Thời gian qua, các địa phương trong tỉnh đã thực hiện tốt việc duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới (NTM), hướng tới xây dựng xã NTM kiểu mẫu. Trong đó, riêng với các xã được chọn làm điểm xây dựng NTM kiểu mẫu, đến thời điểm này đã cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu theo quy định để sẵn sàng “cán đích” NTM kiểu mẫu vào cuối năm nay.
Triển khai xây dựng NTM kiểu mẫu, các trục đường giao thông trên địa bàn xã Thanh Nguyên (Thanh Liêm) đều đã được trồng hoa và lắp đặt đường điện chiếu sáng.
Trong 6 xã điểm xây dựng NTM kiểu mẫu giai đoạn 2018-2020 là Xuân Khê (Lý Nhân), Thanh Sơn (Kim Bảng), Liêm Phong (Thanh Liêm), Phù Vân (thành phố Phủ Lý), An Đổ (Bình Lục), Mộc Bắc (Duy Tiên), đến nay đã có xã Xuân Khê hoàn thành cả 4/4 tiêu chí và được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu năm 2019 theo Quyết định số 1191/QĐ-UBND ngày 22/6/2020 của UBND tỉnh. Các xã còn lại đều đã đạt chuẩn từ 9/13 chỉ tiêu trở lên và vẫn đang tiếp tục nỗ lực hoàn thành các chỉ tiêu còn lại để về đích trong năm 2020 theo đúng kế hoạch đề ra.
Đơn cử như xã Mộc Bắc, đến hết năm 2019, xã hoàn thành 10/13 chỉ tiêu. Trong 6 tháng đầu năm 2020, khắc phục những khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid – 19, Mộc Bắc triển khai tốt nhiều phần việc để nâng cao chất lượng các chỉ tiêu đã đạt và hoàn thành 3 chỉ tiêu còn lại là: thu nhập; hành chính công; có từ 60% số tuyến đường xã, thôn có rãnh thoát nước và được trồng cây bóng mát hoặc trồng hoa, cây cảnh. Trong quá trình triển khai, xã Mộc Bắc đã tuyên truyền, vận động nhân dân hiến đất, đóng góp kinh phí gần 300 triệu đồng để xây dựng mới 3 tuyến đường hoa; sửa chữa, nâng cấp 3 tuyến đường trục xã; sửa chữa, xây dựng mới gần 30 phòng học tại các trường học trên địa bàn; xây dựng mô hình cánh đồng mẫu luân canh 3 vụ/năm; áp dụng hệ thống phun thuốc thực vật bằng thiết bị bay không người lái…
Theo Ban Chỉ đạo xây dựng NTM xã Mộc Bắc, 6 tháng đầu năm 2020, thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn xã đạt trên 39 triệu đồng, ước cả năm 2020 đạt xấp xỉ 77 triệu đồng. Thời điểm này, xã không còn hộ nghèo (trừ đối tượng thuộc diện bảo trợ xã hội hoặc bệnh hiểm nghèo, rủi ro đột xuất); tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện đạt gần 96%; số tuyến đường xã, thôn có rãnh thoát nước và được trồng hoa, cây cảnh đạt trên 60%... Ông Trần Hồng Quang, Chủ tịch UBND xã Mộc Bắc cho biết: Để hoàn thành các chỉ tiêu trong xây dựng NTM kiểu mẫu, ngoài việc duy trì, nhân rộng các mô hình hiện có, trong 2 năm qua, xã Mộc Bắc đã chỉ đạo thành lập mới 2 hợp tác xã (HTX) ít xã viên là HTX Nuôi trồng thủy sản và HTX Chăn nuôi bò sữa nhằm tạo thuận lợi cho các hộ chăn nuôi trong sản xuất, tìm thị trường đầu ra. Cùng với đó, quan tâm đào tạo nghề, hỗ trợ, hướng dẫn người dân tham gia các ngành nghề phụ: gia công sản phẩm may mặc, túi đựng đồ, mộc dân dụng, cơ khí, chế biến lương thực… Trong thực hiện tiêu chí văn hóa, môi trường, xã Mộc Bắc đã thành lập và duy trì hoạt động thường xuyên 5 câu lạc bộ văn nghệ tại các thôn, xóm; xây dựng và nhân rộng mô hình phân loại, xử lý rác thải tại hộ; tập trung chỉ đạo các thôn xây dựng mô hình tự quản về an ninh trật tự, bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó, các hội, đoàn thể tích cực chăm sóc, trồng mới các đoạn đường hoa NTM, nâng tổng số chiều dài các đoạn đường hoa trên địa bàn xã hiện nay lên trên 14,5 km.
Ngoài 2 xã Xuân Khê và Mộc Bắc đã cơ bản hoàn thành 100% các chỉ tiêu, tiêu chí NTM kiểu mẫu, đến thời điểm này, các xã còn lại cũng chỉ còn “vướng” ở 1-3 chỉ tiêu, chủ yếu là về thu nhập, hành chính công, y tế. Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo xây dựng NTM các xã, đây là những chỉ tiêu khó nhưng vẫn có thể hoàn thành vào cuối năm nay để “cán đích” NTM kiểu mẫu. Bên cạnh 6 xã điểm, trên địa bàn tỉnh còn có 5 xã đăng ký đạt chuẩn NTM kiểu mẫu trong năm 2020 là: Nhân Bình, Hợp Lý (Lý Nhân); Thanh Nguyên, Liêm Thuận (Thanh Liêm); Thi Sơn (Kim Bảng). Đến nay, các xã này đã hoàn thành đạt chuẩn từ 7-10 chỉ tiêu NTM kiểu mẫu. Các chỉ tiêu chưa hoàn thành phổ biến là: sản xuất (chưa thành lập được các HTX kiểu mới hoạt động hiệu quả); môi trường (số tuyến đường xã, thôn có rãnh thoát nước và được trồng cây bóng mát hoặc trồng hoa, cây cảnh chưa đạt 60%); y tế (chưa đạt 90% tỷ lệ dân số thường trú trên địa bàn được quản lý, theo dõi sức khỏe; tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế chưa đạt 95% theo quy định); hành chính công (chưa tổ chức triển khai dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4).
Trao đổi về kết quả xây dựng NTM kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh, ông Ngô Mạnh Ngọc, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẳng định: Thời gian qua, các xã trên địa bàn tỉnh đã làm tốt việc duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM. Hạ tầng kinh tế, xã hội được quan tâm đầu tư, nâng cấp tương đối hoàn thiện và đồng bộ. Nhiều mô hình phát triển sản xuất có hiệu quả được triển khai, nhân rộng, góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân; tình hình an ninh chính trị được giữ vững, ổn định. Một số xã xây dựng NTM kiểu mẫu năm 2020 đã đạt chuẩn nhiều chỉ tiêu theo quy định như xã Liêm Phong (đạt 12/13 chỉ tiêu), Thanh Sơn (đạt 11/13 chỉ tiêu), An Đổ, Thanh Nguyên (đạt 10/13 chỉ tiêu)… Với những kết quả đạt được đến thời điểm này, năm 2020, Hà Nam sẽ có ít nhất 6 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu theo mục tiêu đề ra.
Dù đã đạt những kết quả tích cực, song tiến độ xây dựng NTM kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh vẫn bị chậm do các địa phương bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid – 19. Bên cạnh đó, một số công trình hạ tầng nông thôn được các xã xây dựng từ thời điểm mới triển khai xây dựng NTM đến nay đã bị xuống cấp, nhất là hệ thống đường giao thông nông thôn, nhà văn hóa thôn, xã, trường học… Theo đó, thời gian này, các xã đang triển khai xây dựng NTM kiểu mẫu vẫn ưu tiên tập trung các nguồn lực để nâng cấp, cải tạo một số hạng mục, công trình: đường giao thông, trường học, sân vận động, nhà văn hóa, trạm y tế xã… để bảo đảm đạt chuẩn NTM kiểu mẫu vào cuối năm 2020. Cùng với đó, đẩy mạnh triển khai có hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” gắn với xây dựng NTM; vận động nhân dân tham gia xây dựng nếp sống văn minh; tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao quần chúng, sinh hoạt cộng đồng… nhằm nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho người dân.
Nguyễn Oanh