Đội trống nữ làng Đọi Tam

Nằm bình yên dưới chân núi Đọi, từ lâu, làng Đọi Tam, xã Tiên Sơn (thị xã Duy Tiên) nổi tiếng với nghề làm trống truyền thống khoảng nghìn năm tuổi. Hai chục năm trở lại đây, làng Đọi Tam còn nổi tiếng bởi đội trống nữ đánh hay, múa đều và đẹp. Không chỉ phục vụ tốt các nhiệm vụ chính trị của địa phương, phục vụ các lễ hội làng…, những năm qua, tiếng trống làng Đọi Tam còn góp phần quảng bá văn hóa làng nghề tới người dân khắp mọi miền Tổ quốc.  

Sau hơn hai năm bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19, năm nay, những ngày đầu xuân mới, các làng quê lại tưng bừng mở hội. Sau buổi biểu diễn phục vụ Lễ hội Tịch điền của quê hương (ngày mùng 7 tháng Giêng), Đội trống nữ làng Đọi Tam đã được mời đi biểu diễn ở nhiều lễ hội khác trong tỉnh. Tham gia đội trống nữ từ những ngày đầu thành lập, bà Đỗ Thị Nguyệt, hiện là Trưởng thôn, Đội trưởng Đội trống nữ làng Đọi Tam cho biết: Tôi nhớ, Đội trống nữ làng Đọi Tam được thành lập năm 2003, tính đến nay đã tròn 20 năm. Từ xưa đến nay, làng Đọi Tam có nghề làm trống truyền thống nổi tiếng trong cả nước. Đội trống nữ Đọi Tam được thành lập, hoạt động và biểu diễn hiệu quả đã khẳng định: Người dân Đọi Tam không chỉ giỏi làm trống, mà còn giỏi đánh trống.

Về làng Đọi Tam, qua tìm hiểu được biết, những ngày đầu thành lập, đội trống gặp không ít khó khăn. Bởi, từ trước đến nay, phụ nữ làng trống chỉ quen với việc đồng áng, làm nghề..., chưa từng cầm dùi để đánh trống biểu diễn, nên khi vận động nhiều chị em e ngại không muốn tham gia. Để thành lập được đội trống, những người có trách nhiệm và tâm huyết trong làng phải đến từng nhà để vận động, thuyết phục chị em và gia đình. Ngày đầu thành lập, đội trống có cả nam lẫn nữ. Sau một thời gian, vì nhiều lý do, các thành viên nam không tham gia, nên Đội trống làng Đọi Tam mới toàn là nữ. Sau khi thành lập, đội trống được cán bộ Phòng Văn hóa huyện Duy Tiên (nay là thị xã Duy Tiên) dạy tập trung ngay tại nhà văn hóa thôn trong khoảng một tháng. Những ngày đầu tập luyện, chị em cũng rất bỡ ngỡ, tay cầm dùi trống còn cứng và ngượng ngùng... Sau một tháng cùng nhau tích cực luyện tập, các thành viên trong đội dần thành thạo cả đánh trống và múa biểu diễn. 

Được chọn cầm trống cái ngay từ những ngày đầu, bà Nguyệt nhớ mãi kỷ niệm: Lúc đầu, thầy dạy chọn một vài ông trong đội đánh thử, nhưng không đạt yêu cầu. Khi tôi lên đánh thử, đánh xong, thầy nói: “Tôi chọn cô”. Được thầy chọn, tôi vừa mừng, vừa lo. Mừng vì được thầy tin tưởng, giao nhiệm vụ hết sức quan trọng, bởi người cầm trống cái có chuẩn thì cả dàn trống mới đều, mới vang; lo vì không biết mình có đảm đương nổi trọng trách đó không. Để thực hiện tốt nhiệm vụ thầy giao, trong luyện tập tôi hết sức tập trung, nỗ lực, dần dần nhịp trống như “ngấm vào máu”. Từ đó đến nay, trong đội trống nữ tôi luôn cầm trống cái.

Không phụ sự kỳ vọng của mọi người, hai mươi năm qua, bằng tâm huyết, niềm đam mê, ý thức trách nhiệm của các thành viên trong luyện tập và biểu diễn, danh tiếng, uy tín của Đội trống nữ làng Đọi Tam đã vang xa. Không chỉ biểu diễn trong tỉnh, đội trống còn được mời đi biểu diễn ở các tỉnh: Hải Dương, Hải Phòng, Thái Bình… Đi đến đâu, Đội trống nữ làng Đọi Tam cũng đem tới màn biểu diễn trống hội lúc hào hùng, khi uy nghiêm, trang trọng; lúc lại tưng bừng, giòn giã, thúc giục lòng người, khơi dậy và tạo khí thế tươi vui, phấn khởi trong những ngày đầu Xuân năm mới.

Bà Lê Thị Đào, thành viên Đội trống nữ làng Đọi Tam chia sẻ: Hiện, nhà tôi có cơ sở sản xuất trống. Công việc tuy bận, nhưng khi đội trống có yêu cầu, tôi luôn bố trí thời gian tham gia đầy đủ. Được góp mặt trong đội trống, được đi biểu diễn trong và ngoài tỉnh, tôi thấy rất vui và phấn khởi. Tham gia đội trống, không chỉ tăng sự đoàn kết, gắn bó, đa dạng đời sống tinh thần, mà còn góp phần quảng bá được sản phẩm làng nghề, văn hóa làng nghề truyền thống của quê hương vang xa.

Hiện, Đội trống nữ làng Đọi Tam có tổng số 50 thành viên, độ tuổi từ 30-60. Các thành viên trong đội đều làm nông nghiệp và nghề tự do, tự đầu tư mua đồng phục là các bộ áo dài – trang phục truyền thống của người phụ nữ Việt Nam để mặc khi biểu diễn. Không có nhiều thời gian để hội họp, đội trống nữ đã chủ động thành lập nhóm trên zalo để tiện cho việc trao đổi, thông báo, thống nhất giữa các thành viên trong đội khi có công việc, hoặc trước khi được mời đi biểu diễn. Để bảo đảm độ chuẩn âm vang của trống, Đội trống nữ làng Đọi Tam vừa đầu tư mới dàn trống hội 45 quả, trị giá khoảng 20 triệu đồng.

Một mùa Xuân mới lại về. Trong những ngày đầu năm Quý Mão, Đội trống nữ làng Đọi Tam phấn khởi nhận được nhiều lời mời đi biểu diễn phục vụ các lễ hội. Không chỉ mang tới các địa phương trong và ngoài tỉnh những màn trống hội đầy khí thế, sôi nổi, hào hùng, giòn giã, thúc giục, Đội trống nữ làng Đọi Tam còn góp phần quan trọng trong việc giới thiệu, quảng bá thương hiệu, chất lượng, uy tín sản phẩm trống Đọi Tam ngày một vang xa. 

Phạm Hiền