Ngày 20/5/2022, Chính phủ ban hành Nghị định 31/2022/NĐ-CP về hỗ trợ 2% lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh. Tuy nhiên, trong gần 4 tháng qua rất ít khách hàng trên địa bàn tỉnh tiếp cận được nguồn vốn hỗ trợ lãi suất 2%. Vậy nguyên nhân do đâu?
Khách hàng làm thủ tục vay vốn tại Chi nhánh Agribank Thanh Liêm. Ảnh: Hòa Hậu
Ngay sau khi Nghị định 31 của Chính phủ được ban hành, Ngân hàng Nhà nước đã có Thông tư 03/2022/TT-NHNN hướng dẫn việc triển khai thực hiện chương trình hỗ trợ lãi suất. Theo đó, quy định có 11 nhóm ngành được hưởng chính sách hỗ trợ lãi suất 2%/năm, gồm: Hàng không, vận tải kho bãi, du lịch, dịch vụ lưu trú, ăn uống; giáo dục – đào tạo; nông - lâm nghiệp - thủy sản; công nghiệp chế biến - chế tạo; xuất khẩu phần mềm, lập trình máy vi tính và hoạt động liên quan; thực hiện dự án xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ. Chương trình được áp dụng đối với các thỏa thuận cho vay và giải ngân từ ngày 1/1/2022 đến 31/12/2023 và đối với nghĩa vụ trả nợ lãi tại các kỳ hạn trả nợ lãi mà thời điểm trả nợ phát sinh từ ngày 20/5/2022 đến 31/12/2023. Tại Hà Nam, trong gần 4 tháng triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất theo chỉ đạo của Chính phủ, đến thời điểm này các ngân hàng thương mại (NHTM) đã cho 7 doanh nghiệp và 3 cá nhân vay vốn hỗ trợ lãi suất, với dư nợ cho vay hơn 80 tỷ đồng.
Vậy tại sao hỗ trợ lãi suất 2% của các NHTM trên địa bàn tỉnh vẫn chậm?
Theo phản ánh từ phía khách hàng, đặc biệt khách hàng là doanh nghiệp thì một số NHTM đã hướng dẫn khách hàng tiếp cận nguồn vốn vay hỗ trợ lãi suất 2%. Tuy nhiên, thủ tục cho vay hết sức chặt chẽ, doanh nghiệp khi vay vốn đầu tư sản xuất, kinh doanh phải chứng minh được hóa đơn mua bán hàng hóa, lĩnh vực đầu tư sản xuất, kinh doanh. Nhiều doanh nghiệp muốn vay vốn nhưng lại sợ thủ tục rườm rà, nếu làm không cẩn thận sau khi vay vốn các cơ quan chuyên môn vào kiểm tra sẽ xuất toán, ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh. Hơn nữa, trong thời điểm hiện nay, một số NHTM bị hạn chế mức tăng trưởng tín dụng, đến hết tháng 6/2022 đã cơ bản hoàn thành kế hoạch tăng cả năm. Nếu như “Room” tín dụng không nới rộng thì khách hàng khó có thể vay các món mới, kể cả không hỗ trợ lãi suất.
Ông Nguyễn Văn Trung (thị trấn Kiện Khê, Thanh Liêm) cho biết: Gia đình tôi đã được ngân hàng hướng dẫn làm thủ tục vay vốn trung hạn có hỗ trợ lãi suất 2% để mua xe vận tải. Đến thời điểm này, thủ tục đã làm xong, xe cũng đã chọn, nhưng ngân hàng đã hết “Room” tín dụng. Chúng tôi cũng đã liên hệ với ngân hàng đề nghị giải ngân vốn cho vay, song phía ngân hàng trả lời khi có vốn khách hàng trả vào sẽ giải ngân vốn cho vay ngay. Hiện gia đình tôi cũng chỉ biết chờ đợi vốn để mua phương tiện.
Cũng như ông Trung, rất nhiều khách hàng đang chờ ngân hàng giải ngân vốn theo chương trình hỗ trợ lãi suất 2%. Đối với các NHTM mới chỉ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn khách hàng làm thủ tục vay vốn, còn khi triển khai giải ngân vẫn còn chậm. Theo lý giải của một số NHTM, trong thời gian này các ngân hàng đang tập trung cao độ cho việc huy động nguồn vốn đầu vào và giải ngân vốn tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh. Căn cứ vào chỉ đạo của hệ thống, các đơn vị đã chỉ đạo chi nhánh trực thuộc phân công cán bộ tín dụng phụ trách địa bàn, rà soát những hộ bị ảnh hưởng bởi dịch Covid – 19 và triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất. Nhiều khách hàng cũng đến hỏi thủ tục vay vốn để hưởng lãi suất 2%, song khi kiểm tra còn thiếu điều kiện như hóa đơn đầu vào, đầu ra nên chưa triển khai được. Bởi thực tế, nếu cho vay hỗ trợ lãi suất không làm chặt chẽ sau này các cơ quan chức năng kiểm tra xuất toán, ngân hàng sẽ vi phạm quy định.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam xác định tín dụng là một trong những kênh cung ứng vốn trọng yếu hỗ trợ nền kinh tế phục hồi sau đại dịch. Triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất 2%, đối với doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh, sẽ trực tiếp giảm chi phí vốn vay và giảm chi phí đầu vào sản xuất, đặc biệt trong bối cảnh giá nguyên liệu đầu vào tăng cao. Đối với các tổ chức tín dụng, gói cấp bù lãi suất này sẽ giúp các ngân hàng mở rộng và tăng trưởng tín dụng hiệu quả. Thực hiện tốt gói tín dụng hỗ trợ lãi suất, không chỉ bảo đảm đạt phục hồi tăng trưởng kinh tế mà còn góp phần quan trọng ổn định kinh tế vĩ mô và giữ ổn định giá cả trong bối cảnh áp lực lạm phát gia tăng.
Để chương trình hỗ trợ lãi suất nhanh chóng phát huy hiệu quả, đòi hỏi các NHTM cần mở rộng tín dụng và “linh động” hơn nữa trong quá trình làm thủ tục cho khách hàng vay vốn. Tránh tình trạng các ngân hàng không mặn mà giải ngân vốn theo chương trình hỗ trợ lãi suất, đưa ra nhiều lý do để khách hàng khó tiếp cận nguồn vốn của ngân hàng.
Trần Hữu