Thực hiện nhiệm vụ bảo vệ quần đảo Trường Sa không chỉ có lực lượng hải quân, mà còn có lực lượng của các quân, binh chủng khác, trong đó có Quân chủng Phòng không - Không quân (PK-KQ). Lính canh trời nơi đầu sóng luôn chú trọng công tác huấn luyện, chủ động sẵn sàng chiến đấu, làm chủ trang thiết bị, nâng cao tinh thần cảnh giác, bảo đảm không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống trên không.
Nhìn từ xa, Trạm Radar 57 đảo Nam Yết giống một quả bóng khổng lồ trên mặt biển.
Vươn xa cánh sóng radar
Trạm Radar 57 nằm trên đảo Nam Yết là một trong các trạm radar được Trung đoàn Radar 292 (Sư đoàn Phòng không 377, Quân chủng PK-KQ) đặt cảnh giới trên các đảo thuộc quần đảo Trường Sa, góp phần cùng quân và dân Trường Sa bảo vệ và quản lý vùng trời, vùng biển của Tổ quốc ở khu vực Nam Trung Bộ và quần đảo Trường Sa. Một ngày như bao ngày bình thường khác, trong kíp trực trên “quả bóng” khổng lồ, các chiến sĩ của Trạm Radar 57 đang tập trung giám sát không phận. Người đứng trên đài quan sát hướng mắt nhìn thẳng lên bầu trời. Người đang chăm chú theo dõi các tín hiệu trên màn hình. Gần đó, giàn ăng-ten chầm chậm quay đều, vươn xa cánh sóng radar...
Nhiệm vụ của những người lính PK-KQ trên quần đảo Trường Sa là theo dõi, quan sát bầu trời, kịp thời phát hiện các vật thể bay trong mọi điều kiện thời tiết, ngày cũng như đêm, không để bị động bất ngờ với các tình huống trên không. Cụ thể hơn, những người lính radar luôn chủ động, cảnh giác, tập trung cao độ trong việc quan sát, phát hiện và kịp thời thông báo mục tiêu trên không; nắm bắt, quản lý vị trí tức thời của mục tiêu trên không (máy bay, khinh khí cầu, thiết bị lạ…); sau khi xử lý thông tin của mục tiêu, nhanh chóng truyền thông tin về sở chỉ huy cấp trên; thực hiện báo động phòng không, tổ chức trực chiến…
Đại úy Nguyễn Duy Trí, Chính trị viên Trạm Radar 57 chia sẻ: “Ưu thế của radar bố trí trên đảo là không bị ảnh hưởng bởi địa hình đồi núi, thung khe như trên đất liền, do vậy, cánh sóng radar sẽ vươn xa nhất theo tính năng thiết kế, các loại thiết bị bay dù hoạt động ở độ cao nào, kể cả đang bay cực thấp bám mặt biển cũng khó ẩn mình”.
Ngoài nhiệm vụ trực 24/24 theo dõi mọi diễn biến lớn, nhỏ diễn ra trên vùng trời, thì những cán bộ, chiến sỹ của Trạm radar 57 cũng phải thường xuyên thay phiên nhau bảo dưỡng, sửa chữa máy móc. Ở nơi bốn bề là muối mặn biển khơi, thời tiết khắc nghiệt, gió biển mang theo hơi mặn ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động và tuổi thọ của khí tài. Đặc biệt, những trang thiết bị, khí tài của trạm radar lại rất hiện đại, thiết kế tinh vi, phức tạp, linh kiện khó thay thế. Bởi vậy, những người lính radar càng phải thực hiện tốt công tác duy tu, bảo dưỡng, làm tốt việc che chắn, nhất là các trục, khuỷu ăng-ten, linh kiện điện tử… Đồng thời phải luôn chủ động phát hiện kịp thời và tự sửa chữa hỏng hóc, bảo đảm khí tài luôn trong tình trạng kỹ thuật tốt nhất.
Tết của lính radar
Theo đoàn thay thu quân và vận chuyển hàng hóa dịp Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019 của Lữ đoàn 146 (Vùng 4 Hải quân) tại các đảo thuộc tuyến Bắc quần đảo Trường Sa, chúng tôi có dịp được trải nghiệm không khí đón Tết cổ truyền nơi hải đảo. Tại Trạm Radar 57 đảo Nam Yết, chúng tôi may mắn được gặp gỡ một người con của quê hương Hà Nam đang làm nhiệm vụ canh gác vùng trời, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo. Đó là Thượng úy Hoàng Duy Hiển (quê phường Liêm Chính, TP. Phủ Lý). Đây là lần thứ 2 Thượng úy Hoàng Duy Hiển ra công tác tại Trạm Radar 57 đảo Nam Yết, lần đầu tiên là năm 2009 – 2011. Theo chế độ, mỗi năm đơn vị cấp phép 2 lần, nhưng do đặc thù công việc là không để bị động bất ngờ với các tình huống trên không nên trạm Radar luôn phải bố trí kíp trực 24/24.
Đã quen với việc ăn Tết xa nhà, nhưng với anh Hiển, cái Tết ở hải đảo năm nay với anh còn mang theo một điều đặc biệt, đó là nỗi nhớ 2 đứa con thơ còn chưa quen xa bố. Nhưng chia sẻ với chúng tôi, Thượng úy Hoàng Duy Hiển vẫn cười hiền và nói: “Vào dịp Tết, ai cũng muốn được nghỉ phép để về sum họp với gia đình, nhưng nhiệm vụ bảo vệ vững chắc vùng trời, vùng biển là trên hết nên có vài suất nghỉ phép, anh em trong đơn vị thường nhường cho nhau, ưu tiên cho những người đã lâu chưa có phép hoặc gia đình gặp hoàn cảnh khó khăn, có việc riêng cần giải quyết”.
Xa nhà, nhưng cái Tết nơi hải đảo của lính radar vẫn đủ đầy, ấm áp tình cảm đồng chí, đồng đội. Trong phòng hội trường nhỏ gọn, những chiến sỹ trẻ lần đầu ra đảo công tác háo hức với công việc trang trí đón Tết hơn cả. Thượng úy Hoàng Duy Hiển hướng dẫn và cùng các chiến sỹ bày biện ban thờ, trang trí đèn nháy; người cắt giấy vàng, giấy hồng giả hoa mai, hoa đào để đính lên cành cây, trông xa cũng rung rinh như mai đào nở rộ; người đi lựa lá bàng vuông to nhất, đẹp nhất để chuẩn bị gói bánh chưng… Không khí tấp nập, nhộn nhịp như Tết đã cận kề.
Thượng úy Trần Văn Ba, Bí thư Chi đoàn Trạm Radar 57 cho biết: “Không chỉ tất bật trang trí đón Tết, hằng ngày, những đoàn viên thanh niên của chi đoàn cũng rất hăng hái với công việc dọn dẹp vệ sinh môi trường, tạo cảnh quan đơn vị xanh, sạch, đẹp. Vừa để cải thiện môi trường sống giữa nơi khí hậu khắc nghiệt, vừa để những chiến sỹ trẻ vơi nỗi nhớ nhà, tập trung cao độ cho nhiệm vụ canh gác vùng trời nơi đầu sóng, ngọn gió”. Đảo Nam Yết có cảnh quan rất đẹp, đặc biệt riêng dãy bàng vuông trước dãy nhà Trạm Radar 57 rộ hoa, rộ trái hơn cả, những hàng cây tại đây cũng được cắt tỉa, tạo kiểu gọn gàng, đẹp mắt. Những chiến sỹ radar còn rất khéo léo khi tận dụng những vỏ chai, vỏ đồ hộp, trang trí hình con thú ngộ nghĩnh để trồng hoa, cây cảnh. Không gian xanh mát, gần gũi khiến những vị khách đặt chân tới nơi đây có cảm giác quen thuộc như được trở về nhà, bên những người thân, bè bạn.
Giữa biển khơi, điều kiện khí hậu, thời tiết khắc nghiệt, cuộc sống còn nhiều khó khăn, thiếu thốn; song cùng với lực lượng hải quân, những người lính phòng không radar đã kiên cường bám trạm, bám đài, vươn xa cánh sóng canh trời, gác biển, giữ bình yên Tổ quốc. “Chúng tôi sát cánh bên nhau giữa dạt dào sóng biển/ Chúng tôi sức sống thanh xuân như cây rừng lá biếc/Bầu trời xanh, xanh tình yêu người chiến sỹ phòng không/Ở nơi này tiếng hát ngày càng xa/Ăng-ten đó đưa mắt nhìn lặng lẽ/Cao hơn núi là chúng tôi lính trẻ/Chiến sỹ radar trên điểm chốt biên thùy...”. (lời bài hát “Chiến sỹ radar trên chốt biên thùy” của nhạc sỹ Thuận Yến).
Nguyễn Khánh
Nguyễn Khánh