Cụm công trình đầu mối cống và âu thuyền Phủ Lý có nhiệm vụ bảo đảm tiêu thoát nước cho vùng phục vụ thuộc 5 huyện, thành phố trong tỉnh, gồm: Thị xã Duy Tiên, thành phố Phủ Lý và các huyện Lý Nhân, Bình Lục, Thanh Liêm. Khi trong khu vực nội đồng có mưa lớn, các trạm bơm, cống đưa nước ra sông Châu, công trình vận hành tiêu thoát ra sông Đáy (khi điều kiện mực nước sông Đáy thấp hơn). Cùng với đó, khi lũ trên sông Đáy lên cao, cống và âu thuyền Phủ Lý được đóng để ngăn nước tràn vào ảnh hưởng đến an toàn của tuyến đê sông Châu, cũng như đời sống, sinh hoạt và sản xuất của người dân…
Hằng năm, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi (KTCTTL) Hà Nam đã giao cho Tổ quản lý triển khai các biện pháp nâng cao năng lực phục vụ của cụm công trình đầu mối cống và âu thuyền Phủ Lý. Trước mùa mưa, bão, lũ, toàn bộ máy móc, thiết bị phục vụ công tác vận hành đóng, mở cống và âu thuyền được duy tu, bảo dưỡng. Cụ thể, máy tời, dây cáp đều được bảo dưỡng, tra lại dầu mỡ mới, kiểm tra hộp số… Các cánh phai cũng được đưa lên cạo hà, đánh rỉ, sơn sửa lại. Trong quá trình vận hành, đơn vị thường xuyên theo dõi, sớm phát hiện những hỏng hóc, sự cố, bảo đảm chủ động có biện pháp xử lý kịp thời, không để ảnh hưởng đến hoạt động của công trình.
Ông Nguyễn Đức Hiển, Tổ trưởng Tổ quản lý Cụm công trình đầu mối cống và âu thuyền Phủ Lý cho biết: Nhiệm vụ của công trình rất quan trọng trong việc ngăn, thoát lũ. Vì thế, đơn vị luôn bảo đảm năng lực hoạt động của công trình ở mức cao nhất có thể. Hơn 12 năm hoạt động, công trình luôn được bảo vệ an toàn, duy trì ổn định hiệu quả vận hành các chức năng, nhất là chức năng tiêu úng…
Công nhân bảo dưỡng máy đóng mở tại cụm công trình đầu mối cống và âu thuyền Phủ Lý. Ảnh: Kim Chi
Với các công trình nằm trong hệ thống thủy lợi Tắc Giang - Phủ Lý cũng được quan tâm nâng cao năng lực phục vụ trong mùa mưa, bão, lũ. Như cụm Công trình đầu mối cống và âu thuyền Tắc Giang có nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong việc phòng, chống lũ sông Hồng và tiêu nước trên sông Châu khi mực nước trong nội đồng lên cao. Nhiều năm nay, công trình được xác định là trọng điểm phòng, chống thiên tai cấp tỉnh. Do vậy, để phục vụ tốt công tác vận hành công trình, toàn bộ máy móc, thiết bị đều được duy tu, bảo dưỡng định kỳ; đồng thời, đơn vị quản lý công trình bố trí trực 24/24 giờ thường xuyên theo dõi mực nước thượng, hạ lưu cống, những diễn biến bất thường có thể xảy ra bảo đảm kịp thời có biện pháp xử lý. Được biết, Cụm công trình đầu mối cống và âu thuyền Tắc Giang bị sự cố năm 2012 đã được khắc phục và cách đây 2 năm công trình tiếp tục được xử lý gia cố bảo đảm an toàn, nâng cao năng lực phục vụ, nhất là trong mùa mưa, bão, lũ…
Cùng với các công trình trên hệ thống, tuyến sông Châu (hiện được tỉnh giao cho Công ty TNHH MTV KTCTTL Hà Nam quản lý) cũng đang được triển khai các biện pháp nhằm nâng cao năng lực tiêu thoát nước. Theo đó, đơn vị đang tính toán việc khơi thông dòng chảy, giải tỏa đăng, lưới quây trên sông; đồng thời, phối hợp với chính quyền địa phương dọc 2 bên sông quản lý, ngăn chặn và xử lý kịp thời, triệt để những vi phạm ảnh hưởng đến dòng chảy trên địa bàn. Theo ông Trương Đức Thiện, Trưởng phòng Quản lý nước và công trình (Công ty TNHH MTV KTCTTL Hà Nam), hằng năm, công ty đều xây dựng phương án và thực hiện các biện pháp nâng cao năng lực phục vụ của cả hệ thống. Trong đó, đặc biệt chú trọng đến bảo đảm khả năng hoạt động của hệ thống máy móc, thiết bị đóng mở cửa âu và cống. Khi có mưa, bão, lũ, các tổ quản lý công trình trực 24/24 giờ với 100% quân số để vận hành, theo dõi bảo đảm an toàn; công ty thường xuyên kiểm tra, đôn đốc các tổ quản lý công trình thực hiện nhiệm vụ theo đúng yêu cầu đặt ra, nhất là quy trình vận hành trong mùa mưa, bão, lũ để nâng cao năng lực tiêu úng của cả hệ thống.
Mùa mưa, bão, lũ năm nay được dự báo có diễn biến bất thuận, khó lường. Khả năng xuất hiện các trận mưa có cường độ lớn trong thời gian ngắn, tập trung nhiều vào những tháng cuối mùa. Việc nâng cao năng lực phục vụ của hệ thống thủy lợi Tắc Giang - Phủ Lý góp phần quan trọng bảo vệ sản xuất nông nghiệp và dân sinh - kinh tế trong vùng phục vụ.
Mạnh Hùng