Nhằm tạo điều kiện cho khách hàng và bảo đảm an toàn nguồn vốn cho vay, các ngân hàng thương mại (NHTM) trên địa bàn tỉnh đã nâng cao khả năng thẩm định giá trị tài sản bảo đảm để thế chấp vay vốn. Cách làm này đã giúp cho nhiều khách hàng vay vốn được thuận lợi và giúp các NHTM tăng trưởng nguồn vốn tín dụng.
Theo phân tích của các NHTM, trong giai đoạn 2017 – 2022, thị trường bất động sản sôi động, giá cả tăng đột biến, nên việc thẩm định đánh giá tài sản bảo đảm của khách hàng khi thế chấp nhà đất vay vốn cũng phải hết sức cẩn trọng. Bởi thực tế, nếu định giá tài sản bảo đảm theo giá vị trí đất Nhà nước quy định, thì số vốn khách hàng vay được sẽ rất ít, còn đánh giá tài sản theo giá thị trường, không cẩn thận ngân hàng sẽ giữ tài sản bảo đảm có “giá ảo”. Trước những khó khăn đó, nhiều ngân hàng đã nâng cao khả năng thẩm định giá trị tài sản bằng việc thuê tư vấn và tài sản được định giá căn cứ vào giá tại vị trí đất của Nhà nước quy định và cả giá thị trường. Cách làm này đã giúp nhiều khách hàng có điều kiện thuận lợi khi vay vốn ngân hàng và nguồn vốn được giải ngân nhanh chóng.
Chị Nguyễn Thị Hòa, Tổ 1, Phường Minh Khai (TP Phủ Lý) cho biết: Năm 2021, gia đình tôi làm thủ tục vay vốn của ngân hàng một tỷ đồng. Tài sản thế chấp là một ngôi nhà 3 tầng, có diện tích đất 60m2. Nếu tính theo giá của Nhà nước quy định thì gia đình không thể vay vốn được một tỷ đồng, còn nếu tính theo giá thị trường vào thời điểm làm thủ tục vay vốn ngôi nhà có giá khoảng 2,5 – 2,7 tỷ đồng. Căn cứ vào vị trí đất Nhà nước quy định và giá của thị trường, ngân hàng đã định giá ngôi nhà 1,7 tỷ đồng và đã cho vay vốn được 1 tỷ đồng. Với mức định giá tài sản bảo đảm trên, tôi thấy hoàn toàn hợp lý.
Khách hàng giao dịch tại Agribank Chi nhánh Đồng Văn (thị xã Duy Tiên).
Cũng như gia đình chị Hòa, nhiều khách hàng sử dụng tài sản bảo đảm để thế chấp vay vốn ngân hàng đều được các ngân hàng tính toán kết hợp cả giá Nhà nước quy định và giá thị trường. Việc định giá “linh động” sẽ tạo điều kiện cho khách hàng vay được số vốn nhiều hơn và ngân hàng vẫn nắm chắc khi giữ tài sản bảo đảm của khách hàng. Ông Nguyễn Thành Trung, Phó Giám đốc Agribank Chi nhánh Hà Nam II cho biết: Trước tình hình dịch bệnh Covid – 19 diễn biến phức tạp làm ảnh hưởng đến quá trình sản xuất của nhiều doanh nghiệp và các hộ dân, để tháo gỡ khó khăn khi dùng tài sản bảo đảm thế chấp vay vốn, hằng năm Agribank Việt Nam đều thuê một đơn vị đánh giá tài sản ở từng khu vực trong tỉnh. Việc đánh giá cũng được thực hiện căn cứ theo cả giá của Nhà nước quy định và giá thị trường. Căn cứ vào đó, Agribank Chi nhánh Hà Nam II sẽ định giá tài sản thế chấp của khách hàng để giải ngân vốn cho phù hợp với từng thời điểm.
Nhằm cải cách thủ tục hành chính cho khách hàng thế chấp tài sản khi vay vốn, Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Hà Nam còn phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường trong việc trao đổi, cung cấp thông tin về việc thông báo thu hồi, hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có liên quan đến hoạt động ngân hàng trên địa bàn tỉnh Hà Nam, đăng ký tài sản bảo đảm tại các Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất. Quy chế phối hợp được ký kết sẽ góp phần quan trọng tạo ra hành lang pháp lý để các tổ chức tín dụng làm căn cứ cho vay vốn và xử lý rủi ro trong quá trình giải ngân. Cách làm này sẽ giúp các NHTM hạn chế được rủi ro khi cầm tài sản bảo đảm và nâng cao hiệu quả hoạt động giải ngân vốn. Đối với tài sản bảo đảm đủ điều kiện, Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất ở các huyện, thị xã và thành phố sẽ xác nhận nhanh chóng cho khách hàng để ngân hàng có đủ điều kiện làm thủ tục giải ngân vốn cho vay. Theo đánh giá của các NHTM, việc cung cấp thông tin giữa Sở Tài nguyên và Môi trường với ngành ngân hàng trên địa bàn sẽ hỗ trợ nhanh chóng cho các tổ chức tín dụng giải ngân, quản lý và xử lý rủi ro khi cho khách hàng vay vốn.
Ông Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Hà Nam cho biết: Quy chế phối hợp trao đổi và cung cấp thông tin giữa Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Hà Nam với Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hà Nam sẽ góp phần tạo ra hành lang pháp lý để các tổ chức tín dụng làm căn cứ cho vay vốn và xử lý rủi ro trong quá trình giải ngân. Quy chế phối hợp còn giúp các tổ chức tín dụng, các đơn vị của Sở Tài nguyên và Môi trường, Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Hà Nam thường xuyên trao đổi, cung cấp thông tin, hỗ trợ nhau trong việc giải ngân vốn và quản lý tài sản bảo đảm. Thông qua quy chế phối hợp còn phục vụ tốt cho công tác quản lý nhà nước thuộc chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Hà Nam, Sở Tài nguyên và Môi trường, các tổ chức tín dụng để phòng ngừa, hạn chế rủi ro trong phạm vi hoạt động trên địa bàn tỉnh.
Muốn vay vốn ngân hàng, khách hàng phải có tài sản bảo đảm để thế chấp. Việc định giá tài sản bảo đảm linh hoạt, phù hợp với thị trường không chỉ giúp khách hàng tiếp cận nguồn vốn thuận lợi mà còn giúp các NHTM tăng trưởng được nguồn vốn tín dụng.
Trần Hữu