Việc phát triển và quản lý cây xanh đô thị ở Hà Nam những năm gần đây được các cấp, ngành, nhân dân quan tâm, qua đó đã nâng cao nhận thức, tạo chuyển biến tích cực trong xây dựng, bảo vệ cảnh quan, môi trường đô thị xanh, sạch, đẹp. Mặc dù vậy, hiện nay việc phát triển cây xanh đô thị trên địa bàn chủ yếu là hệ thống cây xanh đường phố, cây xanh vườn hoa ở những khu vực đông dân cư, khu nhà ở, khu đô thị và số lượng công viên cây xanh còn rất ít, vẫn chỉ tập trung ở TP Phủ Lý. Tại các khu đô thị khác ở các huyện, thị xã chưa hình thành được hệ thống công viên cây xanh tập trung.
Với mục tiêu đến năm 2025, các đô thị trên địa bàn tỉnh sẽ hình thành được hệ thống cây xanh đô thị theo các loại hình, quy mô bảo đảm chỉ tiêu đô thị mới văn minh và hiện đại, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cấp, ngành nâng cao trách nhiệm trong quản lý, đầu tư trồng cây xanh góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, cải thiện cảnh quan và tạo dựng hình ảnh đô thị xanh, phát triển bền vững. Theo đó, chỉ tiêu cây xanh bình quân đầu người ở khu vực TP Phủ Lý đạt từ 10 – 15 m2/người và đất cây xanh cấp đô thị đạt từ 6 -7,5m2/người; cây xanh công cộng khu vực nội thành, nội thị từ 5 – 6 m2/người.
Tại thị xã Duy Tiên, huyện Kim Bảng đạt từ 9 – 11 m2/người, trong đó đất cây xanh công viên cấp đô thị từ 5 – 7 m2/người, cây xanh công cộng khu vực nội thành, nội thị từ 4 – 5 m2/người. Với các thị trấn, đô thị loại V từ 8 – 10m2/người, đất cây xanh công viên cấp đô thị từ 4 – 6 m2/người, cây xanh sử dụng công cộng từ 3 - 4m2/người. Bên cạnh đó, UBND tỉnh giao cho các địa phương thực hiện chương trình trồng cây xanh phân tán, cây xanh đô thị theo chỉ tiêu, kế hoạch từng năm. Phấn đấu đến hết năm 2025 toàn tỉnh sẽ trồng thêm 5 nghìn cây xanh phân tán và 2 triệu cây xanh tại các đô thị.
Một góc tuyến phố Khu đô thị Liêm Chính, TP.Phủ Lý.
Để phát triển hệ thống cây xanh đường phố, các ngành chức năng đã rà soát, đánh giá, phân loại cây xanh trên các trục đường đô thị, duy trì bảo vệ và có kế hoạch thay thế những loại cây trồng không phù hợp. Đồng thời, bảo tồn, chăm sóc các tuyến cây xanh đường phố lâu năm nhằm tạo dấu ấn đặc trưng cho từng tuyến phố. Mặt khác, trồng bổ sung cây xanh trên các tuyến đường mới mở bảo đảm thiết kế đô thị với cảnh quan các tuyến đường, dải phân cách… Phát triển hành lang xanh hai bên ở một số trục đường đối ngoại của tỉnh, như đường T3, đường 68m, Đường Lê Duẩn (TP Phủ Lý).
Thực hiện các dự án xây dựng, cải tạo công viên cây xanh theo các quy hoạch đô thị phù hợp. Nâng cấp, cải tạo công viên hiện có và phát triển cây xanh gắn với hệ thống mặt nước điều hòa. Đầu tư các công viên cây xanh ở các trung tâm hành chính (Duy Tiên, Thanh Liêm) gắn với văn hóa đô thị. Phát triển các loại hình công viên cây xanh, công viên sinh thái nông nghiệp gắn với phát triển nghề trồng hoa, cây cảnh tại xã Phù Vân, TP Phủ Lý và công viên cắm trại, dã ngoại, lâm viên ở khu vực huyện Kim Bảng. Phát triển cây xanh khu nhà ở, khu đô thị, khu dân cư trên cơ sở rà soát quỹ đất chưa sử dụng bảo đảm chỉ tiêu đất cây xanh. Bảo đảm quỹ đất trồng cây xanh cách ly, trồng mới hoặc bổ sung hệ thống cây xanh cách ly với khu, cụm công nghiệp, cơ sở sản xuất trên địa bàn.
Hiện nay, tại TP Phủ Lý đang thực hiện phát triển cây xanh đô thị hình thành theo các công viên đô thị trung tâm hành chính tỉnh; công viên chuyên đề ven sông Đáy gắn với làng hoa Phù Vân; công viên cây xanh phía bắc Đường Lê Duẩn thuộc quy hoạch tỷ lệ 1/2000 Bắc Châu Giang. Tại thị xã Duy Tiên triển khai thực hiện công viên trung tâm thị xã kết hợp hồ điều hòa đô thị ở phường Châu Giang; công viên khu trung tâm hành chính thị xã. Huyện Kim Bảng xây dựng công viên trung tâm hành chính đô thị Kim Bảng, công viên thị trấn Quế. Huyện Thanh Liêm thực hiện mô hình công viên cây xanh - thể dục thể thao phía tây nam đường T1; công viên cây xanh quảng trường trung tâm huyện. Đối với các thị trấn và đô thị loại V sẽ lựa chọn những vị trí quy hoạch công viên, vườn hoa để đầu tư kết hợp trong các dự án khu đô thị, khu dân cư.
Nhằm đạt được các mục tiêu trong kế hoạch phát triển cây xanh đô thị, tỉnh đẩy mạnh công tác xã hội hóa trong hoạt động phát triển công viên, cây xanh; tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức của nhân dân về ý nghĩa trong việc trồng cây xanh, đặc biệt cây xanh đô thị; nâng cao ý thức bảo vệ môi trường để mỗi người dân đóng góp tích cực vào xây dựng và bảo vệ hệ thống cây xanh đường phố, cây xanh vườn hoa. Bên cạnh đó, các địa phương vận động nhân dân tại các khu đô thị mới, khu dân cư thành lập tổ tự quản bảo vệ, chăm sóc cây xanh trên địa bàn; phát động phong trào trồng cây xanh nơi công cộng, xây dựng khu vườn hoa nơi nhà ở, trụ sở cơ quan góp phần tăng tỷ lệ cây xanh đạt tiêu chí, chỉ tiêu theo kế hoạch đề ra.
Đẩy mạnh phong trào trồng cây nhân dân, trong đó đặc biệt quan tâm việc trồng, chăm sóc, bổ sung và bảo vệ các tuyến cây xanh đô thị, công viên cây xanh sẽ mang lại nhiều ý nghĩa, giá trị thiết thực không chỉ về cảnh quan môi trường, mà còn tạo môi trường sống xanh cho người dân trên địa bàn.
Phùng Thống