Xã hội số được hình thành, phát triển từ những công dân số. Trong thời đại công nghiệp 4.0, công dân số được xem là yếu tố nền tảng đối với sự phát triển xã hội số, đồng thời quyết định sự thành công của hành trình chuyển đổi số ở cả 3 trụ cột: Chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Dù còn gặp nhiều khó khăn, nhưng nhiều công dân số của Hà Nam đã và đang chủ động ứng dụng rộng rãi trong thực hiện các thủ tục hành chính, phát triển sản xuất, kinh doanh, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Thời gian vừa qua, anh Trần Văn Bình, Tổ 6, Phường Lê Hồng Phong (TP Phủ Lý) thường xuyên thực hiện các thủ tục hành chính tại Trung tâm Hành chính công thành phố. Do anh Bình phải đi làm xa, vắng nhà liên tục nên việc am hiểu về công nghệ, sử dụng thành thạo máy vi tính, các ứng dụng trên điện thoại di động giúp ích cho anh rất nhiều trong giải quyết các vấn đề, như: đăng ký học trực tuyến cho con, cấp đổi Giấy phép lái xe, làm khai sinh…
Anh Bình chia sẻ: Nếu như trước đây, mỗi khi làm thủ tục hành chính, tôi phải trực tiếp ra phường để làm rất mất thời gian thì giờ đây chỉ cần đăng ký một tài khoản trên Cổng dịch vụ công quốc gia và một chiếc điện thoại thông minh, tôi đã thực hiện việc nộp các hồ sơ trực tuyến một cách nhanh gọn và hiệu quả. Gia đình tôi kinh doanh mặt hàng gỗ mỹ nghệ nên tôi còn sử dụng điện thoại di dộng và mạng internet để đăng tải các sản phẩm lên zalo, facebook, website bán hàng…
Nhờ ứng dụng công nghệ số trong quảng bá hình ảnh đã giúp nhiều khách hàng biết đến các sản phẩm, việc tiêu thụ cũng thuận lợi hơn. Ngoài ra, các giao dịch thanh toán điện, nước, đóng học phí cho các con… cũng được giải quyết nhanh gọn thông qua điện thoại di động, tôi không cần phải đi lại nộp trực tiếp nữa.
Người dân sử dụng điện thoại thông minh để thanh toán khi mua hàng bằng hình thức quét mã QR Code.
Thực tế cho thấy, trong những năm gần đây, nhất là từ năm 2020 đến nay, khi cả thế giới khốn đốn vì đại dịch Covid-19, tỉnh Hà Nam đã cho thấy rõ quyết tâm thực hiện công cuộc chuyển đổi số một cách toàn diện trên tất cả các lĩnh vực. Minh chứng rõ nét nhất là trong thời gian dịch bệnh bùng phát, cả xã hội đã cùng học tập, làm việc trực tuyến. Hầu như mọi hoạt động xã hội đều diễn ra trên không gian mạng, hàng loạt dịch vụ công, dịch vụ tư đã được chuyển lên mạng. Người dân đã được làm quen và thấy rõ hơn giá trị, lợi ích của chuyển đổi số. Trở thành những công dân số, người dân đã đóng góp tích cực vào thành quả chung trong “cuộc chiến” chống dịch Covid-19 cũng như đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Điều này được thể hiện một cách khá rõ nét thông qua sự phát triển về hạ tầng viễn thông, mạng di động trong thời gian qua.
Trao đổi về nội dung này, ông Nguyễn Đức Cường, Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông cho biết: Trong thời đại công nghiệp 4.0, số lượng người dân sử dụng điện thoại thông minh và mạng internet gia tăng nhanh chóng. Toàn tỉnh hiện có gần 900.000 thuê bao điện thoại, 142.000 thuê bao internet băng rộng cố định, 580 thuê bao internet băng rộng di động. Để phát triển các công dân số, thời gian qua, UBND tỉnh đã triển khai đào tạo tin học cơ bản cho hầu hết cán bộ, công chức của tỉnh.
Ngoài ra, đối với các phần mềm chuyên ngành, các cán bộ, công chức có liên quan đều được tập huấn và có thể sử dụng thành thạo vào công việc chuyên môn. Tỷ lệ cán bộ, công chức có thể sử dụng máy tính trong giải quyết công việc hiện đạt 98%. Tại mỗi sở, ban, ngành và UBND các huyện, thị xã, thành phố đều có một cán bộ chuyên trách về công nghệ thông tin, quản trị mạng có trình độ chuyên môn từ cao đẳng trở lên. Tỷ lệ máy tính/cán bộ, công chức cấp xã là 85%. Trong tổng số 1.885 bộ thủ tục hành chính hiện có, số dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 chiếm 58,3%…
Với quan điểm, lấy người dân làm trung tâm, thiết bị di động thông minh là phương tiện chính của người dân trong thế giới số, tỉnh Hà Nam đặt mục tiêu: Đến năm 2025, hạ tầng mạng băng thông rộng cáp quang bao phủ 100% xã, phường, thị trấn và trên 80% hộ gia đình; thực hiện phổ cập dịch vụ mạng di động 4G/5G và điện thoại di động thông minh; tỷ lệ dân số từ 15 tuổi trở lên có tài khoản giao dịch thanh toán tại ngân hàng hoặc tổ chức được phép khác đạt 80%. Đến năm 2030, phổ cập dịch vụ mạng internet băng thông rộng cáp quang; phổ cập dịch vụ mạng di động 5G; tỷ lệ dân số từ 15 tuổi trở lên có tài khoản giao dịch thanh toán tại ngân hàng đạt trên 95%.
Để đạt mục tiêu đề ra, UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương, cơ quan, đơn vị nêu cao tinh thần chủ động, ý thức trách nhiệm của người đứng đầu; tổ chức phổ biến, quán triệt chủ trương của Đảng, nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, người dân và doanh nghiệp về sự cần thiết và tính cấp thiết của chuyển đổi số; gắn các mục tiêu, nhiệm vụ về chuyển đổi số với nghị quyết, chương trình, kế hoạch hành động, mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; tổ chức các khóa đào tạo để nâng cao kiến thức, nghiệp vụ quản lý nhà nước trên nền tảng chuyển đổi số cho lãnh đạo các cấp từ tỉnh đến xã, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan, đơn vị; tổ chức phổ cập kỹ năng số cho người dân, hướng dẫn người dân sử dụng các dịch vụ số của cơ quan nhà nước và kỹ năng bảo đảm an toàn thông tin, bảo vệ dữ liệu cá nhân trên không gian mạng…
Nguyễn Oanh