Việc ban hành Thông tư số 24 (ngày 1/7/2023) của Bộ Công an quy định về cấp, thu hồi đăng ký, biển số xe cơ giới nhằm cải thiện công tác quản lý, kiểm soát, tăng cường an toàn giao thông đường bộ thông qua việc áp dụng các công nghệ hiện đại và quy trình quản lý tiên tiến. Tuy nhiên, từ khi Thông tư 24 chính thức có hiệu lực (15/8/2023), tình hình kinh doanh tại nhiều cửa hàng mua bán xe máy cũ trên địa bàn tỉnh trở nên ảm đạm, lượng khách mua sụt giảm đáng kể. Vậy đâu là nguyên nhân?
Theo Thông tư 24, định danh biển số xe không chỉ giới hạn ở việc cung cấp thông tin cơ bản về xe mà còn bao gồm thông tin về chủ sở hữu, nguồn gốc, lịch sử sử dụng. Điều này giúp cơ quan chức năng có cái nhìn toàn diện hơn về từng phương tiện và mọi thông tin về biển số xe đều được hệ thống quản lý trực tuyến theo dõi chặt chẽ. Cùng với đó, việc xác minh thông tin của các chủ xe cũng như phương tiện giao thông sẽ được thực hiện nhanh chóng, chính xác, tăng cường tính minh bạch trong quản lý. Tuy nhiên, từ khi Thông tư 24 có hiệu lực, do cách hiểu chưa đầy đủ nên việc áp dụng đã có những vấn đề phát sinh, tác động không nhỏ đến thị trường xe máy cũ.
Anh N.V.H (chủ cửa hàng xe máy cũ ở Thôn 3 Cát Lại, Bình Nghĩa, Bình Lục) cho biết: Hiện tại cửa hàng của tôi có gần 100 chiếc xe máy cũ. Từ ngày có quy định về biển số xe định danh, cửa hàng trở nên ế khách. Trước đây, trung bình mỗi tháng, cửa hàng bán được 20-25 chiếc xe, nhưng từ ngày 15/8 đến nay chỉ bán được 5 chiếc giá rẻ, chủ yếu là xe đời cũ, loại biển 4 số (theo quy định, biển xe 4 số không bắt buộc phải đổi sang biển số định danh). Lý giải thực trạng trên, anh H cho biết: Việc thu hồi biển số xe cho chủ cũ, sang tên cho chủ mới gặp nhiều khó khăn, thủ tục phức tạp, thậm chí không thể thực hiện được. Đơn cử, khi mua bán xe, chủ cũ phải làm thủ tục thu hồi đăng ký, biển số, sau đó trực tiếp nộp đăng ký xe, biển xe cho cơ quan đăng ký xe. Với quy định này, những chiếc xe máy cũ được cửa hàng thu mua từ nhiều tháng trước, mất liên lạc với chủ xe thì việc sang tên không thể thực hiện được nếu chủ xe không có mặt tại địa phương. Điều này khiến người dân không mặn mà với việc mua xe cũ trong thời điểm hiện tại.
Thị trường xe máy cũ vắng bóng khách mua. Ảnh: Trần Ích
Tương tự, anh C.V.T (chủ một cửa hàng kinh doanh xe cũ tại Tổ dân phố Nguyễn Hữu Tiến, phường Đồng Văn, thị xã Duy Tiên) cũng than phiền: Kể từ trung tuần tháng 8/2023, khi Thông tư 24 có hiệu lực, lượng khách đến mua bán, trao đổi bắt đầu giảm mạnh.
Đề cập vấn đề nêu trên, nhiều chủ kinh doanh xe máy đều có chung kiến nghị: với những trường hợp đã có hợp đồng mua bán xe rõ ràng thì chủ cũ không nhất thiết phải có mặt để làm thủ tục nữa, tránh phiền phức cho người bán xe. Trường hợp chủ cũ không trình diện làm thủ tục, người bán xe phải thực hiện cam kết xe không có tranh chấp và chờ đợi thời gian khá dài mới giải quyết thủ tục để mua xe. Cụ thể, trường hợp các chủ cửa hàng mua bán xe từ trước ngày 15/8/2023 (trước khi Thông tư 24 có hiệu lực) nhưng hiện nay đã bán xe cho người khác và chưa làm thủ tục sang tên, thu hồi thì những chiếc xe đó khi làm thủ tục liên quan tới đăng ký, biển số xe sẽ được cơ quan đăng ký xe làm thủ tục thu hồi và giữ lại số của biển số xe cho chủ cũ (người đứng tên trên giấy đăng ký xe) và chiếc xe đó sẽ phải đăng ký một biển số định danh mới. Trường hợp người bán xe đã làm thủ tục thu hồi trước khi bán xe thì người mua xe chỉ cần mang giấy chứng nhận thu hồi đăng ký, biển số xe đến cơ quan đăng ký để làm thủ tục đăng ký xe theo quy định.
Thực tế, theo Thông tư 24, trường hợp chủ xe đã giao giấy tờ mua bán xe và chứng nhận đăng ký, biển số xe cho người mua xe (hoặc người đang sử dụng xe) thì khi làm thủ tục thu hồi, người mua xe (hoặc người đang sử dụng xe) phải ký vào giấy khai thu hồi và làm thủ tục thu hồi đăng ký, biển số xe (không yêu cầu chủ xe ký giấy khai thu hồi, làm thủ tục thu hồi). Trường hợp có giấy bán xe của chủ xe (người đứng tên trong đăng ký xe) và giấy bán xe của người bán cuối cùng thì được giải quyết trong thời hạn 2 ngày. Trường hợp không có giấy tờ mua bán xe (hoặc giấy tờ mua bán xe không hợp lệ) thì cơ quan đăng ký xe sẽ tiếp nhận hồ sơ, viết giấy hẹn trong thời hạn 30 ngày, gửi thông báo việc tiếp nhận giải quyết đăng ký xe tới chủ xe, đồng thời tiến hành xác minh tại đơn vị nghiệp vụ. Sau 30 ngày, nếu xe không có tranh chấp, khiếu kiện (hoặc liên quan đến xe trộm cắp, tang vật vụ án) thì cơ quan đăng ký xe sẽ làm thủ tục thu hồi và giải quyết đăng ký sang tên xe theo quy định tại Điều 15, Thông tư 24.
Như vậy, việc mua bán, trao đổi xe cũ thực chất không có gì vướng mắc, khó khăn miễn là chủ sở hữu phương tiện đó có đầy đủ hồ sơ và khi mang ra trao đổi mua bán phải thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành. Ở từng trường hợp cụ thể, cá nhân, tổ chức có thể đến Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh hoặc cơ quan công an cấp huyện, cấp xã để được hướng dẫn làm thủ tục mua bán, chuyển nhượng. Bên cạnh đó, các cửa hàng kinh doanh xe máy cũ cũng cần hợp tác chặt chẽ với cơ quan chức năng nhằm nắm rõ hơn về những yêu cầu, quy trình hỗ trợ khách hàng và đề xuất giải pháp cần thiết để việc kinh doanh xe cũ được thuận lợi.
Quang Huy