Hiện nay, nhiều hộ dân sinh sống xung quanh các Khu đô thị (KĐT): Nam Châu Giang (Minh Khôi), Nam Trần Hưng Đạo, 2 khu tập thể (đường sắt và cơ khí 63), một số vị trí đất dịch vụ 7% trên địa bàn phường Liêm Chính (thành phố Phủ Lý) chưa hoàn thiện các thủ tục để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Việc làm này không những ảnh hưởng đến công tác quản lý đất đai tại địa phương mà còn liên quan trực tiếp đến quyền lợi, nghĩa vụ của các gia đình.
Ngày 27/4/2022, UBND phường Liêm Chính đã có văn bản báo cáo với ngành chức năng về những tồn tại, vướng mắc của các hộ chưa được cấp GCNQSDĐ do thu hồi đất để xây dựng KĐT Nam Châu Giang thuộc Công ty TNHH Minh Khôi (chủ đầu tư) thực hiện từ năm 2004 đến nay trên địa bàn còn 48 hộ chưa được xét duyệt cấp GCNQSDĐ. Trong đó, nhiều hộ sử dụng đất ở các tuyến đường: Lê Lợi, Trần Hưng Đạo đã được cấp GCNQSDĐ năm 1994 nhưng hiện chưa được cấp đổi. Qua rà soát, kê khai một số hộ không có giấy tờ gốc, đất ở nhiều vị trí có nhiều thay đổi và có 12 chủ hộ đã chết. Trong số này, có 5 hộ đủ điều kiện, 17 hộ tăng diện tích và 26 hộ vi phạm chủ yếu là do tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất như nhiều hộ có đất cho con làm nhà ở trên diện tích đất vườn ao, cá biệt có gia đình chia cho 6 người con và đã xây dựng nhà ở thuộc loại đất này.
Được biết, đối với những trường hợp này sẽ khó thực hiện việc tách thửa đất để cấp GCNQSDĐ do hiện trạng đã có nhà ở xây dựng trên đất vườn, ao. Trong tổng số 48 hộ chưa cấp GCNQSDĐ có 28 hộ ở các tổ dân phố: Mễ Nội, Mễ Thượng năm 2010 dự án có sự điều chỉnh lại quy hoạch, không thu hồi và vị trí đất của các hộ nằm ngoài ranh giới dự án. Song, tại thời điểm đó chủ đầu tư không thông báo dừng thu hồi đất nên các hộ không biết để thực hiện các nghĩa vụ liên quan đến việc hoàn thiện hồ sơ cấp GCNQSDĐ. Cũng theo báo cáo của UBND phường, trong quá trình thực hiện dự án thiếu sự hợp tác giữa chủ đầu tư với chính quyền địa phương và nhân dân, do vậy ảnh hưởng đến việc cắm mốc, xác định ranh giới đất của các hộ. Cùng với đó, mức thu phí liên quan đến công tác đo đạc có sự điều chỉnh tăng ở mỗi giai đoạn.
Ông Bùi Văn T., ở Tổ dân phố Mễ Thượng cho biết: Gia đình tôi có 300 m2 đất thổ cư. Tại thời điểm trước năm 2010 trên địa bàn thực hiện Kế hoạch số 566/KH-UB ngày 5/8/2003 của UBND tỉnh về việc tổ chức xử lý các trường hợp sử dụng đất chưa hợp pháp, do vậy công tác đo đạc lập hồ sơ địa chính cấp giấy áp giá thu 100 nghìn đồng/m2. Sau năm 2010, vị trí đất xung quanh KĐT này giá thu tăng từ 30 - 33 lần so với trước. Mặc dù vậy, các hộ thuộc diện nằm ngoài ranh giới của dự án đã nhiều lần đề nghị các cấp, ngành hoàn thiện thủ tục, hồ sơ cấp GCNQSDĐ nhưng đến nay chưa thực hiện. Do đó, những năm qua nhiều hộ ở đây đã tự phân chia đất cho các con xây dựng nhà ở vì thế dẫn đến các vi phạm.
Ngõ 1 đường Yết Kiêu khu tập thể cơ khí 63, phường Liêm Chính, thành phố Phủ Lý một số hộ chưa được cấp GCNQSDĐ.
Không chỉ các hộ ở vùng ven KĐT Nam Châu Giang, tại vị trí đất thuộc tuyến đường D4 tiếp giáp KĐT Nam Trần Hưng Đạo (Công ty Hưng Hòa, chủ đầu tư) có một số hộ đã xây dựng nhà ở nhưng thời gian qua chủ đầu tư chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính liên quan đến đất đai với Nhà nước. Chính vì vậy, cơ quan chuyên môn thiếu cơ sở để hoàn thiện hồ sơ cấp GCNQSDĐ cho nhân dân.
Còn tại khu tập thể đường sắt và khu tập thể cơ khí 63 hiện có tổng số 118 hộ, trong đó hộ có diện tích lớn nhất 180 m2, hộ thấp nhất 40 m2 chưa được cấp GCNQSDĐ. Thời gian qua, UBND phường đã rà soát được 105/118 hộ và có 1.873 m2 sử dụng đất đúng tên chủ hộ,7.221m2 đất của các hộ với những vi phạm như: chưa làm thủ tục, tăng diện tích, giao đất trái thẩm quyền.
Tương tự, ở các khu đất dịch vụ 7% thuộc tổ dân phố Thá với tổng diện tích 52 nghìn m2 (trong đó vị trí số 2 có 29 hộ, vị trí số 3 là 18 hộ) chưa cấp GCNQSDĐ. Được biết, tất cả các hộ chưa được cấp GCNQSDĐ đã được UBND phường báo cáo các cấp, ngành tập trung xem xét nhằm sớm tháo gỡ những tồn tại, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của nhân dân.
Một số hộ dân ở ngõ 1 Đường Yết Kiêu khu tập thể cơ khí 63, phường Liêm Chính, thành phố Phủ Lý chưa được cấp GCNQSDĐ.
Theo Thông báo số 1439/TB-UBND ngày 20/6/2022 của UBND tỉnh về giải quyết những vướng mắc trong việc cấp GCNQSDĐ ở phường Liêm Chính, ông Nguyễn Thành Điệp - Chủ tịch UBND phường cho biết: Thời gian qua, Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với UBND thành phố, chính quyền địa phương rà soát, xử lý và xây dựng phương án cấp đổi, cấp lần đầu đối với diện tích ngoài ranh giới thuộc dự án KĐT Nam Châu Giang và một số hộ ở KĐT Nam Trần Hưng Đạo. Theo đó, tại đây các hộ dân đề nghị được cấp giấy theo hiện trạng và thu tiền theo Kế hoạch số 566 KH-UB ngày 5/8/2003 của UBND tỉnh về việc tổ chức xử lý các trường hợp sử dụng đất chưa hợp pháp. Cùng với đó, UBND phường đã thông báo đến từng trường hợp sử dụng đất, xây dựng kế hoạch đo đạc, kê khai và liên hệ với các doanh nghiệp trước đây quản lý đất ở của 2 khu tập thể đường sắt, cơ khí 63, các vị trí đất dịch vụ 7%, khẩn trương hoàn thiện thủ tục theo quy định. Phối hợp với các ngành chức năng xây dựng phương án xử lý trình cấp thẩm quyền xem xét, giải quyết nhằm đẩy nhanh việc hoàn thành cấp GCNQSDĐ trên địa bàn.
Phùng Thống