá với dự báo thì nhà trường vẫn thực hiện điều chỉnh phương án xếp lớp theo nguyện vọng của học sinh khi bảo đảm được về đội ngũ giáo viên. Đồng thời, cũng phải tính đến các giải pháp khắc phục đến tình trạng dôi dư giáo viên ở một vài môn học sau khi học sinh chốt việc chọn môn học.

Để học tốt Chương trình GDPT 2018, học sinh phải nắm chắc kiến thức cốt lõi để vận dụng vào thực tiễn, giải quyết những nhiệm vụ học tập, tình huống thực tế. Và, từ đầu cấp, học sinh đã phải được làm quen và có phương pháp học riêng cho bản thân ở từng môn học đã lựa chọn. Bên cạnh đó, với những yêu cầu cao về định hướng nghề nghiệp trong Chương trình GDPT 2018, công tác tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh ngay từ năm lớp 10 được đánh giá có ý nghĩa quan trọng để học sinh dần nắm bắt được nhu cầu thị trường lao động, có lựa chọn hướng đi sau khi tốt nghiệp THPT. Vì vậy, việc hỗ trợ, giúp học sinh lựa chọn, xác định sớm mục tiêu sẽ tốt hơn trong quá trình học tập và các bậc phụ huynh cũng có những định hướng phù hợp hơn cho con em mình. 

Thanh Hà