Năm 2023, được đánh giá là năm nhiều khó khăn, thách thức đối với nền kinh tế trong nước nói chung và tỉnh Hà Nam nói riêng. Hoạt động sản xuất kinh doanh của một số ngành, lĩnh vực, doanh nghiệp vì thế cũng gặp khó, thị trường thu hẹp, khó tiếp cận nguồn vốn tín dụng, chi phí đầu vào tăng cao; tỷ giá gây áp lực lên lạm phát; thị trường bất động sản trầm lắng, chậm phục hồi; tăng trưởng kinh tế thấp hơn dự kiến, hoạt động xuất nhập khẩu giảm… Điều đó, đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác quản lý nợ và cưỡng chế nợ của ngành thuế Hà Nam. Đồng bộ và hiệu quả các giải pháp thu hồi nợ đọng được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt của Cục Thuế Hà Nam trong năm 2023 và những năm tiếp theo.
Năm 2023, để bảo đảm phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước (NSNN) theo đúng tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, thu hồi kịp thời nợ đọng vào NSNN, giảm nợ đọng ngành thuế quản lý, Cục Thuế tỉnh Hà Nam đã thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp đẩy mạnh việc thu nợ và xử lý tiền thuế nợ. Ngay từ đầu năm, Cục Thuế tỉnh đã xây dựng kế hoạch thu tiền thuế nợ chi tiết đối với từng người nộp thuế, từng địa bàn, khu vực kinh tế. Đồng thời, giao chỉ tiêu, trách nhiệm thu nợ đến từng bộ phận, từng cán bộ theo chỉ đạo của Tổng cục Thuế, để các đơn vị tổ chức, triển khai thực hiện. Chỉ đạo cán bộ quản lý nợ hằng ngày theo dõi đôn đốc các khoản nợ đọng, phân loại nợ bảo đảm đúng quy trình, đôn đốc tiền thuế nợ 31/12/2022 chuyển sang và tiền thuế nợ mới phát sinh; thường xuyên rà soát, phối hợp xử lý tiền thuế nợ sai sót.
Bên cạnh việc duy trì các biện pháp đôn đốc, cưỡng chế, năm 2023, Cục Thuế tỉnh tập trung tổ chức thực hiện theo chỉ đạo tại Công văn số 1489/TCT-QLN ngày 24/4/2023 của Tổng cục Thuế về việc triển khai các biện pháp thu hồi nợ và xử lý nợ; ban hành văn bản chỉ đạo các đơn vị thực hiện quy trình quản lý nợ thuế; triển khai thực hiện Công văn số 3658/TCT-QLN ngày 18/8/2023 của Tổng cục Thuế về việc tăng cường thực hiện các biện pháp quản lý, thu hồi tiền thuế nợ; Công văn số 4985/TCT-QLN ngày 07/11/2023 về việc quyết liệt triển khai thu hồi tiền thuế nợ.
Được đánh giá là đơn vị thực hiện tốt công tác quản lý thu hồi nợ và cưỡng chế nợ thuế, năm 2023, Chi cục Thuế khu vực Thanh Liêm – Bình Lục đã thực hiện thu hồi được 1,769 tỷ đồng (đạt 126% so kế hoạch Cục giao). Tỷ lệ nợ trên tổng thu tính đến ngày 31/12/2023, bằng 2%, thấp hơn chỉ tiêu Cục giao là 5%...
Để đạt được kết quả tích cực đó, theo ông Nguyễn Quang Hạ, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thuế khu vực Thanh Liêm - Bình Lục, năm 2023, trên cơ sở bám sát chỉ đạo của Cục Thuế Hà Nam, Chi Cục Thuế khu vực Thanh Liêm – Bình Lục đã triển khai đồng bộ hiệu quả nhiều giải pháp quản lý thu NSNN; trong đó, trọng tâm là công tác quản lý và thu hồi nợ thuế; chủ động tham mưu với lãnh đạo Huyện ủy, HĐND, UBND hai huyện quan tâm, tạo điều kiện để cơ quan Thuế trực tiếp báo cáo tiến độ, các vướng mắc cũng như đề xuất sự phối hợp hiệu quả của các đơn vị, phòng ban trong huyện thông qua các hội nghị giao ban hằng tháng của UBND huyện. Đồng thời, xây dựng kế hoạch, giao chỉ tiêu thu nợ gắn với công tác thi đua khen thưởng tới từng đội thuế, công chức thuế.
Nhân viên Chi cục Thuế khu vực Phủ Lý - Kim Bảng làm thủ tục nộp thuế trước bạ cho người dân. Ảnh: Thu Minh
Cùng với đó, lãnh đạo chi cục cũng chỉ đạo quyết liệt các bộ phận thực hiện nghiêm túc việc phân loại nợ; áp dụng các biện pháp cưỡng chế nợ thuế theo luật định, đúng qui trình, bảo đảm sự công bằng giữa các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân trong thực hiện nghĩa vụ thuế nhà nước; thường xuyên kiểm tra việc thực hiện quy định khoanh nợ, xóa nợ. Đối với trường hợp được gia hạn theo Nghị định 12/2023/NĐ-CP ngày 14/4/2023 của Chính phủ, giao bộ phận chức năng kịp thời nhắc nhở thời hạn nộp, để tránh tăng nợ...
Theo số liệu của Cục Thuế, năm 2023, Cục Thuế Hà Nam đã thực hiện thu hồi tiền thuế nợ năm 2022 chuyển sang là 349,2 tỷ đồng, tăng 88,3 % so với cùng kỳ năm 2022; thu hồi tiền thuế nợ phát sinh năm 2023 là 4.015,8 tỷ đồng. Kết quả xử lý nợ thuế theo Nghị quyết số 94/2019/QH14, tổng số người nộp thuế (NNT) thực hiện khoanh nợ, xóa nợ tiền chậm nộp không còn khả năng nộp NSNN là 1.473 NNT với tổng số tiền thuế, tiền chậm nộp được xử lý 69,3 tỷ đồng, trong đó: khoanh nợ đối với 771 NNT, số tiền 43,1 tỷ đồng; xóa nợ đối với 702 NNT, số tiền 26,1 tỷ đồng.
Kết quả xử lý nợ thuế theo Luật Quản lý thuế: Toàn ngành đã ban hành 288 quyết định khoanh nợ của 288 NNT với số tiền thuế nợ được khoanh là 11,5 tỷ đồng. Theo đó, tổng số tiền nợ thuế ngành thuế Hà Nam quản lý tính đến 31/12/2023 là 725,8 tỷ đồng, giảm 0,05 % so với cùng kỳ năm 2022. Tuy nhiên, tính đến thời điểm 31/12/2023, tỷ lệ nợ/ tổng thu của toàn Cục vẫn cao, vượt quá 5% tổng thu NSNN, chiếm 5,62% (725,8 tỷ đồng/12.926 tỷ đồng) (trong đó: Nợ có khả năng thu là 606 tỷ đồng, chiếm 83,6% tổng số tiền thuế nợ, giảm 9% so với cùng kỳ năm 2022. Nợ khó thu 119,6 tỷ đồng, chiếm 16,4% tổng tiền thuế nợ, tăng 45,6% so với cùng kỳ năm 2022).
Nguyên nhân, theo bà Lại Thị Thanh Ngoan, Trưởng phòng quản lý và xử lý nợ (Cục Thuế Hà Nam), là do: Những ảnh hưởng, tác động của tình hình thế giới làm cho các doanh nghiệp thu hẹp thị trường, nhiều doanh nghiệp khó khăn về tài chính không thể nộp ngay, nộp kịp thời tiền thuế vào NSNN. Ngoài ra, các khoản nợ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và tiền cấp quyền khai thác khoáng sản của một số dự án do có vướng mắc chưa đi vào hoạt động, khai thác nên doanh nghiệp chưa nộp tiền vào NSNN. Bên cạnh đó, vẫn còn một số doanh nghiệp chưa nghiêm túc chấp hành chính sách thuế, dây dưa, chây ỳ nộp thuế... Điển hình là Đại học Hà Hoa Tiên (Hoàng Đông - Duy Tiên), nợ 48,313 tỷ đồng; Công ty TNHH Đại Dương( KCN Đồng Văn I) 17,982 tỷ đồng; Công ty cổ phần xi măng Tràng An (Thanh Nghị - Thanh Liêm) 14,173 tỷ đồng...
Đánh giá về công tác quản lý và thu hồi nợ trên địa bàn năm 2023, Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Phan Hồng Việt khẳng định: Năm 2023, mặc dù bị tác động tiêu cực do những diễn biến phức tạp của nền kinh tế thế giới, khu vực và trong nước nhưng với những biện pháp chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ và linh hoạt, công tác đôn đốc, thu hồi nợ đọng tiền thuế, cưỡng chế nợ thuế theo quy định của pháp luật trên địa bàn đã có bước chuyến tích cực; góp phần tăng thu NSNN năm 2023. Tuy nhiên, để nâng cao hiệu quả công tác quản lý và thu hồi nợ, năm 2024, Cục Thuế Hà Nam sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp đôn đốc và cưỡng chế thu hồi nợ theo qui định; đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan trong công tác thu hồi nợ thuế.
Ngoài các giải pháp trên, ngành thuế sẽ tập trung thực hiện nhóm giải pháp trọng tâm như: xây dựng, giao chỉ tiêu thu nợ thuế năm 2024. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát tiến độ thực hiện hằng tháng, hằng quý, nhằm bảo đảm hoàn thành chỉ tiêu giao cuối năm; tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương, các ngành liên quan (Công an, Ngân hàng Nhà nước, Tòa án, Quản lý thị trường, Sở Kế hoạch và Đầu tư và Sở Tài nguyên và Môi trường...) trong việc thu hồi nợ đọng; đặc biệt là trong việc xử lý thu hồi các khoản nợ đọng liên quan đến đất đai, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản. Cùng với đó, ngành thuế sẽ đôn đốc thu nợ với khoản tiền thuế, tiền thuê đất đã hết thời gian gia hạn nộp thuế theo các nghị định của Chính phủ về gia hạn nộp thuế; thực hiện cưỡng chế thu nợ ngay khi hết thời gian gia hạn nộp thuế và tiền thuê đất...
Tuy nhiên, để các giải pháp trên được thực thi hiệu quả, nghiêm túc, đúng pháp luật, Cục sẽ đặc biệt chú trọng đến công tác bồi dưỡng, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ thuế cả về trình độ chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp, tăng cường hiệu quả công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật, tuyên dương kịp thời các tổ chức, cá nhân có thành tích xuất sắc về thuế; tăng cường đối thoại và kết nối với doanh nghiệp, giải đáp các khúc mắc về thuế cũng như hỗ trợ thực hiện các thủ tục thuế. Kỷ luật nghiêm khắc cán bộ thuế cố tình để xảy ra sai phạm trong công tác quản lý thuế.
Minh Thu