Bệnh không lây nhiễm (KLN) hay còn gọi là bệnh mãn tính có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây, chủ yếu là tim mạch, tiểu đường, ung thư, bệnh phổi mạn tính và các rối loạn tâm thần. Nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng chống bệnh KLN, những năm qua, ngành y tế Kim Bảng luôn chú trọng triển khai thực hiện tốt công tác dự phòng, phát hiện sớm và quản lý điều trị bệnh KLN tại cộng đồng, góp phần bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Trạm Y tế xã Nhật Tân là một trong các đơn vị điển hình của huyện Kim Bảng về công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân, trong đó có phòng chống bệnh KLN. Tổng số bệnh nhân tăng huyết áp được quản lý tại trạm (có danh sách theo dõi) là 180 người, bệnh nhân tiểu đường là 35 người.
Theo bác sỹ Nguyễn Lưu Bình, để công tác phòng, chống bệnh KLN đạt hiệu quả, trạm thường phối hợp đẩy mạnh tuyên truyền bằng tờ rơi, qua hệ thống loa truyền thanh, qua sinh hoạt câu lạc bộ chăm sóc sức khỏe người cao tuổi và hoạt động khám chữa bệnh tại trạm. Năm 2021, trạm phối hợp với Hội Người cao tuổi xã khám sàng lọc cho trên 1.000 lượt người cao tuổi, trong đó, phát hiện trên 40% trường hợp có dấu hiệu mắc tăng huyết áp. Tuy vậy, số được quản lý, điều trị vẫn chiếm tỷ lệ rất khiêm tốn. Thời gian tới, trạm sẽ chú trọng hơn nữa trong hoạt động truyền thông để người dân có thể nhận biết và phòng, tránh bệnh KLN, nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, người có bệnh nền là người dễ chịu tổn thương nhất.
Khám và tư vấn sức khỏe cho người bệnh tăng huyết áp tại Trạm Y tế xã Nhật Tân.
Ông Trần Đình Phiên, Thôn 6, xã Nhật Tân mắc bệnh tăng huyết áp khoảng 2 năm nay. Trước đây, định kỳ hằng tháng, ông đến Trạm Y tế xã kiểm tra và lấy thuốc điều trị. Tuy nhiên, do tình hình dịch bệnh phức tạp nên trong năm nay, trạm phát thuốc cho người bệnh tăng huyết áp 2 tháng/lần. Vừa hạn chế thời gian đi lại, tiếp xúc, cán bộ, nhân viên y tế trạm rất tận tâm, trách nhiệm, hướng dẫn chi tiết cách chăm sóc sức khỏe nên ông Phiên cảm thấy rất yên tâm.
Trong những năm qua, công tác phòng, chống bệnh KLN trên địa bàn huyện đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Mạng lưới y tế phòng, chống bệnh KLN từ huyện đến cơ sở thường xuyên được củng cố, kiện toàn. Công tác đào tạo tập huấn nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ cán bộ y tế được chú trọng. Việc khám sàng lọc, phát hiện sớm, quản lý người bệnh liên tục và lâu dài thực hiện được tại tuyến y tế cơ sở đã góp phần giảm tải cho bệnh viện tuyến trên...
Theo bác sỹ Vương Thị Hợi, Trưởng phòng Kế hoạch - Nghiệp vụ, Trung tâm Y tế huyện Kim Bảng, các bệnh KLN đang được xác định là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Nhằm kiểm soát, giảm tỷ lệ người mắc bệnh KLN, ngay từ đầu năm, trung tâm xây dựng kế hoạch, giao chỉ tiêu quản lý, điều trị các bệnh KLN cho các xã, thị trấn. Đồng thời chỉ đạo các trạm căn cứ tình hình thực tế phối hợp với Hội Người cao tuổi tham mưu UBND xã tổ chức khám sàng lọc, tư vấn về bệnh tiểu đường, tăng huyết áp cho hội viên người cao tuổi tại địa phương; lập hồ sơ quản lý và điều trị một số bệnh KLN như tăng huyết áp thể nhẹ, tiểu đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính sau khi được chẩn đoán và điều trị ổn định tại tuyến trên.
Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp phòng, chống bệnh KLN, đến nay 100% trạm y tế xã, thị trấn đã chủ động dự phòng, quản lý, điều trị bệnh KLN. 100% cán bộ y tế thực hiện công tác phòng, chống bệnh KLN được đào tạo, tập huấn về dự phòng, giám sát, phát hiện, chẩn đoán, điều trị, quản lý.
Hiện 18/18 xã quản lý, điều trị bệnh nhân tăng huyết áp, 13/18 xã quản lý, điều trị bệnh nhân tiểu đường. Toàn huyện có 1.390 bệnh nhân tiểu đường đang được quản lý điều trị, trong đó tuyến huyện quản lý 1.089 người, tuyến xã 301 người. Số bệnh nhân tăng huyết áp đang quản lý tại tuyến huyện là 975, tuyến xã là 2.140. Bệnh tâm thần phân liệt và bệnh động kinh đều do tuyến xã quản lý, khám và cấp thuốc điều trị ngoại trú. Do diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 nên năm 2021, thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế, trung tâm và các trạm thực hiện cấp thuốc cho bệnh nhân tăng huyết áp 2 tháng/lần thay vì hằng tháng như trước đây, bảo đảm hiệu quả điều trị cho người bệnh.
Mặc dù được xem là nguyên nhân gây tử vong cao nhưng các bệnh KLN có thể phòng ngừa hiệu quả thông qua việc thực hành lối sống lành mạnh, kiểm soát các nguy cơ gây bệnh, thực hiện khám sức khỏe định kỳ.
Theo đó, mỗi người cần thực hiện chế độ dinh dưỡng hợp lý: ăn giảm muối; giảm đường; giảm chất béo bão hòa; tăng cường ăn rau, trái cây; kiểm soát cân nặng hợp lý. Tăng cường tập luyện thể dục thể thao; hạn chế hút thuốc lá, thuốc lào, không lạm dụng rượu bia. Thực hiện khám, sàng lọc sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh KLN. Tuân thủ nghiêm hướng dẫn của bác sĩ trong quá trình điều trị.
Hoàng Hải