Thời gian qua, Thư viện tỉnh Hà Nam đã triển khai các dịch vụ mới, ứng dụng CNTT nhằm xây dựng thư viện trở thành trung tâm văn hóa, giáo dục hữu ích, thân thiện, bình đẳng của cộng đồng, tạo điều kiện cho việc học tập suốt đời của người dân.
Với vai trò là một kênh thông tin quan trọng, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ mới, triển khai các dịch vụ mới, ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào các hoạt động thư viện là một việc làm hết sức cần thiết. Đó là sự kết hợp giữa thư viện truyền thống và thư viện điện tử hay thư viện số, trong đó, việc sử dụng công nghệ mới để tạo lập, quản lý, lưu giữ, khai thác thông tin, phát triển các dịch vụ phục vụ nhu cầu của bạn đọc.
Học sinh Trường THCS Lương Khánh Thiện (TP Phủ Lý) đọc sách và truy cập thư viện điện tử trên xe thư viện lưu động (năm học 2019 - 2020).
Hiện nay, Thư viện tỉnh Hà Nam đã và đang tập trung phát triển các dịch vụ thông tin với việc ứng dụng công nghệ mới để nâng cao năng lực cung cấp thông tin cho độc giả. Đó là website thư viện. website được thiết kế độc lập và đưa vào sử dụng tháng 10 năm 2018 với địa chỉ http://thuvienhanam.vn. Ngay sau khi website đi vào hoạt động, Thư viện tỉnh đã thành lập Ban biên tập trang website, thường xuyên đăng tin, bài viết, giới thiệu những cuốn sách hay, cung cấp thông tin cho bạn đọc tìm hiểu về mảnh đất và con người Hà Nam... Toàn bộ dữ liệu của thư viện đều được tải lên website. Bên cạnh việc giới thiệu một số nét tiêu biểu về thư viện, website thư viện cho phép người truy cập tìm kiếm tài liệu từ xa. Việc xây dựng và phát triển website là điểm truy cập tập trung và duy nhất, tích hợp các kênh thông tin, các dịch vụ và ứng dụng tới người dùng tin thông qua một phương thức thống nhất và đơn giản, giúp người đọc thuận lợi hơn khi muốn bổ sung thêm thông tin, kiến thức. Tính đến nay, website Thư viện tỉnh đã thu hút khoảng trên 43 triệu lượt bạn đọc truy cập.
Bên cạnh việc phát triển website, Thư viện tỉnh triển khai các sản phẩm thông tin và dịch vụ mới trong quy trình xử lý thông tin nhằm thỏa mãn nhu cầu của người dùng tin. Các sản phẩm và dịch vụ thông tin thư viện bao gồm: Hệ thống mục lục truyền thống, thư mục, cơ sở dữ liệu… Mục lục truyền thống gồm có hệ thống mục lục kho đọc, mượn, địa chí. Mỗi hệ thống mục lục bao gồm mục lục phân loại và mục lục chữ cái. Hệ thống mục lục phản ánh đầy đủ vốn tài liệu của thư viện. Mục lục tra cứu trực tuyến ở Thư viện tỉnh đưa vào hoạt động cuối năm 2019. Thông qua hệ thống tra cứu này, bạn đọc có thể tra tìm tài liệu ở bất kì đâu, biết được vị trí của tài liệu trong kho, đặc biệt giúp bạn đọc xác định đúng nhu cầu tài liệu trước khi đến thư viện đọc hoặc mượn về nhà. Bên cạnh hệ thống mục lục truyền thống, Thư viện tỉnh Hà Nam còn thường xuyên biên soạn nhiều loại hình thư mục: Thư mục giới thiệu sách mới, thư mục toàn văn các bài của báo Trung ương viết về Hà Nam, thư mục chuyên đề…
Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ mới, triển khai các dịch vụ mới, ứng dụng CNTT vào trong các hoạt động thư viện giúp hoạt động phục vụ độc giả tốt hơn. Trước kia, mọi người muốn tìm hiểu một vấn đề phải đến thư viện tra cứu, đọc nhiều cuốn sách mới tìm được nội dung cần tìm kiếm. Hiện nay, việc tra cứu giúp độc giả tiết kiệm thời gian hơn khi có phần mềm tra cứu trực tuyến, ở bất kì đâu miễn là có mạng internet người đọc chỉ cần gõ cụm từ cần tìm kiếm là ra được nội dung liên quan đến vấn đề mình cần. Để các hoạt động ứng dụng CNTT phát huy hiệu quả, trong quá trình vận hành xe thư viện lưu động, thời gian vừa qua, các em học sinh của nhiều trường trong tỉnh cũng đã được tiếp cận hệ thống truy cập thư viện điện tử từ các máy tính được tích hợp trên xe.
Những ứng dụng CNTT trên bước đầu đã cho hiệu quả trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ thông tin của Thư viện tỉnh. Đây chính là bước tạo đà để Thư viện tỉnh phát triển thành thư viện hiện đại trong tương lai, tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò và tầm quan trọng của thư viện trong cộng đồng.
Chu Bình