Xí nghiệp Thủy nông huyện Kim Bảng chịu trách nhiệm phục vụ tưới, tiêu cho 3.600 ha đất gieo cấy lúa trên địa bàn. Những năm gần đây, do nguồn nước sông Nhuệ (nguồn nước chính tưới cho 70% diện tích đất lúa) trong vùng phục vụ luôn ở mức thấp gây khó khăn cho việc lấy nước tưới, nhất là giai đoạn đổ ải, vì vậy, đơn vị đã chủ động xây dựng phương án lấy nước phù hợp, đáp ứng yêu cầu mùa vụ.
Ngay sau mùa mưa, bão năm 2023, để chuẩn bị phục vụ sản xuất năm tới, Xí nghiệp Thủy nông huyện Kim Bảng đã xây dựng kế hoạch làm thủy lợi với khối lượng hơn 63 nghìn m3 đất đào đắp trên hệ thống kênh mương. Việc thực hiện làm thủy lợi được đơn vị triển khai từ đầu tháng 11 đến 10/12/2023, xí nghiệp đã hoàn thành toàn bộ khối lượng theo kế hoạch; đồng thời, giải tỏa gần 83,5 km kênh mương, vệ sinh thông thoáng lòng kênh đáp ứng năng lực phục vụ. Các trạm bơm đầu mối được sửa chữa, bảo dưỡng hệ thống máy, vòi bơm. Điển hình, trạm bơm chính Giáp Ba đảm nhiệm tưới cho 70% diện tích lúa đã được sửa chữa định kỳ 1 máy và bảo dưỡng toàn bộ số máy còn lại; Trạm bơm đầu kênh I3-4 được thay mới vòi bơm…
Đối với công tác phục vụ tưới, theo kế hoạch, đơn vị sẽ tưới cho vùng tả Đáy trong vòng 1 tháng, bắt đầu bơm nước đổ ải từ ngày 2/1/ - 2/2/2024. Do nguồn nước sông Nhuệ phục vụ cho trạm bơm Giáp Ba hoạt động luôn ở mức thấp hơn mực nước thiết kế nên xí nghiệp đã bố trí các trạm bơm vệ tinh nhập nước từ sông Đáy; đồng thời, tranh thủ triều cường lên phân vùng tưới cho lưu vực của các trạm bơm vùng tả Đáy. Đối với, lưu vực hệ thống trạm bơm Giáp Ba ưu tiên cấp sớm cho những vùng cao và xa. Theo đó, thời gian đầu bơm nước, các cống tưới của những địa phương đầu nguồn (Đại Cương, Lê Hồ) sẽ đóng, tập trung nguồn tưới cho các xã: Tượng Lĩnh, Nguyễn Úy, Nhật Tân…
Với trạm bơm Quế Lâm lấy nguồn nước từ sông Đáy mở rộng vùng phục vụ tưới cho thị trấn Quế, xã Văn Xá, Kim Bình và một phần diện tích của xã Phù Vân (thành phố Phủ Lý). Lưu vực trạm bơm Quế II lấy nguồn nước từ sông Đáy cấp xuống kênh PK2 và cuối kênh I3-2-5 cho diện tích của các xã Ngọc Sơn, Đồng Hóa. Trong điều kiện nguồn nước quá khó khăn, xí nghiệp sẽ hợp đồng với xã Thụy Lôi vận hành trạm bơm Gốm lấy nước từ sông Đáy tưới cho xã Ngọc Sơn và thị trấn Quế… Riêng vùng hữu Đáy có gần 30% diện tích gieo cấy thuận lợi hơn trong việc lấy nước được bố trí bơm từ ngày 6 – 31/1/2024.
Đào đắp kênh mương nội đồng tại HTXDVNN Nguyễn Úy (Kim Bảng). Ảnh: Thành Nam
Để nâng cao năng lực phục vụ sản xuất mùa vụ, xí nghiệp phối hợp chặt chẽ với các Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp (HTXDVNN) làm thủy lợi toàn bộ hệ thống kênh mương đến mặt ruộng. Theo đó, trong quá trình xí nghiệp tiến hành bơm tưới đổ ải, các HTXDVNN sẽ điều hành khâu làm đất, theo phương châm “nước lấy đến đâu đất cấy được cày bừa ngay đến đó”, bảo đảm gọn vùng, gọn thửa, tránh thất thoát nguồn nước. Với những nơi có vùng đất cao, hệ thống thủy lợi do xí nghiệp quản lý không tưới chủ động được, các HTXDVNN sẽ chủ động sử dụng các máy bơm điện, bơm dầu dã chiến nhập nước từ kênh chính.
Để làm tốt công tác lấy nước đổ ải cho sản xuất vụ lúa xuân 2024, ông Nguyễn Văn Tĩnh, Giám đốc Xí nghiệp Thủy nông huyện Kim Bảng cho biết: Ngay từ khi xây dựng kế hoạch, xác định rõ khó khăn của nguồn tưới đầu vụ, xí nghiệp đã đề ra các giải pháp phù hợp, hiệu quả đối với từng địa phương, từng vùng sản xuất, không để xảy ra tình trạng thiếu nước cục bộ, làm ảnh hưởng đến khung thời vụ...
Theo dự báo, thời tiết vụ xuân 2024 có nền nhiệt độ cao hơn từ 0,3 – 1,50C so với trung bình nhiều năm. Mực nước trên sông Đáy đầu vụ xấp xỉ thấp hơn vụ xuân 2023. Như vậy, công tác lấy nước đổ ải làm đất phục vụ sản xuất sẽ gặp khó khăn nhất định. Vì vậy, nếu công tác chuẩn bị được triển khai đồng bộ, khoa học sẽ giúp công tác phục vụ nước tưới làm đất, gieo cấy bảo đảm đúng lịch thời vụ. Theo kế hoạch chỉ đạo của huyện, việc gieo cấy của các địa phương sẽ được tiến hành ngay trước Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 xung quanh tiết lập xuân. Tin rằng với sự chỉ đạo quyết liệt của các địa phương, ngành Nông nghiệp, sự quyết tâm của các đơn vị phục vụ, các HTXDVNN... sản xuất vụ xuân năm 2024 sẽ hoàn thành các mục tiêu đề ra.
Mạnh Hùng