Đến nay, hệ thống pháp luật Việt Nam về bảo vệ môi trường (BVMT) nói chung và BVMT trong các khu công nghiệp (KCN) nói riêng đã từng bước được hoàn thiện, đồng bộ và thống nhất. Theo đó, ý thức thực hiện nhiệm vụ BVMT của các doanh nghiệp đã được nâng lên rõ rệt. Không chỉ chấp hành tốt các quy định của pháp luật, một số doanh nghiệp trong các KCN còn tổ chức nhiều hoạt động có ý nghĩa thiết thực nhằm chung tay đóng góp cho cộng đồng trong công tác BVMT.
Để quản lý và kiểm soát ô nhiễm môi trường tại các KCN, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các nghị định, quyết định; Bộ Tài nguyên và Môi trường và các bộ, ngành liên quan cũng ban hành các thông tư, thông tư liên tịch, các quy chuẩn quốc gia về môi trường. Đặc biệt, Luật BVMT năm 2020 có hiệu lực từ đầu năm 2022 với nhiều nội dung mang tính đột phá, trong đó quy định rõ các nội dung liên quan trực tiếp đến doanh nghiệp trong KCN, như: Mở rộng đối tượng phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường; phí nước thải bằng 10% giá nước sạch; doanh nghiệp phải có giấy phép mới được xử lý chất thải nguy hại; doanh nghiệp chỉ được nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất; cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng sẽ bị công khai thông tin…
Học sinh Trường THPT B Duy Tiên (thị xã Duy Tiên) hưởng ứng phong trào thu gom pin cũ do Công ty TNHH GenTherm Việt Nam, KCN Đồng Văn II (Duy Tiên) phát động.
Luật BVMT năm 2020 cũng xác định, cộng đồng doanh nghiệp là nhân tố đóng vai trò hết sức quan trọng trong công tác BVMT. Phát huy được vai trò của doanh nghiệp trong công tác BVMT chính là giải pháp then chốt nhằm giải quyết các áp lực về môi trường. Do đó, các sở, ngành chức năng của tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp để hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện tốt công tác BVMT, trọng tâm là tuyên truyền, tổ chức thanh tra, kiểm tra, đôn đốc các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về BVMT, nhất là vấn đề về xử lý chất thải, nước thải, khí thải; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm các quy định về BVMT. Nhờ đó, nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật về BVMT của các doanh nghiệp trong KCN đã có những chuyển biến tích cực.
Trong những năm gần đây, Ban Quản lý các KCN tỉnh cũng ghi nhận sự tham gia của nhiều doanh nghiệp trong công tác BVMT, điển hình như chương trình “Thu pin cũ – Cùng GenTherm xử lý pin cũ đúng cách” của Công ty TNHH GenTherm Việt Nam; chương trình hỗ trợ hoạt động thực tập, thực tế cho sinh viên Khoa môi trường của Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội tại Công ty TNHH Number One Hà Nam và Công ty TNHH MeatDeli HN; chương trình hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới của Công ty Honda Việt Nam; chương trình “Ngày hội môi trường cho trẻ em” tại Công ty TNHH Honda Lock Việt Nam…
Chính thức đi vào hoạt động từ năm 2015, trong suốt quá trình hoạt động, Công ty TNHH GenTherm Việt Nam, KCN Đồng Văn II (Duy Tiên) được ghi nhận là một trong những doanh nghiệp tiên phong, đi đầu trong công tác BVMT và có nhiều đóng góp cho cộng đồng trong sự nghiệp BVMT trên địa bàn, như thường xuyên tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, Giờ trái đất, phòng chống rác thải nhựa... Với mục tiêu “Không ngừng nỗ lực, cố gắng để mang đến những giá trị tốt nhất cho cộng đồng và BVMT sống”, mới đây, GenTherm Việt Nam đã tổ chức chương trình “Thu pin cũ - Cùng GenTherm xử lý pin cũ đúng cách” diễn ra tại Trường THPT B Duy Tiên (thị xã Duy Tiên). Mô hình được kỳ vọng sẽ trở thành mô hình kiểu mẫu về BVMT, có sức lan tỏa rộng rãi trong cộng đồng xã hội.
Chị Vũ Thị Thùy, Trưởng Bộ phận An toàn và Dịch vụ của công ty cho biết: Được xác định là chất thải nguy hại, khi chôn lấp các kim loại như chì, kẽm, thủy ngân có trong pin sẽ làm ô nhiễm môi trường đất, nước, nước ngầm. Hoặc khi đốt, các thành phần nguy hại có trong pin sẽ bốc hơi thành khói độc hay chất độc của pin đọng lại gây ô nhiễm môi trường không khí. Thông qua chương trình “Thu pin cũ - Cùng GenTherm xử lý pin cũ đúng cách”, chúng tôi đã tổ chức được nhiều buổi tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho giáo viên, học sinh và cộng đồng xã hội về tác hại của pin cũ khi xả thải bừa bãi ra môi trường; tuyên truyền, hướng dẫn phương pháp thu gom, xử lý pin cũ đúng cách. Để tạo thuận lợi cho hoạt động thu gom pin cũ, Công ty TNHH GenTherm Việt Nam thực hiện lắp đặt trạm thu pin cũ di động ngay trong khuôn viên sân trường của Trường THPT B Duy Tiên và ký kết với đơn vị chức năng thực hiện thu gom, vận chuyển đi xử lý đúng quy định. Trong thời gian tới, GenTherm Việt Nam mong muốn có thể nhân rộng mô hình này ra nhiều đơn vị khác trên địa bàn.
Còn tại Công ty TNHH Seoul Semiconductor Vina (KCN Đồng Văn I), doanh nghiệp Hàn Quốc chuyên sản xuất các mặt hàng công nghệ cao về LED, công tác BVMT cũng luôn được chính quyền địa phương và các ngành chức năng ghi nhận, đánh giá cao. Không chỉ đầu tư xây dựng đầy đủ hệ thống xử lý khí thải, nước thải công nghiệp, nước thải sinh hoạt với công nghệ tiên tiến; bố trí kho chứa riêng biệt đối với chất thải rắn, chất thải nguy hại và thuê đơn vị chức năng vận chuyển, xử lý trong ngày, thời gian qua, Seoul Semiconductor Vina còn triển khai xây dựng, duy trì có hiệu quả mô hình “Doanh nghiệp FDI kiểu mẫu về BVMT”. Thực hiện mô hình này, Seoul Semiconductor Vina thường xuyên phối hợp với lực lượng cảnh sát môi trường (Công an tỉnh) tổ chức các hội nghị tập huấn, phổ biến quy định của pháp luật liên quan công tác BVMT cho toàn thể cán bộ, nhân viên, người lao động trong công ty; thường xuyên kiểm tra, sửa chữa, bảo dưỡng các thiết bị, công trình BVMT trong toàn công ty. Đồng thời, phát động phong trào thi đua, khen thưởng đối với các cá nhân, tập thể đạt thành tích xuất sắc trong công tác BVMT…
Ông Kim Sung Ju, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Seoul Semiconductor Vina khẳng định: Kể từ khi đi vào hoạt động, công ty luôn nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện về mọi mặt của các cấp ủy, chính quyền tỉnh Hà Nam, đặc biệt là của Công an tỉnh Hà Nam, Ban Quản lý các KCN tỉnh trong công tác bảo đảm an ninh trật tự, BVMT để công ty yên tâm phát triển, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Trong quá trình hoạt động, chúng tôi luôn quan tâm xử lý các loại chất thải, khí thải, nước thải phát sinh theo tiêu chuẩn quy định, bảo đảm các yếu tố an toàn, không có tác động ảnh hưởng xấu đến môi trường sống.
Theo Phòng Quản lý môi trường, Ban Quản lý các KCN tỉnh, năm 2022, phòng đã tham mưu với lãnh đạo Ban ban hành khoảng 350 văn bản chỉ đạo, điều hành liên quan đến công tác đất đai, điện, nước, phòng cháy chữa cháy và BVMT; xây dựng và hoàn thiện bộ thủ tục hành chính về BVMT thuộc thẩm quyền của Ban Quản lý các KCN tỉnh; tổ chức nhiều hội nghị tập huấn, triển khai các quy định pháp luật về BVMT tới các doanh nghiệp trong KCN; thường xuyên theo dõi, kiểm soát ô nhiễm và giám sát việc thực hiện công tác BVMT của các doanh nghiệp trong các KCN, đặc biệt tập trung vào các điểm nóng, các doanh nghiệp có ngành nghề nhạy cảm về môi trường… Đến nay, các doanh nghiệp thứ cấp đều xây dựng hệ thống thoát nước mưa và hệ thống thu gom nước thải riêng biệt. Toàn bộ nước thải phát sinh từ hoạt động sản xuất được các doanh nghiệp thu gom, xử lý sơ bộ đạt giới hạn cho phép trước khi đấu nối với hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung của KCN. Công tác thu gom, vận chuyển xử lý chất thải sinh hoạt, chất thải rắn công nghiệp thông thường và chất thải nguy hại đã được các doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc, đúng quy định. Qua quá trình theo dõi, năm 2022, không có doanh nghiệp nào trong KCN bị xử lý vi phạm hành chính liên quan đến vấn đề môi trường.
Cùng với những đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội, những năm qua, các doanh nghiệp trong tỉnh cũng đã chủ động và mạnh mẽ hơn trong công tác BVMT. Việc thực hiện tốt công tác BVMT không chỉ là trách nhiệm, mà còn giúp cho doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh, thâm nhập thị trường quốc tế và bảo đảm phát triển bền vững.
Nguyễn Oanh