Sau 3 năm thực hiện Chương trình số 28-CTr/TU ngày 30/6/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về Chương trình xử lý ô nhiễm môi trường trên địa bàn tỉnh Hà Nam, giai đoạn 2021 - 2025, trọng tâm là khu vực phía Tây sông Đáy và sông Nhuệ, công tác bảo vệ môi trường (BVMT) ở các địa phương đã có chuyển biến tích cực.
Nhiều doanh nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản ở 2 huyện Kim Bảng và Thanh Liêm đã thực hiện các nội dung cam kết trong báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc bản cam kết BVMT, kế hoạch BVMT; quan tâm đầu tư kinh phí, nhân lực dể phục hồi môi trường theo đúng kế hoạch, phương án cải tạo phục hồi môi trường đã được phê duyệt; tổ chức đo kiểm soát ô nhiễm môi trường định kỳ và gửi cơ quan quản lý; thường xuyên quét dọn vật liệu rơi vãi, trồng hành lang cây xanh, tưới đường giảm bụi và tích cực hoàn thiện các thủ tục, biện pháp khắc phục sau khi thanh tra. Các khu, cụm công nghiệp phía Tây sông Đáy xây dựng trạm xử lý nước thải tập trung đạt quy chuẩn trước khi xả thải ra môi trường, lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động và truyền dữ liệu về Sở Tài nguyên và Môi trường theo quy định.
Đến tháng 9/2024, tại khu vực Tây sông Đáy có 100% cơ sở khai thác, chế biến đá vôi làm vật liệu xây dựng thông thường đang hoạt động đã lắp đặt hệ thống phun nước dập bụi tại các trạm nghiền sàng đá; 5/5 nhà máy xi măng lắp đặt hệ thống xử lý lọc bụi tĩnh điện, lọc bụi tay áo lò nung, nghiền xi, nghiền than và lắp đặt, truyền dữ liệu quan trắc tự động đối với khí thải về cơ quan quản lý (trong đó, 4/5 nhà máy xi măng lắp đặt hệ thống thu hồi nhiệt để phát điện, đáp ứng khoảng 30% lượng điện sản xuất).
Riêng đối với dây chuyền 3 Công ty Xi măng Xuân Thành và dây chuyền 5 Công ty Xi măng Thành Thắng, Công ty Xi măng Long Thành mặc dù chưa hoạt động nhưng các doanh nghiệp đã lắp đặt đồng bộ hệ thống xử lý khí thải, hệ thống thu nhiệt phát điện với tổng công suất khoảng 40 MW. Ngoài ra, một số doanh nghiệp trên địa bàn huyện Thanh Liêm chủ động cải tạo tuyến đường dùng chung như tuyến ĐT495C để đáp ứng nhu cầu giao thông và giảm phát thải trong quá trình vận chuyển hàng hóa.
Tuyến ĐT494C đoạn qua thị trấn Kiện Khê, Thanh Liêm cần tiếp tục được nâng cấp bảo đảm an toàn giao thông. Ảnh: Phùng Thống
Ông Nguyễn Quyết Định, Giám đốc Công ty cổ phần Khoáng sản Tân Thủy cho biết: Những năm qua, cùng với việc nâng cao sản lượng khai thác, đơn vị thực hiện tốt các quy định về công tác BVMT. Công ty đã đầu tư hệ thống thu gom bụi, lắp đặt hệ thống phun sương dập bụi, thường xuyên tưới nước đường nội bộ và thực hiện thu gom, xử lý các loại dầu thải bảo đảm quy định. Qua kiểm tra của ngành chức năng, đơn vị luôn được các cấp, ngành đánh giá cao và ghi nhận về công tác BVMT. Ngoài ra, đơn vị còn tích cực tham gia đóng góp kinh phí xây dựng tuyến đường dùng chung trên địa bàn.
Tích cực thực hiện hiệu quả chương trình BVMT khu vực phía Tây sông Đáy, các địa phương cũng đã đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền về công tác BVMT nhằm góp phần nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của các cấp, ngành, doanh nghiệp và nhân dân; thực hiện tốt việc thu gom, phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn, giảm thiểu rác thải nhựa; tập trung đôn đốc các xã, thị trấn đầu tư xây dựng nhà tập kết rác thải có mái che bảo đảm theo quy chuẩn và lập phương án BVMT làng nghề. Thực hiện Đề án “Trồng một tỷ cây xanh giai đoạn 2021 - 2025” theo Quyết định số 524/QĐ-TTg ngày 1/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ, năm 2021 các địa phương trồng được 344.600 cây, đạt gần 115% kế hoạch; năm 2022, trồng 989.700 cây, đạt hơn 104% kế hoạch; năm 2023, trồng 1.067.300 cây, đạt 103,6% kế hoạch và đến hết tháng 5/2024 trồng 778.250 cây, đạt 71% kế hoạch năm. Nhờ đó, góp phần nâng cao độ che phủ, tạo cảnh quan, cải thiện môi trường sinh thái, đặc biệt ở khu vực Tây Đáy.
Để nâng cao hiệu quả công tác BVMT, thời gian qua, các cấp, ngành, đơn vị có liên quan cũng đã tăng cường công tác kiểm tra, đặc biệt là việc vận hành các công trình BVMT; kiểm soát nguồn thải ra lưu vực sông Nhuệ - Đáy; huy động sự tham gia của người dân trong giám sát và xử lý ô nhiễm môi trường trong khu vực. Riêng huyện Thanh Liêm, từ đầu năm đến nay, Thường trực HĐND huyện đã tổ chức một cuộc giám sát chuyên đề việc sử dụng nguồn kinh phí của tỉnh hỗ trợ huyện khắc phục ô nhiễm môi trường ở những nơi có hoạt động khai thác khoáng sản. Ông Đinh Việt Cường, Phó Chủ tịch HĐND huyện Thanh Liêm cho biết: Qua giám sát cho thấy, các địa phương sử dụng nguồn kinh phí hỗ trợ đúng mục đích, hiệu quả như tăng số lượng trồng cây xanh và hỗ trợ nhân công thu dọn vật liệu rơi vãi trên đường, phun nước dập bụi ở các tuyến giao thông. Từ hiệu quả thiết thực đó, đề nghị UBND tỉnh tăng mức hỗ trợ để các địa phương có thêm nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng và thực hiện tốt các hoạt động BVMT vùng Tây sông Đáy.
Theo báo cáo của UBND huyện Kim Bảng, đến nay, môi trường khu vực phía Tây sông Đáy của huyện có chuyển biến tích cực, giảm thiểu rõ rệt ô nhiễm môi trường do hoạt động khai thác chế biến khoáng sản. Hiện, 100% các cơ sở phát sinh khí thải có công trình thu gom, xử lý theo quy định; trong đó, hơn 90% nguồn khí thải công nghiệp được xử lý đạt quy chuẩn môi trường. Tại các nhà máy xi măng có hệ thống xử lý khí thải, hệ thống quan trắc tự động và truyền dữ liệu về Sở Tài nguyên và Môi trường để kiểm tra, giám sát. Toàn huyện có 52/52 cơ sở khai thác chế biến khoáng sản lắp đặt, vận hành công trình và áp dụng các biện pháp xử lý bụi, khí thải.
Với nhiều biện pháp BVMT ở vùng Tây Đáy đã được triển khai thời gian qua, môi trường ở các địa phương đã được cải thiện rõ rệt. Tuy nhiên, để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác BVMT, vẫn cần sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa của các cấp, ngành, địa phương, doanh nghiệp và người dân.
Bên cạnh ý thức chấp hành nghiêm các quy định về BVMT của doanh nghiệp, các huyện Thanh Liêm và Kim Bảng cần tăng cường chỉ đạo UBND các xã, thị trấn tiếp tục duy trì tổ dịch vụ môi trường, xây dựng kế hoạch hằng năm phù hợp với tình hình thực tế của mỗi địa phương; xây dựng các trạm rửa xe tự động tại các tuyến đường dùng chung, thực hiện cơ chế hoạt động của cảng dùng chung trên sông Đáy.
Các cảng xuất, nhập hàng hoá trên sông cần thực hiện đầy đủ các biện pháp đã cam kết trong báo cáo đánh giá tác động môi trường, có hệ thống chụp mềm xuống tàu, hệ thống lọc bụi tay áo. Các địa phương thường xuyên quét dọn, phun nước dập bụi trên các tuyến đường vận chuyển và bổ sung thêm diện tích trồng cây xanh trong khu vực.
Phùng Thống