Khó hoàn thành kế hoạch sản xuất vụ đông

Vụ đông năm 2023, diện tích gieo trồng các loại cây chủ lực ưa ấm chiếm trên 70% tổng diện tích  của tỉnh. Đến thời điểm này, mặc dù khung thời vụ đã cơ bản kết thúc nhưng nhiều địa phương vẫn chưa bảo đảm diện tích theo kế hoạch. Tính chung, diện tích gieo trồng cây vụ đông của tỉnh hiện mới đạt hơn 6.000 ha, bằng khoảng 70% kế hoạch (đã trừ diện tích bị thiệt hại do mưa úng). Như vậy, diện tích sản xuất vụ đông năm nay khó hoàn thành so với kế hoạch đặt ra.

Đến ngày 20/10, cơ bản đã hết thời vụ gieo trồng các loại cây vụ đông, nhưng HTX Nông nghiệp Nhân Hưng, Xã Trần Hưng Đạo (Lý Nhân) mới trồng được khoảng 100 ha cây màu các loại, đạt khoảng 60% kế hoạch. Trong đó, các cây chủ lực: bí xanh và bí đỏ trồng được hơn 60 ha, bằng 55% kế hoạch; cây dưa chuột trồng được hơn 25 ha, bằng 65% kế hoạch… Đợt mưa úng cuối tháng 9, đã có hơn 20 ha cây vụ đông mới trồng (chủ yếu là dưa chuột) của HTX bị thiệt hại. Để kéo dài thời vụ, khắc phục tình trạng mưa úng người dân đã sử dụng biện pháp làm bầu cây bí chờ đất khô. Tuy nhiên, diện tích sản xuất vụ đông cũng không mở rộng thêm nhiều. Ông Lê Văn Thêm, Giám đốc HTX Nông nghiệp Nhân Hưng cho biết: Cây vụ đông được địa phương xác định giúp nâng cao giá trị sản xuất trên diện tích canh tác. Tuy nhiên, quá trình sản xuất đang gặp khá nhiều khó khăn về thời tiết, giá cả thị trường, thiếu lao động nông nghiệp. Theo đó, diện tích sản xuất vụ đông ngày càng bị thu hẹp. Địa phương đang tính toán tập trung chính vào một số cây có giá trị kinh tế cao để vẫn bảo đảm được giá trị trên diện tích canh tác…

Huyện Lý Nhân có truyền thống sản xuất vụ đông với diện tích duy trì mỗi vụ hơn 3.000 ha. Đến thời điểm này, các địa phương trong huyện mới gieo trồng được 2.030 ha (không tính 120 ha bị mất do mưa úng), đạt 65,5% kế hoạch. Những cây trồng chủ lực đều không đạt kế hoạch, như: cây dưa chuột đạt 70% kế hoạch, bí xanh 80% kế hoạch, bí đỏ gần 88% kế hoạch, ngô 88% kế hoạch. Riêng cây rau các loại mới đạt gần 37% kế hoạch. Mặc dù, thời vụ gieo trồng các loại rau ăn lá ưa lạnh vẫn còn nhưng khả năng hoàn thành kế hoạch về diện tích sản xuất vụ đông của huyện rất khó khăn khi vẫn còn thiếu khoảng 1.000 ha.

Cũng như Lý Nhân, sản xuất cây vụ đông ở các địa phương khác trong tỉnh cũng đang gặp khó khăn, tỷ lệ gieo trồng đạt thấp so với kế hoạch. Tại huyện Bình Lục hiện mới gieo trồng được 735 ha, đạt hơn 43% kế hoạch. Diện tích cây vụ đông của Bình Lục tập trung chính vào rau đậu các loại 370 ha, ngô 180 ha, bí đỏ 120 ha… Phần lớn cây vụ đông của huyện tập trung ở các xã ven sông Châu, như: Bình Nghĩa, Đồng Du, Hưng Công, An Ninh… Còn huyện Thanh Liêm, do đặc thù đồng đất và điều kiện sản xuất khi xây dựng kế hoạch chỉ phấn đấu trồng 600 ha, bằng hơn 50% giai đoạn cao điểm trước đây. Tuy nhiên, diện tích cây vụ đông của huyện mới đạt gần 320 ha, bằng 52% kế hoạch. Phần lớn cây vụ đông được trồng rải rác tại các địa phương, ít có vùng sản xuất tập trung 5 - 10 ha/vùng trở lên. Đến thời điểm này duy nhất huyện Kim Bảng gieo trồng cây vụ đông đạt 97% kế hoạch. Trong đó, một số loại cây chủ lực đạt tỷ lệ khá tốt và vượt kế hoạch: cây ngô gieo trồng đạt hơn 98%, dưa chuột đạt 89% kế hoạch, cây bí đỏ vượt 12%, rau các loại vượt 30% kế hoạch… Xã Lê Hồ (Kim Bảng) đã gieo trồng hơn 186 ha cây vụ đông, vượt kế hoạch đề ra.

Ông Tạ Quốc Toản, Giám đốc HTXDVNN Lê Hồ cho biết: Gieo trồng cây vụ đông của địa phương được triển khai từ giữa tháng 9. Trong đợt mưa lớn ngày 27 và 28/9 có 25 ha cây dưa chuột mới trồng bị thiệt hại. Ngay sau khi nước rút trên ruộng, người dân tập trung sản xuất trở lại nên diện tích gieo trồng các loại cây được bảo đảm và vượt theo kế hoạch đề ra.

Như vậy, sản xuất các loại cây trồng vụ đông của tỉnh đến thời điểm này đều không đạt kế hoạch đề ra. Cụ thể, cây bí đỏ đạt 96,1%, dưa chuột và lạc đạt 87%, ngô 81,4%, bí xanh 62,2%, khoai lang 56,5%, rau đậu các loại 51,8%, đậu tương 48,7%... Trong khi hiện nay phần lớn các loại cây đều hết thời vụ gieo trồng. Có khá nhiều nguyên nhân dẫn đến cây vụ đông năm nay khó hoàn thành kế hoạch đề ra, như: tác động của thị trường tiêu thụ sản phẩm những vụ gần đây bấp bênh, nguồn lao động trực tiếp làm nông nghiệp tại khu vực nông thôn ngày càng giảm. Sản xuất vụ đông năm nay gặp mưa lớn đúng thời gian cao điểm gieo trồng. Đợt mưa này làm thiệt hại hơn 800 ha cây vụ đông mới trồng của các địa phương trong tỉnh. Sau mưa, cần thêm 5 - 7 ngày rút nước trên ruộng và đợi đất khô, trong khi đó, thời vụ sản xuất cây vụ đông ưa ấm muộn nhất đến 10/10.

Ông Nguyễn Hải Nam, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Kiểm lâm (Sở NN & PTNT) đánh giá: Sản xuất vụ đông năm nay gặp khó khăn khi gặp đợt mưa có cường độ lớn bất thường vào đúng thời gian cao điểm gieo trồng. Khả năng diện tích gieo trồng khó hoàn thành kế hoạch đề ra. Ngành Nông nghiệp tham mưu với UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương cố gắng phấn đấu mở rộng diện tích những loại cây còn thời vụ gieo trồng. Để vụ đông đạt hiệu quả cao, người dân cần tiếp tục tập trung gieo trồng các loại rau ăn lá có thời gian sinh trưởng ngắn. Đồng thời chăm sóc diện tích cây đã trồng giúp phát triển tốt bảo đảm năng suất và chất lượng sản phẩm.

Mạnh Hùng