Ứng xử văn hóa trong lập lại trật tự đô thị

Những năm gần đây, công tác quản lý trật tự đô thị (TTĐT) trên địa bàn tỉnh đã được các cấp, ngành, địa phương quan tâm. Đặc biệt, đã có sự đồng tình, ủng hộ của đại đa số người dân trong tham gia xây dựng và giữ gìn TTĐT. Tuy nhiên, xung quanh việc quản lý TTĐT vẫn còn không ít câu chuyện đáng bàn, về cái được và chưa được trong quá trình tổ chức thực hiện; về những ứng xử hai chiều giữa người thực thi nhiệm vụ và người dân.

Triển khai Đề án “Xây dựng nếp sống mới, xây dựng người Duy Tiên văn minh đô thị, giai đoạn 2020- 2030”, thời gian qua, các khu dân cư trên địa bàn thị xã Duy Tiên đã tích cực xây dựng đạt danh hiệu khu dân cư văn hóa, xây dựng đô thị văn minh; thực hiện có nền nếp quy chế về quản lý đô thị, tiêu chuẩn về tuyến phố văn minh, lập lại trật tự vỉa hè, lòng đường, quản lý chặt chẽ về xây dựng hạ tầng, các khu đô thị, xây dựng đời sống văn hóa trong khu dân cư, làm đẹp cảnh quan môi trường, nhất là cảnh quan môi trường công cộng. Cùng với đó, các cấp, ngành, các địa phương được xác định tập trung phát triển đô thị đã coi trọng công tác tuyên truyền để người dân hiểu vai trò, ý nghĩa của việc xây dựng văn minh đô thị, từng bước nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi, thói quen trong tham gia xây dựng đô thị văn minh.

Ở các địa bàn dân cư, qua việc được tuyên truyền, vận động, được trở thành chủ thể của các phong trào, trong đó có xây dựng đô thị, người dân đã nêu cao tinh thần đoàn kết, đồng thuận ký cam kết xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị theo các nội dung quy định. Hầu hết các tuyến phố, khu đô thị đã cơ bản đáp ứng tiêu chuẩn về vệ sinh môi trường, giữ vững an ninh trật tự. Hơn thế, mỹ quan đô thị được cải thiện rõ rệt khi các cửa hàng, cửa hiệu, trụ sở và các công trình khác ở mặt phố ngày càng khang trang, sạch đẹp; các hộ kinh doanh không vi phạm các quy định về hành lang an toàn giao thông.

Đồng chí Trần Đình Tiến, Trưởng ban Dân vận Thị ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ thị xã Duy Tiên cho biết: Phối hợp cùng với các cấp, ngành, địa phương thực hiện quản lý TTĐT, MTTQ thị xã đã cụ thể hóa nội dung của cuộc vận động xây dựng đời sống văn hóa, xây dựng đô thị văn minh sát với tình hình thực tế của từng xã, phường; tập trung đẩy mạnh tuyên truyền, tạo phong trào rộng khắp, toàn diện trên các lĩnh vực, góp phần đẩy nhanh mục tiêu xây dựng nông thôn mới (NTM), đô thị văn minh trên địa bàn thị xã.

Nhằm tạo tính hiệu quả bền vững cho phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”, MTTQ thị xã đã ban hành kế hoạch về triển khai nhiều mô hình, như: “Khu dân cư tự quản gắn với xã NTM kiểu mẫu” tại thôn Dỹ Phố (xã Mộc Bắc); “Tổ phố đoàn kết thực hiện nếp sống văn minh đô thị” tại Tổ dân phố số 1 (phường Hòa Mạc). Đây là hai mô hình được đánh giá phù hợp với thực tiễn, được đông đảo các tầng lớp nhân dân đồng tình hưởng ứng nên việc triển khai tương đối thuận lợi, có hiệu quả. Chỉ trong thời gian ngắn, mô hình “Tổ phố đoàn kết thực hiện nếp sống văn minh đô thị” ở Tổ dân phố số 1 đã được phường Hòa Mạc nhân rộng đến 100% tổ dân phố. Khi được hỏi, người dân nơi đây đều bày tỏ sự hài lòng với mục đích, ý nghĩa của mô hình và cách tổ chức, vận động nhân dân của cấp ủy, chính quyền, ban công tác mặt trận các tổ phố.

 Được biết, tham gia thực hiện quản lý TTĐT tại địa bàn các huyện, thị xã, thành phố, ngoài các đội quản lý TTĐT còn có sự góp mặt của đội tự quản các phường, thị trấn và bảo vệ dân phố. Theo kế hoạch được phân công, các lực lượng này được chia thành các tổ, phối hợp thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, nhắc nhở và giải quyết những vi phạm về TTĐT. Qua đánh giá, hầu hết các thành viên tham gia các tổ đều thực hiện tốt chức trách, phần việc được giao, hài hòa được mối quan hệ với nhân dân. Theo đó, các tổ vừa tuyên truyền, vận động, nhắc nhở người dân và các hộ kinh doanh chấp hành nghiêm các quy định về TTĐT, vừa nghiêm túc xử lý các vi phạm trên tinh thần hợp tình, hợp lý, được nhân dân ủng hộ. 

Song, cũng vẫn còn một số cán bộ, thành viên các tổ còn bộc lộ sự nóng nảy, xử lý tình huống thiếu văn hóa, có những lời nói, hành xử phản cảm dễ gây bức xúc trong nhân dân, nhất là người vi phạm quy định về TTĐT. Trong quá trình ra quân xử lý vi phạm lấn chiếm lòng lề đường, lấy lại vỉa hè cho người đi bộ; thực hiện dự án nâng cấp, mở rộng lòng đường, vỉa hè; nhắc nhở người kinh doanh, bán hàng rong chấp hành các quy định bảo đảm TTĐT… vẫn có trường hợp cán bộ, công chức đứng cãi nhau tay đôi với người dân khi người dân phản ứng không cho phá bậc lên xuống, tịch thu các vật dụng gây ảnh hưởng TTĐT và mĩ quan đô thị. Sự việc gây ồn ào cả một dãy phố, thu hút sự theo dõi của rất đông người hiếu kỳ, vô hình chung lại gây nên sự không trật tự của một đô thị. Chứng kiến những cảnh không mấy đẹp mắt, nghe những lời nói không vừa tai của cán bộ với nhân dân, nhiều người thầm nghĩ, cứ vậy thì khó có được một đô thị vừa trật tự, vừa văn minh một cách đúng nghĩa!

Về phía người dân, do được tuyên truyền, giải thích rất rõ về chủ trương, mục đích, ý nghĩa của việc lập lại TTĐT và kỷ cương đô thị văn minh, đa phần đã hiểu và có thái độ hợp tác rất tốt với chính quyền trong việc chấp hành các quy định, như: đậu đỗ xe đúng nơi quy định, không lấn chiếm lòng lề đường để kinh doanh, buôn bán, không cơi nới nhà cửa, bậc thềm làm cản trở việc đi lại của người đi bộ, không vứt rác bừa bãi… Nhưng bên cạnh đó, cũng có một bộ phận người dân có thái độ ứng xử kém văn hóa, sẵn sàng chống đối lực lượng chức năng khi bị nhắc nhở hoặc xử lý vi phạm.

Chia sẻ về điều này, một lãnh đạo của Phường Lương Khánh Thiện (thành phố Phủ Lý) cho biết: Quan điểm của lãnh đạo địa phương trong quá trình chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ quản lý TTĐT là phải áp dụng triệt để các quy định, không tạo ra những tiền lệ về việc xin, cho trong xử lý vi phạm về TTĐT. Tuy vậy, trong từng sự việc, người cán bộ trực tiếp làm nhiệm vụ cần có thái độ ứng xử hợp lý, nhẹ nhàng, nhưng đúng nguyên tắc. Có những trường hợp chỉ cần nhắc nhở và cũng có trường hợp phải kiên quyết cưỡng chế. Nhưng dù có thế nào, người thực thi công vụ không chỉ nắm vững nguyên tắc làm việc hợp tình, hợp lý với nhân dân, mà cần rèn cho mình sự bình tĩnh, tránh nóng nảy thái quá sẽ gây ra những “phản ứng phụ” không đáng có trong dư luận.

Văn hóa ứng xử trong cán bộ, công chức là vấn đề luôn được các địa phương, cơ quan, đơn vị quan tâm thực hiện thời gian qua. Nhất là với những bộ phận thường xuyên tiếp xúc với nhân dân, việc có được một bộ quy tắc chuẩn về ứng xử văn hóa càng cần hơn rất nhiều. Và trong công tác quản lý TTĐT, nếu người thực thi nhiệm vụ cũng như người dân đều có sự hiểu biết, có thái độ ứng xử đúng mực thì sẽ không có cưỡng chế, không có tái lấn chiếm, không có vi phạm và TTĐT sẽ được bảo đảm và giữ vững.

Thanh Hà