Năm 2024, là năm thứ 77 xây dựng, chiến đấu, trưởng thành, lực lượng vũ trang (LLVT) tỉnh Hà Nam luôn khẳng định sức mạnh, tiềm lực, vị thế của mình trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Cách đây 77 năm, ngày 18/3/1947, tại Phù Đê (Tượng Lĩnh, Kim Bảng), Ủy ban kháng chiến tỉnh công bố quyết định thành lập Ban Chỉ huy quân đội quốc gia và Dân quân Tự vệ Hà Nam (gọi tắt là Tỉnh đội Hà Nam). Quân số của Tỉnh đội khi mới thành lập chỉ khoảng gần 400 người. Cuối tháng 9/1947 cơ quan quân sự các huyện, xã cũng được thành lập. Hệ thống cơ quan chỉ huy quân sự, tổ chức đảng các cấp ra đời, LLVT, bán vũ trang Hà Nam được lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy chặt chẽ, thống nhất từ tỉnh đến cơ sở, hoạt động dần đi vào nền nếp. Quán triệt chủ trương của Đảng bộ tỉnh về xây dựng, nâng cao chất lượng hoạt động LLVT tỉnh, Tỉnh đội Hà Nam đã mở nhiều lớp tập huấn cán bộ gắn với nhiệm vụ xây dựng LLVT.
Với chủ trương “Phát triển chiến tranh du kích”, tỉnh đã thành lập 3 đại đội du kích tập trung, các huyện, thị cũng xây dựng từ 2 trung đội đến 2 đại đội du kích tập trung. Về tổ chức đảng trong LLVT tỉnh, ngay sau khi thành lập, cơ quan quân sự tỉnh đã thành lập chi bộ, liên chi bộ. Để bảo đảm sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng đối với LLVT địa phương, Tỉnh ủy đã chủ trương mọi cán bộ, đảng viên trong đảng bộ đều phải tham gia lực lượng dân quân tự vệ, hàng trăm đảng viên được điều động sang trực tiếp làm công tác lãnh đạo, chỉ huy quân sự. Hầu hết chính trị viên các cấp đều do đồng chí cấp ủy tương đương ở địa phương đảm nhiệm. Quá trình củng cố, phát triển LLVT địa phương, cấp ủy, chính quyền hết sức quan tâm xây dựng các đơn vị du kích tập trung làm nòng cốt cho phong trào vũ trang toàn dân.
Chấp hành nghị quyết của Trung ương Đảng về công tác phát triển dân quân tự vệ và du kích, Đảng bộ Hà Nam đã chủ động đẩy mạnh phát triển dân quân tự vệ và du kích cả về số lượng, chất lượng. Đến giữa năm 1948, lực lượng thường trực chiến đấu của tỉnh đã có hàng nghìn người. Trong xây dựng LLVT, đảng bộ, chính quyền các cấp rất quan tâm tổ chức học tập chính trị, văn hóa, huấn luyện quân sự cho cán bộ chiến sỹ (CBCS) nhằm nâng cao nhận thức, giác ngộ chính trị, bồi dưỡng lòng yêu nước, yêu nhân dân, chí căm thù giặc sâu sắc, quyết tâm phấn đấu vì sự nghiệp cách mạng, một lòng trung thành với Đảng và Bác Hồ vĩ đại.
Thủ trưởng Bộ CHQS tỉnh, các cơ quan, đơn vị cùng cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh ký kết giao ước thi đua thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Ảnh: Phương Dung
Với tinh thần, ý chí quyết tâm chống quân xâm lược, trong cuộc kháng chiến chống Pháp, LLVT Hà Nam đã thực sự trở thành lực lượng nòng cốt cho toàn dân đánh giặc. Ở khắp nơi trong tỉnh, phong trào “đắp lũy, đào hào, xây làng kháng chiến, biến mỗi thôn xóm, làng xã thành một pháo đài, mỗi người dân là một chiến sĩ”, kiên cường chiến đấu ngay trong lòng địch. Năm 1949, chiến tranh ngày càng mở rộng, trở nên quyết liệt, đời sống nhân dân và LLVT trong tỉnh vô cùng khó khăn. Thóc lúa của đồng bào bị giặc cướp phá, nhà cửa hư hỏng, CBCS phải chiến đấu trong điều kiện vô cùng thiếu thốn. Tuy vậy nhưng không một ai xa rời đội ngũ, súng mác vẫn chắc tay, vững vàng sẵn sàng chiến đấu bảo vệ nhân dân, giữ gìn làng xóm. Trong gian khổ, nghĩa tình đồng đội thêm gắn bó keo sơn, chung lo nhiệm vụ. Qua thực tiễn chiến đấu, LLVT, bán vũ trang của tỉnh từng bước phát triển, trưởng thành về mọi mặt, ghi nhiều chiến công vang dội.
Trong cuộc chiến đấu chống thực dân Pháp xâm lược, LLVT và nhân dân đã phối hợp hiệp đồng chặt chẽ với các đơn vị chủ lực tổ chức chiến đấu trên 10 nghìn trận, tiêu diệt hơn 40 nghìn tên địch; phá huỷ gần 400 xe quân sự các loại và thu giữ nhiều vũ khí, trang bị kỹ thuật của địch; bao vây, tiêu diệt, bức rút hàng chục đồn bốt, góp phần tiêu hao lực lượng lớn địch trên địa bàn, giải phóng quê hương. Đồng thời, chi viện đắc lực cho các chiến trường góp phần làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, đưa nước ta bước sang giai đoạn cách mạng mới.
Sau khi Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, miền Bắc hoàn toàn giải phóng, LLVT Hà Nam tiếp tục cùng với nhân dân vừa chiến đấu, vừa xây dựng quê hương, chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến miền Nam. Qua hai lần chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, quân và dân Hà Nam phối hợp với các lực lượng phòng không trên địa bàn chiến đấu ngoan cường, kiên quyết đánh trả các đợt tập kích của không quân Mỹ, tổ chức gần 500 trận, bắn rơi 19 máy bay, bắt sống nhiều giặc lái. Trong chiến tranh phá hoại miền Bắc, LLVT Hà Nam đã kiên cường phối hợp cùng bộ đội phòng không, không quân tạo lưới lửa phòng không nhiều tầng, nhiều lớp, với nhiều trận đánh quyết liệt bảo vệ giữ vững huyết mạch giao thông, góp phần cùng quân dân miền Bắc làm nên trận “Điện Biên Phủ trên không” buộc đế quốc Mỹ phải ký hiệp định Paris, tạo ra cục diện mới cho cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
Với những chiến công vang dội, những thành tích đặc biệt xuất sắc trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, quân và dân Hà Nam đã có 55 tập thể, 41 cá nhân được tặng thưởng danh hiệu cao quý “Anh hùng LLVT nhân dân”; hàng nghìn tập thể, cá nhân được tặng thưởng huân, huy chương; 1.418 bà mẹ được phong tặng, truy tặng danh hiệu “Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng”. Đảng bộ, chính quyền, nhân dân và LLVT tỉnh được Đảng, Nhà nước tặng nhiều phần thưởng cao quý. Những năm gần đây, Đảng bộ Quân sự tỉnh luôn đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu, Bộ CHQS tỉnh đạt đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, hằng năm được Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Quân khu 3, UBND tỉnh tặng Cờ thi đua xuất sắc.
Suốt hai cuộc kháng chiến trường kỳ, quân và dân Hà Nam đã bền bỉ anh dũng vượt qua gian khổ hy sinh, vừa kháng chiến, vừa kiến quốc, vừa sản xuất, vừa chiến đấu, huy động hàng vạn cán bộ, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu, xây dựng chính quyền cách mạng ở miền Nam, góp phần cùng cả nước đánh thắng 2 cuộc chiến tranh xâm lược của kẻ thù, giải phóng quê hương, đất nước. Chiến tranh biên giới phía Tây Nam, phía Bắc bùng nổ, con em Hà Nam lại tiếp bước cha anh lên đường chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Trải qua các cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc hơn 17 nghìn người con quê hương Hà Nam đã anh dũng hy sinh, hơn 15 nghìn người để lại một phần xương máu trên các chiến trường.
Với những chiến công vang dội, những thành tích đặc biệt xuất sắc trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, quân và dân Hà Nam đã có 55 tập thể, 41 cá nhân được tặng thưởng danh hiệu cao quý “Anh hùng LLVT nhân dân”; hàng nghìn tập thể, cá nhân được tặng thưởng huân, huy chương; 1.418 bà mẹ được phong tặng, truy tặng danh hiệu “Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng”. Đảng bộ, chính quyền, nhân dân và LLVT tỉnh được Đảng, Nhà nước tặng nhiều phần thưởng cao quý. Những năm gần đây, Đảng bộ Quân sự tỉnh luôn đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu, Bộ CHQS tỉnh đạt đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, hằng năm được Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Quân khu 3, UBND tỉnh tặng Cờ thi đua xuất sắc.
Tự hào về truyền thống anh hùng của LLVT, thế hệ CBCS LLVT Hà Nam hôm nay nguyện tiếp tục noi gương, sẵn sàng cống hiến, hy sinh vì sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Trong thời kỳ mới, LLVT Hà Nam tiếp tục được quan tâm xây dựng ngày càng phát triển, lớn mạnh. Với tinh thần “đoàn kết, chủ động, sáng tạo, quyết thắng”, những năm qua LLVT tỉnh luôn nỗ lực hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Đảng ủy - Bộ Quân sự tỉnh làm tốt vai trò tham mưu với Tỉnh ủy, UBND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện toàn diện nhiệm vụ quốc phòng - quân sự địa phương, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân; kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế - xã hội với củng cố tiềm lực quốc phòng - an ninh (QP-AN), xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh ngày càng vững chắc. Thường xuyên quan tâm công tác giáo dục quốc phòng toàn dân, bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho các đối tượng, nâng cao ý thức trách nhiệm của toàn dân đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.
LLVT Hà Nam được quan tâm chăm lo xây dựng vững mạnh toàn diện, nâng cao chất lượng tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu, thể hiện rõ vai trò lực lượng nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân. Cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị LLVT tỉnh đoàn kết, thống nhất, quyết tâm xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”; lãnh đạo, thực hiện tốt các phong trào thi đua và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới. Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, xây dựng đội ngũ CBCS LLVT có bản lĩnh chính trị vững vàng, trung thành tuyệt đối với Đảng, Nhà nước, nhân dân, nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Phát huy truyền thống cách mạng của quê hương, truyền thống LLVT anh hùng, trước yêu nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, LLVT Hà Nam đã và đang ra sức học tập, rèn luyện, đoàn kết, chủ động, sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ, xây dựng LLVT tỉnh vững mạnh toàn diện, xứng đáng là lực lượng chính trị tin cậy, trung thành của cấp ủy, chính quyền, nhân dân. Phát huy vai trò nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng tỉnh Hà Nam giàu mạnh, văn minh.
Đại tá Đặng Văn hòa, Phó Chính ủy Bộ CHQS tỉnh