Luật Đất đai 2024 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2024. Luật được sửa đổi, bổ sung phù hợp với tình hình thực tế và điều kiện phát triển của đất nước; trong đó, vấn đề cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) được đông đảo người dân quan tâm. Để hiểu rõ về những thay đổi và việc triển khai thực hiện cấp GCNQSDĐ theo Luật Đất đai 2024, phóng viên (P.V) Báo Hà Nam đã trao đổi với ông Trần Thanh Toàn, Phó Giám đốc phụ trách Văn phòng Đăng ký đất đai (Sở Tài nguyên và Môi trường) xung quanh vấn đề này.
Một góc khu đô thị mới thị trấn Quế (Kim Bảng). Ảnh: Minh Thu
P.V: Những điểm mới trong Luật Đất đai 2024 về lĩnh vực cấp GCNQSDĐ là cơ sở tạo sự thống nhất trong công tác đăng ký đất đai và quản lý hồ sơ địa chính, thưa ông?
Ông Trần Thanh Toàn: Đúng vậy! Việc thực hiện cấp GCNQSDĐ trong Luật Đất đai 2024 tập trung chính trong chương X: Đăng ký đất đai, cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất. Luật đã quy định chuẩn hóa GCNQSDĐ, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; quy định rõ thẩm quyền cấp giấy chứng nhận (GCN) nhằm phân định rõ quyền đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai của cơ quan nhà nước thông qua việc cấp GCN lần đầu, tách riêng giữa vai trò quản lý nhà nước (việc công nhận quyền sử dụng đất- PV) với việc cung cấp dịch vụ công của cơ quan đăng ký (việc cấp GCN- PV)... đưa công tác cấp GCN được chuyên nghiệp hóa, làm cơ sở cho việc thống nhất công tác đăng ký đất đai, quản lý hồ sơ địa chính từ trung ương tới địa phương.
Luật cũng bổ sung quy định giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định các loại giấy tờ khác về quyền sử dụng đất có trước ngày 15/10/1993 bảo đảm phù hợp với thực tiễn của địa phương; bổ sung thời điểm áp dụng quy định về hạn mức đất ở của địa phương (được thực hiện theo quy định tại thời điểm người sử dụng đất nộp hồ sơ để cấp GCN- PV), trách nhiệm của Nhà nước trong việc cấp GCN cho các trường hợp đã đăng ký và đủ điều kiện. Đồng thời, thực hiện đăng ký bắt buộc về quyền sử dụng đất và đăng ký biến động đất đai; có chế tài cụ thể, đồng bộ ngăn chặn các trường hợp giao dịch không đăng ký tại cơ quan nhà nước.
Cùng với đó, Luật Đất đai mới còn quy định hình thức đăng ký đất đai, đăng ký biến động đất đai được thực hiện đăng ký trên giấy hoặc đăng ký trên môi trường điện tử và đều có giá trị pháp lý như nhau; tài sản gắn liền với đất được cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất là nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất và bổ sung quy định về đăng ký biến động đất đai đối với trường hợp có thay đổi về quyền sử dụng đất xây dựng công trình trên mặt đất phục vụ cho việc vận hành, khai thác sử dụng công trình ngầm, quyền sở hữu công trình ngầm…
P.V: Xin ông cho biết chức năng, nhiệm vụ chính của văn phòng đăng ký đất đai được qui định tại Luật Đất đai 2024?
Ông Trần Thanh Toàn: Theo Điều 13 Nghị định 102/2024/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2024 đã quy định: Văn phòng đăng ký đất đai là tổ chức đăng ký đất đai, là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh. Văn phòng đăng ký đất đai có chức năng thực hiện đăng ký, cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; đo đạc, chỉnh lý, lập bản đồ địa chính, xây dựng, quản lý, vận hành và khai thác hệ thống thông tin đất đai, cung cấp dịch vụ công về đất đai và hỗ trợ công tác quản lý nhà nước khác về đất đai trên địa bàn cấp tỉnh.
Về nhiệm vụ, Văn phòng đăng ký đất đai thực hiện đăng ký đất đai đối với đất được Nhà nước giao quản lý; đăng ký quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; thực hiện đăng ký biến động đối với đất được Nhà nước giao quản lý; đăng ký biến động quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; cấp, đính chính, thu hồi, hủy giấy chứng nhận, hủy kết quả đăng ký biến động trên GCN; kiểm tra, xác nhận sơ đồ tài sản gắn liền với đất do tổ chức, cá nhân cung cấp phục vụ đăng ký, cấp GCN; lập, chỉnh lý, cập nhật, lưu trữ và quản lý hồ sơ địa chính. Bên cạnh đó, thực hiện việc tiếp nhận, quản lý việc sử dụng mẫu GCN theo quy định của pháp luật; cập nhật, chỉnh lý, đồng bộ hóa, khai thác dữ liệu đất đai; xây dựng, quản lý, vận hành hệ thống thông tin đất đai theo quy định của pháp luật; thực hiện thống kê, kiểm kê đất đai và lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất; thực hiện đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật; cung cấp hồ sơ, bản đồ, thông tin, số liệu đất đai, tài sản gắn liền với đất cho các tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật…
Theo chức năng và nhiệm vụ, trên cơ sở quy định của Luật Đất đai 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành luật, Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh đã rà soát, tham mưu đề xuất các quy định về trình tự thủ tục, trong đó có Quyết định số 1227/QĐ-UBND ngày 09/9/2024 của UBND tỉnh Hà Nam về công bố danh mục thủ tục hành chính lĩnh vực đất đai thuộc phạm vi chức năng quản lý nhà nước của ngành tài nguyên và môi trường tỉnh Hà Nam; tham mưu kiến nghị cơ quan có thẩm quyền hướng dẫn, giải quyết các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện… Đồng thời, tuyên truyền, hướng dẫn cho người sử dụng đất, người được giao đất để quản lý thực hiện nghiêm việc đăng ký đất đai theo quy định của pháp luật.
P.V: Để thực hiện tốt công tác cấp GCNQSDĐ theo Luật Đất đai 2024, nhiệm vụ đặt ra đối với Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh trong thời gian tới sẽ hết sức nặng nề. Vậy giải pháp trọng tâm của đơn vị là gì, thưa ông?
Ông Trần Thanh Toàn: Để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh đã mua và in ấn tài liệu cung cấp cho cán bộ, viên chức, người lao động trong đơn vị học tập, nghiên cứu Luật Đất đai 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành, trong đó tập trung vào các nội dung mới, những điều, khoản được thay đổi.
Từ ngày 22/8/2024 đến ngày 04/9/2024, Văn phòng Đăng ký đất đai đã tổ chức kiểm tra việc học tập, nghiên cứu Luật Đất đai 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành bằng hình thức kiểm tra viết đối với 97 người là giám đốc, phó giám đốc các chi nhánh; cán bộ tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả; cán bộ kiểm tra hồ sơ đăng ký, cấp GCNQSDĐ; cán bộ dự thảo GCN; cán bộ cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính; cán bộ đo đạc. Kết quả, 100% người được kiểm tra đạt yêu cầu; trong đó có 86,6% người đạt loại khá và giỏi. Qua kiểm tra cho thấy, viên chức, người lao động trong đơn vị đã nhận thức được tầm quan trọng của việc học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ nói chung, việc học tập, nghiên cứu Luật Đất đai 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành nói riêng; góp phần quan trọng thực hiện chức trách, nhiệm vụ, nhất là thực hiện cấp GCNQSDĐ theo Luật Đất đai 2024 cho các đơn vị, tổ chức, cá nhân được hiệu quả, đúng theo quy định của pháp luật.
Đơn vị cũng yêu cầu viên chức và người lao động trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, tiếp cận với người dân cần tăng cường công tác tuyên truyền để người dân hiểu và chấp hành nghiêm các quy định của Luật Đất đai 2024; chủ động báo cáo các vấn đề phát sinh, những khó khăn, vướng mắc để đơn vị có sự tham mưu, kiến nghị, đề xuất với các cấp, ngành; nỗ lực để Luật Đất đai 2024 và các điều khoản thi hành đi vào cuộc sống một cách hiệu quả.
P.V: Xin cảm ơn ông!
Mạnh Hùng (thực hiện)