Đẩy mạnh số hóa và xây dựng nông thôn mới thông minh ở Bình Lục

Chuyển đổi số (CĐS) đã và đang là yêu cầu tất yếu. Những năm qua, đặc biệt là năm 2022 - 2023 huyện Bình Lục đã tập trung nguồn lực đẩy mạnh CĐS, xây dựng môi trường số hóa. Qua đó đã mang lại những chuyển biến tích cực trong tất cả các lĩnh vực như điều hành của chính quyền, cải cách thủ tục hành chính (CCTTHC), phát triển kinh tế - xã hội,… Dù còn không ít tồn tại, khó khăn, nhưng cấp ủy, chính quyền các cấp trên địa bàn huyện đã và đang tiếp tục có các giải pháp tháo gỡ, hướng đến mục tiêu xây dựng “chính quyền số”, “kinh tế số”, “xã hội số”, xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, NTM kiểu mẫu, NTM thông minh.

Những thôn, xã thông minh vùng đồng chiêm

Ông Trần Thanh Bình, Trưởng thôn 1, xã Vũ Bản cho biết, CĐS đã được quan tâm triển khai thực hiện một thời gian ở thôn, đặc biệt trong năm 2022 - 2023 có những chuyển biến nổi bật. Thôn có 373 hộ, tất cả đã được gắn mã địa chỉ trên nền tảng bản đồ số, có 301 hộ đã kết nối internet cáp quang, 336 hộ có điện thoại thông minh (ĐTTM). Tỷ lệ người trưởng thành sử dụng ĐTTM đạt trên 90%. Trưởng thôn thiết lập nhóm Zalo kết nối người dân trong thôn để tuyên truyền các văn bản, chính sách mới, chuyển tải các chỉ đạo từ cấp trên, đồng thời cũng là thông báo, điều hành công việc trong thôn, trao đổi các vấn đề về sản xuất, kinh doanh, tiếp nhận phản ánh của người dân, doanh nghiệp,…Thôn có 163 hộ kinh doanh và đã có hộ đăng ký tham gia sàn thương mại điện tử… Nhà văn hóa thôn cũng đã có wifi. Hệ thống loa phát thanh trong thôn được lắp đặt là loại loa thông minh, điều khiển bằng điện thoại. Ông Trần Thanh Bình chia sẻ: Càng ứng dụng công nghệ số nhiều càng thấy tiện lợi, mang lại giá trị trong sản xuất, kinh doanh và đời sống, cũng như chỉ đạo, điều hành công việc.

Tháng 6/2023 xã Vũ Bản là một trong những địa phương được chọn để xây dựng mô hình xã thông minh của huyện Bình Lục giai đoạn 2023-2024. Thôn 1, thôn 2 của xã được chọn làm điểm xây dựng mô hình thôn thông minh. Đồng chí Nguyễn Thái Nam, Chủ tịch UBND xã Vũ Bản, Trưởng Ban chỉ đạo CĐS xã cho biết, thực hiện kế hoạch của UBND huyện Bình Lục, UBND xã đã ban hành kế hoạch về CĐS trong xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, NTM thông minh giai đoạn 2023-2025, ban hành kế hoạch xây dựng mô hình xã thông minh, thôn thông minh (thôn 1, thôn 2 thực hiện điểm). Hiện tại về hạ tầng số, UBND xã có hệ thống mạng LAN và được kết nối Internet. Các phòng làm việc của Đảng ủy, HĐND, UBND, MTTQ, các đoàn thể, bộ phận một cửa, nhà văn hoá xã, phòng họp, đài truyền thanh đều có mạng LAN và được kết nối Internet. Cán bộ, công chức xã có 20 người được trang bị 20 bộ máy vi tính và sử dụng các phần mềm ứng dụng cơ bản về hệ thống quản lý văn bản, thư điện tử công vụ. Xã đã có đường truyền và trang thiết bị trực tuyến bảo đảm kết nối hội nghị trực tuyến liên thông 4 cấp; triển khai mạng truyền số liệu chuyên dùng theo yêu cầu của tỉnh. 6/7 thôn đã có nhà văn hoá bảo đảm quy mô, được trang bị ti vi, âm thanh, có wifi. Còn 1 thôn chưa có nhà văn hóa riêng, đang sinh hoạt và tổ chức các hoạt động tại đình làng và đã được trang bị ti vi, âm thanh, có wifi. Địa phương đã triển khai lắp đặt 20 camera an ninh tại các điểm trọng yếu kết nối về công an xã.

Trong ứng dụng chính quyền số, Vũ Bản đã có trang thông tin điện tử tên miền vuban binhluc hanam gov.vn đáp ứng đầy đủ thông tin, yêu cầu kỹ thuật theo quy định. 100% các văn bản được xử lý trên hệ thống, được ký số theo quy định (trừ văn bản mật) và 100% cán bộ, công chức xã sử dụng đầy đủ hệ thống theo đúng quy định và được đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng về kỹ năng số; sử dụng thành thạo các ứng dụng, thiết bị công nghệ số phục vụ công việc.

Về tiêu chí phát triển kinh tế số, ở lĩnh vực thương mại điện tử, các hộ sản xuất, kinh doanh, hợp tác xã trên địa bàn xã có đăng ký tham gia một trong các sàn thương mại điện tử: Postmart.vn, Voso.vn và Santhuongmaihanam.com.vn để kết nối, quảng bá, giới thiệu sản phẩm, thêm các kênh phân phối mới, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Về nông nghiệp thông minh, các hộ sản xuất, kinh doanh ứng dụng giải pháp truy xuất nguồn gốc đối với sản phẩm, hàng hóa, đặc biệt là các nông sản, mặt hàng tiểu thủ công nghiệp đặc thù của xã. Về quảng bá thương hiệu, xây dựng bộ nhận diện thương hiệu chung của xã trên môi trường mạng.

Về tiêu chí phát triển xã hội số, dịch vụ giáo dục thông minh, các trường học của xã đã triển khai nền tảng số phục vụ quản lý, dạy và học trực tuyến. Số hộ gia đình đã có kết nối internet cáp quang 2.370/2.878 hộ, đạt trên 82%; 2.596/2.878 hộ, chiếm 90,2% số hộ trên địa bàn xã có điện thoại thông minh. Địa phương đã triển khai gắn địa chỉ số 2.878/2.878 hộ và các cơ quan, tổ chức, cơ sở văn hóa, khu di tích, bảo đảm 100% hộ gia đình, cơ quan, tổ chức, khu di tích trong xã được gắn mã địa chỉ trên nền tảng bản đồ số. Việc ứng dụng công nghệ số trong điều hành, CCTTHC, kinh tế, xã hội,… đã mang lại những lợi ích to lớn.

Hiện nay, thôn 1, 2 và xã Vũ Bản đang thực hiện điểm xây dựng mô hình xã thông minh, thôn thông minh trên địa bàn huyện Bình Lục. Sau khi thực hiện điểm huyện sẽ rút kinh nghiệm và nhân rộng. Việc thực hiện các mô hình nhằm đẩy nhanh, mạnh, toàn diện quá trình CĐS trên địa bàn huyện Bình Lục, hướng đến mục tiêu xây dựng NTM thông minh.

Những kết quả ấn tượng

Trong những năm qua, đặc biệt là thời gian gần đây công tác CĐS trên địa bàn huyện Bình Lục được đặc biệt quan tâm đẩy mạnh và đã đạt được những kết quả tích cực. Trong xây dựng chính quyền số, huyện sử dụng có hiệu quả Hệ thống phần mềm Quản lý văn bản điều hành trong các cơ quan hành chính từ huyện đến xã, tạo thành hệ thống liên thông trong việc gửi, nhận và xử lý văn bản điện tử trên địa bàn. Năm 2023 đã tiếp nhận 78.229 văn bản đến, ký số 7.348 văn bản, chuyển xử lý trên phần mềm đến các cơ quan, các xã, thị trấn. Tỷ lệ sử dụng văn bản điện tử của UBND huyện đạt 99,99%, UBND cấp xã đạt 100%. 100% công chức, viên chức sử dụng hòm thư điện tử công vụ của tỉnh @hanam.gov.vn  để gửi nhận văn bản và trao đổi công việc.

Về hệ thống một cửa tích hợp cổng dịch vụ công trực tuyến, UBND huyện đã chỉ đạo tiến hành rà soát các TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết cấp huyện và cấp xã. Đề nghị tích hợp, cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 đủ điều kiện lên Cổng dịch vụ công quốc gia năm 2023. Tổng số TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết  của cấp huyện là 212 TTHC, thuộc thẩm quyền giải quyết của cấp xã là 115 TTHC. Trong đó có 208 dịch vụ công mức độ 3, 4 thuộc thẩm quyền giải quyết cấp huyện (mức độ 3: 32 dịch vụ, mức độ 4: 176 dịch vụ); 104 dịch vụ công mức  độ 3, 4 thuộc thẩm quyền giải quyết cấp xã (mức độ 3: 28 dịch vụ, mức độ 4: 76 dịch vụ). Số hồ sơ được tiếp nhận từ ngày 08/12/2022 - 23/10/2023 của các cơ  quan thuộc UBND huyện và UBND các xã, thị trấn là 20.606 hồ sơ. Trong đó cấp huyện tiếp nhận 1.628 hồ sơ, tỷ lệ hồ sơ nộp trực tuyến 80%.  Tỷ lệ hồ sơ giải quyết trước và đúng hạn là 99,8%. Tỷ lệ trả kết quả qua Dịch vụ Bưu chính công ích 7,92% hồ sơ ở 25 thủ tục. Tỷ lệ Dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 đạt 97,75%, mức độ 4 đạt 86,68%. Cấp xã tiếp nhận 11.765 hồ sơ. Tỷ lệ hồ sơ nộp trực tuyến 56,82%. Số hồ sơ giải quyết trước và đúng hạn 99,94%.  Kết quả qua Dịch vụ Bưu chính công ích là 18,50%. Tỷ lệ Dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 là 66,36%; mức độ 4 là 94,5%.

Đối với hệ thống truyền hình trực tuyến, huyện có 19 điểm được lắp đặt  tại Văn phòng HĐND, UBND huyện, Nhà Văn hoá trung tâm huyện và 17 xã, thị trấn. Đến nay, 100% xã, phường, thị trấn đã được hỗ trợ triển khai hội nghị truyền hình trực tuyến kết nối 2 chiều từ Chính phủ về cấp xã. Về hạ tầng số, 100% cán bộ công chức thuộc UBND huyện, trên 90% công chức cấp xã, thị trấn được trang bị máy tính. Đến nay, toàn huyện có 451 máy vi tính các loại, trong đó cấp huyện có 133 chiếc, cấp xã có 318 chiếc, 48 máy Scan. Máy tính của các cơ quan, đơn vị được kết nối Internet bằng đường truyền ADSL tốc độ cao, tạo điều kiện cho các máy trạm truy cập nhanh chóng, hiệu quả và tiết kiệm. Đã triển khai cấp 12 chữ ký số cho các cán bộ, công chức tại cơ quan, đơn vị và các xã, thị trấn. Cấp 36 tài khoản phần mềm quản lý văn bản. Huyện chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, UBND các xã, thị trấn tập trung thúc đẩy sử dụng các nền tảng số trên địa bàn tỉnh triển khai trong năm 2023 như Cổng dịch vụ Công quốc gia, Cổng Dịch vụ công và Hệ thống thông tin Một cửa điện tử tỉnh, Sàn thương mại điện tử Voso.vn, Sàn thương mại điện tử Postmart.vn, Thanh toán điện tử…

Xác định CĐS lấy người dân làm trung tâm, UBND huyện đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp với doanh nghiệp viễn thông hướng dẫn người dân sử dụng các nền tảng số trong sản xuất, kinh doanh và phục vụ đời sống, công việc. Hiện nay 100% tổ công nghệ số cộng đồng cấp xã, thôn xây dựng nhóm zalo, 100% cơ quan, ban, ngành của huyện, xã xây dựng nhóm Zalo để điều hành và triển khai công việc. Ứng dụng phục vụ xem truyền hình trực tuyến VTV GO của Đài Truyền hình Việt Nam; Ứng dụng Sổ sức khỏe điện tử…

Các cơ quan chuyên môn hướng dẫn các tổ chức, cá nhân sử dụng thêm phương thức kinh doanh, bán hàng trên Sàn thương mại điện tử nhằm  quảng bá, tiêu thụ các sản phẩm của địa phương. Cung cấp danh sách các hộ sản xuất nông nghiệp cho Bưu điện tỉnh, Chi nhánh Bưu chính Viettel để hỗ trợ, hướng dẫn đưa sản phẩm lên giao dịch trên các sàn thương mại điện tử. Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp đưa 8 sản phẩm (Bưởi, Gạo, Chuối ngự xã An   Ninh, Bưởi của xã Ngọc Lũ, Nho của xã Đồng Du…) của 4 chủ thể lên sàn giao dịch thương mại điện tử http://postmart.vn và tham gia trưng bày, giới thiệu sản phẩm tại các hội chợ triển lãm sản phẩm OCOP trong và ngoài tỉnh. Triển khai thanh toán không dùng tiền mặt qua các hệ thống như  MyViettel; Viettel monney, VNPT money.

Huyện cũng triển khai thông báo địa chỉ số tới từng hộ gia đình. Đã có 21.131/45.221 hộ có địa chỉ số, đạt tỷ lệ 46,7%, thực hiện chương trình số hóa di tích.

Tích cực tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc

Bên cạnh kết quả đạt được, thực trạng CĐS trên địa bàn huyện Bình Lục cũng còn những tồn tại, khó khăn. Công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về ứng dụng CNTT, CĐS ở một số cơ quan, địa phương còn hạn chế. Công tác chỉ đạo còn chưa quyết liệt. Hạ tầng số, các nền tảng số chưa hoàn thiện, chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra. Trang thiết bị, máy móc làm việc còn chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển, đặc biệt ở cấp xã, do đó việc thực hiện số hóa hồ sơ, giải quyết TTHC qua dịch vụ công trực tuyến còn hạn chế. Bên cạnh đó việc chỉ đạo, đôn đốc học viên của đơn vị tham gia các lớp tập huấn về CĐS ở một số địa phương còn chưa được quan tâm chú ý. Việc đưa sản phẩm nông nghiệp lên sàn thương mại điện tử mới chủ yếu được áp dụng với các doanh nghiệp, hợp tác xã nông nghiệp và các hộ điển hình. Còn lại với đại đa số các hộ việc đưa sản phẩm nông nghiệp lên sàn thương mại điện tử còn khá bỡ ngỡ, việc tiếp cận CNTT còn chậm. Một số tổ trưởng của Tổ công nghệ số cộng đồng cấp thôn do tuổi cao, khả năng tiếp cận CNTT chậm; một số thành viên không có ĐTTM. Do đó việc trao đổi, triển khai các hoạt động của Tổ công nghệ số cộng đồng trên các nhóm Zalo chưa đạt hiệu quả cao. Cán bộ chuyên môn phụ trách lĩnh vực CNTT ở các cơ quan, đơn vị chuyên trách của huyện còn thiếu. Trình độ ứng dụng CNTT của cán bộ đầu mối, và cán bộ, công chức, viên chức của các phòng ban, các xã, thị trấn phục vụ CĐS ở một vài đơn vị còn hạn chế.

Năm 2024 huyện tập trung tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn để đẩy mạnh CĐS trên địa bàn. Về hạ tầng số, thực hiện phổ cập ĐTTM cho người dân trên địa bàn huyện, bảo đảm 100% dân số trưởng thành có ĐTTM; 100% hộ gia đình có ĐTTM; 100% hộ gia đình có kết nối internet băng rộng cáp quang. Duy trì mạng truyền số liệu chuyên dùng ổn định, thông suốt, kết nối 4 cấp hành chính từ Trung ương đến cấp xã bảo đảm quy định. Về dữ liệu số, tiếp tục phối hợp xây dựng cơ sở dữ liệu chuyên ngành phục vụ chia sẻ, kết nối và khai thác dữ liệu của người sử dụng trên môi trường mạng: Cơ sở dữ liệu đất đai; Cơ sở dữ liệu lưu trữ; Cơ sở dữ liệu về cán bộ, công chức, viên chức; Cơ sở dữ liệu kết quả giải quyết TTHC; Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử... Về nền tảng số, tiếp tục triển khai cấp chứng thư số cá nhân và cơ quan, tổ chức cho các phòng, ban, UBND các xã, thị trấn. Tiếp tục triển khai tích hợp chữ ký số vào các hệ thống thông tin dùng chung của tỉnh nhằm bảo đảm tính pháp lý và trao đổi văn bản, tài liệu an toàn trên môi trường mạng. Mở rộng triển khai ứng dụng chữ ký số trên các nền tảng di động để thuận lợi cho người sử dụng. Đẩy mạnh nền tảng hỗ trợ các doanh nghiệp, người dân đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử. Huyện cũng triển khai hiệu quả hoạt động của Tổ công nghệ số cộng đồng cấp xã, cấp thôn trên địa bàn. Tham gia các lớp đào tạo, tập huấn cho cán bộ quản trị mạng của các cơ quan, đơn vị về CNTT, CĐS, an toàn thông tin mạng để phục vụ triển khai CĐS do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức. Xây dựng và triển khai kế hoạch tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức và phổ biến kiến thức, kỹ năng bảo đảm an toàn thông tin cho các cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và người dân.

Về mục tiêu xây dựng chính quyền số, duy trì hoạt động hiệu quả của các hệ thống thông tin dùng chung: Hệ thống thông tin giải quyết TTHC huyện, thư điện tử công vụ; Cổng Thông tin điện tử huyện Bình Lục; Hệ thống Quản lý văn bản và điều hành. Hệ thống thông tin họp và xử lý công việc của UBND huyện. Duy trì hội nghị truyền hình trực tiếp, trực tuyến hoạt động thường xuyên từ Trung ương đến tỉnh, huyện, xã mang lại hiệu quả cao trong công tác chỉ đạo, điều hành và tiết kiệm thời gian, chi phí. Tích hợp dịch vụ công trực tuyến lên Cổng dịch vụ công quốc gia; bảo đảm  cung cấp 100% dịch vụ công trực tuyến đủ điều kiện lên toàn trình; đẩy mạnh thanh toán trực tuyến. Số hóa hồ sơ và tái sử dụng kết quả số hóa hồ sơ, kết quả giải quyết TTHC trong tiếp nhận, giải quyết TTHC; thực hiện số hóa kết quả giải quyết thủ tục hành chính còn hiệu lực. Đẩy mạnh triển khai việc thực hiện tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính qua dịch vụ bưu chính công ích. Triển khai áp dụng quy định mức thu phí, lệ phí khi thực hiện TTHC bằng hình thức trực tuyến trên địa bàn huyện.

Trong kinh tế số, huyện tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận các nền tảng số để ứng dụng vào sản xuất, hướng dẫn doanh nghiệp CĐS nhằm tiết kiệm nhân công, tăng sản lượng đầu ra... Ứng dụng rộng rãi sàn thương mại điện tử trong doanh nghiệp và cộng đồng; ứng dụng các nền tảng thanh toán trực tuyến không dùng tiền mặt trong cộng đồng.

Huyện cũng đẩy mạnh phát triển xã hội số, phổ cập dịch vụ Internet băng thông rộng đến hộ gia đình và phủ sóng di động 4G/5G; khuyến khích doanh nghiệp triển khai nền tảng thanh toán điện tử, ví điện tử. Phổ cập kỹ năng số, phát triển kỹ năng số cho người dân thông qua việc tuyên truyền, hướng dẫn sử dụng các dịch vụ số, trọng tâm là dịch vụ công trực tuyến và dịch vụ số trong các lĩnh vực y tế, giáo dục, thương mại.

Bình Lục sẽ tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của chính quyền các cấp và trách nhiệm của người đứng đầu; phát huy vai trò giám sát của mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, vai trò của người dân trong thực hiện CĐS. Tuyên truyền, vận động người dân hưởng ứng thực hiện dịch vụ công trực tuyến đồng thời khuyến khích người dân, doanh nghiệp sử dụng các sản phẩm số…

Đỗ Hồng