Thực hiện Nghị quyết số 16-NQ/TU, ngày 15/9/2021 của Tỉnh ủy về xây dựng và phát triển đô thị trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 – 2025, định hướng đến năm 2030, những năm qua, UBND tỉnh đã lập, phê duyệt, điều chỉnh mở rộng quy hoạch, phân khu chức năng theo đồ án quy hoạch chung đô thị và đạt được những kết quả đáng ghi nhận.
Công tác quy hoạch đô thị bảo đảm các quy định mới về hệ thống thoát nước và các giải pháp thiết kế phù hợp ứng phó với biến đổi khí hậu theo quy chuẩn Việt Nam QCVN 01:2021/BXD (Bộ Xây dựng). Cùng với đó, các cấp, ngành tăng cường rà soát hồ, ao, đầm thuộc danh mục được UBND tỉnh phê duyệt không được san lấp, đáp ứng chức năng điều hòa nước mưa góp phần tiêu thoát nước kịp thời, tạo cảnh quan, môi trường, sinh thái cho đô thị và các điểm dân cư nông thôn. Nhiều khu đô thị mới được đầu tư, nhất là các dự án về phát triển khu nhà ở đô thị; nhà ở xã hội; khu thương mại – dịch vụ; hạ tầng kỹ thuật giao thông, cấp nước, thoát nước và xử lý nước thải xây dựng đồng bộ.
Trên cơ sở các đồ án quy hoạch đô thị chung của tỉnh, các cấp, ngành đã tập trung mọi nguồn lực đầu tư và thực hiện Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững giai đoạn 2018 – 2025, định hướng đến năm 2030 và Đề án “Xây dựng cơ sở dữ liệu quy hoạch, đô thị liên thông trên nền GIS phục vụ phát triển đô thị thông minh trên địa bàn tỉnh Hà Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Theo đó, UBND tỉnh thành lập Trung tâm điều hành thông minh tỉnh có hệ thống thiết bị điều khiển máy tính chuyên dụng để khai thác dữ liệu kết nối mạng với dịch vụ công nghệ thông tin để xây dựng cơ sở dữ liệu quy hoạch đô thị liên thông. Trung tâm tích hợp dữ liệu và giám sát hoạt động các ngành, lĩnh vực, dịch vụ công gửi nhận văn bản điện tử nhằm phục vụ hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành phát triển đô thị.
Phối cảnh tổng thể Dự án Đô thị thời đại - Sun Urban City Hà Nam. Ảnh: PV
Ông Hoàng Cao Liêm. Phó Chủ tịch UBND thành phố Phủ Lý cho biết: Được thực hiện thí điểm xây dựng đô thị tăng trưởng xanh theo kế hoạch quốc gia và của tỉnh, năm 2023, UBND thành phố đã đầu tư lắp đặt, nâng cấp hệ thống điện chiếu sáng từ bóng đèn cao áp Sodium cũ bằng bóng LED tiết kiệm điện năng trên các tuyến giao thông, mang lại hiệu quả rõ rệt, giảm tổn thất điện năng và chi ngân sách hằng tháng cho tiền điện chiếu sáng đô thị.
Cùng với thành phố Phủ Lý, năm 2023, ở một số địa phương đã thực hiện dự án phát triển đô thị tăng trưởng xanh như: Dự án Nhà máy nước Đạo Lý (Lý Nhân) và dự án Công viên cây xanh Trung tâm hành chính thị xã Duy Tiên có quy mô diện tích khoảng 6,8ha. Quá trình triển khai dự án đã góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, nhân dân về hiệu quả, tác động tích cực ở các lĩnh vực về phát triển đô thị xanh tại địa phương.
Toàn tỉnh hiện có 13 đô thị, trong đó 1 đô thị loại II (thành phố Phủ Lý); 2 đô thị loại IV (thị xã Duy Tiên và huyện Kim Bảng); 10 khu vực đô thị loại V gồm 4 thị trấn (Bình Mỹ, Vĩnh Trụ, Kiện Khê, Tân Thanh) và một số khu vực được UBND tỉnh công nhận đô thị thuộc các xã: Nhân Mỹ, miền Nhân Hậu, xã Hòa Hậu (Lý Nhân); các xã: Tràng An, An Lão, Tiêu Động (Bình Lục); khu Phố Cà - khu vực xã Thanh Tâm và một phần diện tích của các xã Thanh Nguyên, Thanh Nghị (Thanh Liêm). Từ quy hoạch được phê duyệt, các địa phương đã tích cực huy động mọi nguồn lực đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ bảo đảm tiêu chuẩn quy định. Đến hết năm 2023 tỷ lệ đô thị hóa của tỉnh đạt 48,1%, tăng 0,6% so với mục tiêu Nghị quyết số 16-NQ/TU đề ra (toàn tỉnh phấn đấu đến năm 2025 tỷ lệ đô thị hoá đạt 47,5%) và cao hơn so với tỷ lệ đô thị hoá trung bình của cả nước.
Để đẩy mạnh chương trình phát triển đô thị, ngày 1/8/2024, UBND tỉnh có Quyết định số 1051/QĐ-UBND phê duyệt Chương trình phát triển đô thị giai đoạn 2021 - 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đề ra mục tiêu: đến năm 2025 tỷ lệ đô thị hóa đạt trên 50%; năm 2030 đạt trên 60%; đến năm 2050 đạt trên 70%. Trước mắt, tỉnh ta phấn đấu đến năm 2025 thành lập thị xã Kim Bảng và các phường thuộc thị xã; 2 đô thị loại V ở huyện Bình Lục được công nhận là: Ba Hàng (Tiêu Động), Đô Hai (An Lão); điều chỉnh phạm vi các đô thị: Phố Cà, Hòa Hậu, Nhân Mỹ, Chợ Sông; tiếp tục mở rộng thị trấn Bình Mỹ (Bình Lục). Tiếp tục thực hiện phương án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh giai đoạn 2026 – 2030; đồng thời, mở rộng phạm vi nội thành thành phố Phủ Lý tiếp tục hướng tới thành lập hai thị xã: Thanh Liêm, Lý Nhân và thành phố Duy Tiên vào năm 2030. Theo đó, các địa phương tập trung triển khai và hoàn thiện dự án phát triển đô thị, ưu tiên xây dựng khu đô thị, khu nhà ở cao cấp. Hiện, tại Khu công nghiệp Đồng Văn III đang xây dựng 4 tòa cao tầng với tổng số 1.000 căn hộ do Công ty cổ phần đầu tư phát triển Thành Đạt làm chủ đầu tư; tại phường Lam Hạ (thành phố Phủ Lý), Khu đô thị Thời đại và đổi mới sáng tạo do tập đoàn Sun Group đầu tư với tổng mức đầu tư 10.000 tỷ đồng trên diện tích hơn 202 ha cũng đang được triển khai xây dựng, trong đó quỹ đất để phát triển nhà ở hơn 40,5 ha. Theo quy hoạch, các khu chung cư kết hợp thương mại dịch vụ được xây dựng đồng bộ với diện tích công viên cây xanh, mặt nước, các công trình công cộng bảo đảm tiêu chuẩn hiện đại, đầy đủ tiện ích.
Theo kế hoạch vốn đầu tư phục vụ chương trình phát triển đô thị giai đoạn 2024 - 2030 toàn tỉnh cần khoảng 254.648 tỷ đồng; riêng trong 2 năm (2024 - 2025) cần khoảng 46.484 tỷ đồng. Tuy nhiên, để sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư phát triển đô thị, hiện UBND tỉnh đã chỉ đạo các địa phương triển khai nhiều giải pháp chiến lược phát triển đô thị đồng bộ theo hướng tăng trưởng xanh, thông minh và bền vững; phát huy tối đa lợi thế, sử dụng hợp lý quỹ đất và các nguồn lực đầu tư, xây dựng đô thị gắn với các biện pháp chủ động phòng chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu; tạo sự cân đối giữa các khu vực, có trọng tâm, trọng điểm; tập trung xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu hướng tới đô thị văn minh. Đặc biệt, xây dựng đô thị phải gắn với việc nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và bảo vệ môi trường trong khu vực.
Phùng Thống