Quần thể di tích chùa Long Đọi Sơn, tọa lạc trên đỉnh núi Đọi, xã Tiên Sơn, thị xã Duy Tiên là ngôi chùa cổ kính với gần 1000 năm tuổi.
Chùa Long Đọi Sơn hay còn gọi là chùa Đọi nằm trên đỉnh núi Đọi thuộc xã Tiên Sơn, thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Chùa được khởi dựng vào thời Lý khoảng những năm 1054 - 1058 dưới triều vua Lý Thánh Tông.
Những mốc thời gian của ngôi chùa được gắn liền với những mốc thời gian lịch sử đất nước:
Lịch sử hình thành chùa Long Đọi Sơn từ năm 1054 đến nay.
Trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, ngôi chùa vẫn giữ được nét cổ kính, linh thiêng, mang đậm phong cách kiến trúc, mỹ thuật thời Lý. Những đường nét, phong cách kiến trúc là minh chứng cho lịch sử lâu đời và kiến trúc Phật giáo sắc nét, độc đáo của mỹ thuật thời Lý.
Nét cổ kính, linh thiêng, mang đậm phong cách kiến trúc, mỹ thuật thời Lý của chùa Long Đọi Sơn.
Chùa Long Đọi Sơn tọa lạc trên đỉnh núi Đọi, xã Tiên Sơn, thị xã Duy Tiên là một di tích lịch sử văn hóa, danh thắng nổi tiếng của tỉnh Hà Nam gắn với Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn diễn ra mỗi dịp đầu năm.
Cổng Tam Quan án ngữ khu chùa chính Long Đọi Sơn.
Khu Tam Bảo thờ Phật (Tổ Đường) - Chùa Long Đọi Sơn
Bia Sùng Thiện Diên Linh là hiện vật có giá trị lịch sử văn hóa nổi bật của chùa Long Đọi Sơn.
Hai bên chùa là 18 gian hành lang thờ thập bát La Hán. Ngay ngõ vào là hai dãy nhà đắp cảnh thập điện. Ngoài ra, chùa còn có nhà tổ, nhà khách, tăng phòng… tất cả có tới khoảng trên 100 gian phòng.
Các vật liệu kiến trúc cùng nhiều hiện vật thời Lý như tiêu bản trang trí, đồ gốm, đồ sành được tìm thấy.
Khu lăng mộ tổ các đời trụ trì tại nhà chùa.
Những cây cổ thụ hàng trăm tuổi, bao quanh chùa và trên tường cũng góp phần không nhỏ tạo nên sự rêu phong, cổ kính của chùa Long Đọi Sơn.
Với những giá trị lịch sử, văn hóa tiêu biểu trên, cuối năm 2017, quần thể di tích chùa Long Đọi Sơn đã được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt.
Chùa Long Đọi Sơn hấp dẫn rất nhiều du khách bởi vẻ đẹp cổ kính, linh thiêng và yên bình.
Nguyễn Đức Huy