Những năm qua, phong trào nghiên cứu khoa học kỹ thuật (KHKT) trong các trường trung học trên địa bàn tỉnh được ngành giáo dục và đào tạo quan tâm đẩy mạnh và đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận.
Cô và trò Trường THPT Lý Nhân thực hành thí nghiệm trong nghiên cứu KHKT.
Năm học 2021-2022, Trường Trung học phổ thông (THPT) Lý Nhân có dự án đạt giải Nhất cuộc thi nghiên cứu KHKT cấp tỉnh với đề tài: “Chuyển hoá bã đậu nành và nước gạo thành Probiotic ứng dụng trong chăn nuôi gà ri” của 2 em học sinh Chu Trọng Tấn (học sinh lớp 11A1) và Đoàn Ngọc Trinh (học sinh lớp 11D1).
Chia sẻ về lí do chọn đề tài, em Chu Trọng Tấn cho biết: Đề tài nghiên cứu trước hết nhằm tìm ra hướng phát triển nguồn thức ăn chăn nuôi giàu dinh dưỡng, giá thành phù hợp, hỗ trợ người nông dân giảm chi phí trong chăn nuôi. Bên cạnh đó, qua quá trình ứng dụng kết quả nghiên cứu trong thực tế sẽ góp phần tận dụng những phụ phẩm từ làng nghề, góp phần bảo vệ môi trường.
Cụ thể, ưu điểm của dự án này chính là tận dụng được nguồn phụ phẩm của làng nghề sản xuất và kinh doanh bánh đa nem làng Chều, xã Nguyên Lý (Lý Nhân). Tận dụng nguồn nước gạo và bã đậu nành để ủ lên men trộn với thức ăn chăn nuôi góp phần giảm chi phí thức ăn, hạn chế sử dụng nguồn thức ăn công nghiệp mà vẫn mang lại giá trị dinh dưỡng cao cho vật nuôi.
Dự án có tính ứng dụng cao trong thực tế, nhận được sự quan tâm của thầy cô và phụ huynh học sinh. Vì vậy trong quá trình triển khai thực hiện dự án này, các “nhà khoa học nhí” đã nhận được sự quan tâm tạo điều kiện của nhà trường và sự ủng hộ, hỗ trợ kinh phí từ các bậc phụ huynh học sinh.
Cô Nguyễn Thị Thu Hường, giáo viên hướng dẫn đề tài cho biết: Ngay sau khi được chia sẻ về ý tưởng thực hiện đề tài, nhà trường đã phân công giáo viên phụ trách việc hướng dẫn, tạo mọi điều kiện thuận lợi để các em nghiên cứu. Nhà trường đã vận động phụ huynh học sinh hỗ trợ kinh phí xây dựng chuồng trại có quy mô 300 con gà để phục vụ việc làm thí nghiệm. Ngoài ra, chúng tôi đã liên hệ với các đơn vị có phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn, những chuyên gia trong lĩnh vực sinh - hóa để tư vấn, giúp đỡ các em trong quá trình thực hành thí nghiệm.
Với phương châm “học đi đôi với hành”, thời gian qua, Trường THPT Lý Nhân đã tích cực triển khai hoạt động nghiên cứu KHKT, thu hút sự tham gia của đông đảo học sinh trong nhà trường. Thông qua các đề tài nghiên cứu KHKT, các em có cơ hội tìm tòi, khám phá trên cơ sở ứng dụng những kiến thức được học trong quá trình học tập.
Cô và trò Trường THPT Lý Nhân thực hành thí nghiệm trong nghiên cứu KHKT.
Là một trong những lá cờ đầu về chất lượng giáo dục bậc THPT, những năm qua, phong trào nghiên cứu KHKT là hoạt động được Trường THPT chuyên Biên Hòa quan tâm chú trọng, chất lượng năm sau luôn cao hơn năm trước. 5 năm liền, nhà trường đều có học sinh tham dự và đoạt giải tại cuộc thi nghiên cứu KHKT cấp quốc gia. Năm học 2021-2022, Trường THPT chuyên Biên Hòa có hơn 50 dự án dự thi cấp trường, qua xét tuyển đã lựa chọn được 2 dự án tham gia cuộc thi nghiên cứu KHKT cấp tỉnh, và 1 dự án được lựa chọn tham gia cuộc thi nghiên cứu KHKT cấp quốc gia.
Dự án “Sử dụng Nanocomposite từ Polythiophene và silica vỏ trấu để chế tạo màng sơn che chắn bức xạ tử ngoại” của 2 học sinh Lại Đăng Cường (lớp 11 Hóa), Đào Phương Thảo (lớp 10 Toán) đã xuất sắc giành giải Tư quốc gia. Sau khi tìm hiểu về tác hại của tia UV với sức khoẻ con người cũng như đối với các công trình xây dựng, Lại Đăng Cường và Đào Phương Thảo đã có ý tưởng tận dụng nguồn silica có rất nhiều trong vỏ trấu để tạo ra màng sơn có thể hấp thụ tia UV, nhằm bảo vệ sức khoẻ của con người cũng như bảo vệ được các công trình xây dựng. Đồng thời, tận dụng vỏ trấu có nhiều trong tự nhiên sẽ đem lại nguồn thu nhập cho người nông dân, tiết kiệm chi phí cho người dân. Đây là đề tài được đánh giá có khả năng ứng dụng trong thực tiễn cao.
Hai “nhà khoa học nhí” chia sẻ: Quá trình nghiên cứu đề tài, chúng em có cơ hội được tiếp xúc với các nhà khoa học, chuyên gia giúp chúng em học tập được rất nhiều về tác phong, thái độ và những kiến thức cần thiết trong nghiên cứu khoa học. Đồng thời, chúng em được vận dụng nhiều kỹ năng hữu ích như khả năng làm việc nhóm, kỹ năng thuyết trình, sự tự tin cũng như vận dụng linh hoạt các kiến thức đã học vào cuộc sống.
Cô giáo Vũ Thị Lan Hương, Phó Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Biên Hòa cho biết: Những năm qua, để phong trào nghiên cứu KHKT trong nhà trường phát triển sâu rộng, hiệu quả, Trường THPT chuyên Biên Hòa đã quan tâm làm tốt công tác tuyên truyền, vận động Quỹ khen thưởng học sinh đoạt giải các cuộc thi nghiên cứu KHKT và hỗ trợ các em hoàn thiện sản phẩm dự thi… Ngay từ đầu năm học, nhà trường đã phát động cuộc thi nghiên cứu KHKT và nhận được sự quan tâm của các bậc phụ huynh, sự tham gia nhiệt tình của các em học sinh. Từ những ý tưởng của học sinh, nhà trường đã lựa chọn, phân công giáo viên có trình độ, chuyên môn phù hợp và đam mê nghiên cứu KHKT để hướng dẫn các em làm sản phẩm dự thi. Quan trọng hơn, nhà trường đã vận động, tập hợp đội ngũ giáo viên giàu nhiệt huyết và đam mê nghiên cứu KHKT để hướng dẫn và truyền cảm hứng cho học sinh. Nhờ sự nỗ lực của cả thầy và trò, nhà trường đã đạt được nhiều thành tích đáng khích lệ trong phong trào nghiên cứu KHKT.
Có thể khẳng định, việc đẩy mạnh nghiên cứu KHKT và viết sáng kiến, cải tiến kinh nghiệm trong các trường THPT đã mang lại những hiệu quả tích cực; khuyến khích lòng đam mê nghiên cứu khoa học của học sinh, giáo viên. Từ đó góp phần không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng giáo dục trong các trường THPT nói riêng, ngành giáo dục tỉnh nhà nói chung.
Nguyễn Khánh