Nền tảng vững chắc trong chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân

Năm 2023 là năm hệ thống y tế cơ sở có nhiều thay đổi theo hướng tích cực. Các trung tâm y tế (TTYT), trạm y tế (TYT) được đầu tư cơ sở vật chất, đội ngũ được bổ sung, nâng cao thu nhập. Sau đại dịch Covid-19 càng thấy rõ vai trò quan trọng của y tế cơ sở. Vì vậy việc củng cố, nâng cao các điều kiện để y tế cơ sở ngày càng phát huy vai trò chính là giải pháp sâu bền trong chăm sóc, bảo vệ sức khỏe người dân.

Củng cố, nâng cao các điều kiện cho y tế cơ sở

Năm 2023 có 3/6 TTYT là: Bình Lục, Thanh Liêm, Lý Nhân được đầu tư ngân sách để xây mới, sửa chữa một số đơn nguyên. Ông Ngụy Cao Phi, Giám đốc TTYT huyện Lý Nhân cho biết: Trung tâm được đầu tư xây mới 2 khu (1 khu 3 tầng Khoa Truyền nhiễm, 1 khu 1 tầng khu nhà Dinh dưỡng) và sửa chữa khu nhà điều trị 3 tầng. Cơ sở vật chất của TTYT huyện Lý Nhân rất khó khăn, xuống cấp, việc được đầu tư xây mới và sửa chữa cơ sở vật chất tạo điều kiện rất nhiều để trung tâm thực hiện tốt nhiệm vụ khám, chữa bệnh. Hiện mỗi ngày trung tâm có khoảng hơn 300 bệnh nhân đến khám ngoại trú, số điều trị nội trú bình quân khoảng 100 bệnh nhân.

Đối với TTYT huyện Thanh Liêm tháng 7/2023 khởi công xây dựng mới 2 khu: một khu 2 tầng của Khoa Cấp cứu và một khu 1 tầng khu kiểm soát nhiễm khuẩn, phấn đấu hoàn thành trong năm 2023, khu khám bệnh và khu điều trị được sửa chữa.

TTYT huyện Bình Lục được đầu tư xây mới khu nhà 4 tầng với 65 phòng và công trình phụ trợ, dự kiến quý I/2024 đưa vào sử dụng. Khu nhà mới được đầu tư là đột phá trong nâng cấp cơ sở vật chất ở trung tâm, tạo điều kiện cho đơn vị nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh và tiếp tục đưa các kỹ thuật mới vào triển khai. Được biết giai đoạn 2 đơn vị sẽ được đầu tư xây mới tiếp dãy nhà 4 tầng để kết nối đồng bộ. Dự kiến đến năm 2026 TTYT huyện có cơ sở vật chất hoàn chỉnh, đồng bộ theo hướng hiện đại.

Đối với các TYT hầu hết đã được xây dựng khá khang trang. Một số TYT do xây dựng đã lâu, cơ sở vật chất xuống cấp nhưng đã và đang được các địa phương củng cố, sửa chữa và xây mới. Những TYT được xây dựng mới trong năm 2023 như TYT Thanh Nghị (Thanh Liêm), TYT Trung Lương (Bình Lục),... Đặc biệt phong trào xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, NTM kiểu mẫu đang được đẩy mạnh trên địa bàn tỉnh không chỉ mang lại diện mạo mới cho các làng quê mà còn tạo nên những chuyển biến tích cực cho y tế cơ sở. Ở các địa phương xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu TYT đều được đầu tư củng cố các điều kiện để bảo đảm đạt chuẩn tiêu chí về y tế.

Một thay đổi đáng quan tâm trong năm 2023 đối với y tế cơ sở, đó là các TTYT được chuyển về trực thuộc UBND các huyện, thị xã, thành phố quản lý thay vì trực thuộc Sở Y tế như trước đây. Hà Nam là một trong những địa phương đầu tiên của toàn quốc thực hiện việc sắp xếp này. Việc chuyển về các huyện, thị xã, thành phố quản lý trực tiếp chắc chắn các TTYT sẽ được địa phương quan tâm hơn trong đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị và các điều kiện để đáp ứng tốt hơn nhiệm vụ được giao.

Năm 2023, đội ngũ cán bộ y tế cơ sở cũng được củng cố về số lượng, được quan tâm tháo gỡ vướng mắc và nâng cao thu nhập. 109 cán bộ dân số xã trong tỉnh đã được chính thức tuyển dụng viên chức. Gần 700 cộng tác viên dân số thôn đã được thanh toán khoản trợ cấp năm 2021. Các cán bộ y tế cơ sở làm việc ở TYT, TTYT, phòng khám khu vực,… được hưởng mức phụ cấp 100% thay vì 40-70% như trước đây trong thời gian 2 năm. Phụ cấp này bù đắp phần nào những vất vả, nguy hiểm họ đã trải qua trong 2 năm chống đại dịch Covid-19. Việc bổ sung lực lượng, quan tâm nâng cao thu nhập là nguồn động viên, khích lệ giúp đội ngũ cán bộ y tế cơ sở yên tâm gắn bó và phát huy khả năng, sự cống hiến vì sức khỏe nhân dân.   

Người dân hưởng lợi

Đến TYT xã Hưng Công (Bình Lục) vào một ngày cuối năm thấy bác sỹ đông y Chu Tiến Dũng đang bận rộn khám, bốc thuốc, châm cứu cho các bệnh nhân. Khi đã vãn việc, bác sỹ Dũng còn hướng dẫn cho người dân nhận diện, phổ biến công dụng của những cây thuốc nam được trồng trong vườn thuốc mẫu tại TYT. Bác sỹ Dũng cho biết: Mỗi tháng bình quân trạm có 185 lượt bệnh nhân đến khám trong đó có khoảng 45% kết hợp đông-tây y để chữa bệnh. Người dân nông thôn điều kiện sinh hoạt, ăn uống mức độ, lại làm việc vất vả nên nhiều người sức khỏe không được tốt, nhất là khi đã có tuổi. Tuy nhiên vì xa các bệnh viện, vì bận rộn và vì điều kiện kinh tế nên trước đây thường chỉ bệnh nặng họ mới đi khám, bệnh nhẹ thường bị cho qua và chính điều đó dẫn đến sức khỏe suy giảm nhanh, bệnh từ nhẹ trở thành nặng. Từ khi TYT địa phương được đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị, con người, tỷ lệ người dân trên địa bàn tham gia BHYT cao, nên dù có khi chỉ bị bệnh nhẹ người dân cũng ra TYT xã khám và được cấp thuốc điều trị. Bác Trần Thị Kiệm, 65 tuổi, một người dân địa phương cho biết: Bác bị viêm đa khớp dạng thấp, đã điều trị ở bệnh viện tuyến trung ương nhưng không đỡ, bác về TYT xã điều trị duy trì đông tây y kết hợp lại có hiệu quả. Bác nói: bác sỹ là người làng bên, nhưng ở trạm đã lâu, nên như người nhà, điều trị tận tình, vừa uống thuốc vừa bấm huyệt, xoa bóp, thủy châm, châm cứu, bệnh đã đỡ, ăn, ngủ được.

Đã từ lâu người dân ở các địa phương trong tỉnh quen với việc bị các bệnh thông thường là đến TYT khám và được cấp thuốc. TYT gần nhà, cơ sở vật chất, trang thiết bị ngày càng được quan tâm đầu tư, cán bộ y tế là người địa phương thân quen và không ngừng được nâng cao về chuyên môn, là những điều kiện thuận lợi thu hút người dân yên tâm, tin tưởng đến các TYT khám, chữa bệnh. Từ nhiều năm nay những bệnh nhân bị các bệnh không lây nhiễm như: tiểu đường, tăng huyết áp,… đều được các TYT quản lý, theo dõi thường xuyên, khám, cấp thuốc định kỳ hằng tháng. Các TYT cũng thực hiện toàn diện các nhiệm vụ liên quan đến chăm sóc, bảo vệ sức khỏe ban đầu cho người dân, như tư vấn cách ăn uống, sinh hoạt, làm việc khoa học để luôn có một sức khỏe tốt; thực hiện phòng, chống các bệnh truyền nhiễm và bám sát địa bàn thôn xóm để kịp thời phát hiện dịch bệnh phát sinh; tiêm vắc-xin phòng bệnh... Việc được đầu tư quan tâm về cơ sở vật chất, trang thiết bị, con người, nâng cao thu nhập cho nhân viên y tế càng giúp các TYT phát huy vai trò tốt hơn trong bảo vệ, chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân. Ông Đinh Duy Bính, Phó Giám đốc TTYT huyện Bình Lục cho biết: Được đầu tư xây dựng khu nhà mới 4 tầng, trung tâm dự định sẽ triển khai kỹ thuật chạy thận nhân tạo để phục vụ người dân trên địa bàn. Bệnh tiểu đường là một trong những nguyên nhân hàng đầu làm tổn thương thận, khiến chức năng thận suy giảm, dẫn đến suy thận, phải chạy thận hoặc ghép thận. Cứ 3 người trưởng thành mắc bệnh tiểu đường có 1 người bị tổn thương thận.

Được biết số bệnh nhân bị tiểu đường trên địa bàn huyện Bình Lục những năm qua ngày càng tăng mạnh (năm 2015 gần 280 người, đến nay đã xấp xỉ 2.000 người đang điều trị tại TTYT và các TYT), vì thế số người bị biến chứng phải chạy thận nhân tạo ngày càng tăng. Trong khi đó hiện tại trên địa bàn tỉnh chỉ có Bệnh viện Đa khoa Hà Nam có hệ thống máy chạy thận nhân tạo nhưng số lượng máy ít dẫn đến quá tải, không đủ phục vụ bệnh nhân trong tỉnh. Nhiều bệnh nhân chạy thận nhân tạo phải chật vật tìm các bệnh viện ở tỉnh ngoài để điều trị, trong đó có không ít người dân của Bình Lục. Ông Bính cho biết thêm, bệnh nhân thận nhân tạo thường sức khỏe yếu, trong khi đó mỗi tuần thường phải đến bệnh viện 3 lần, nếu phải đi xa rất vất vả và đuối sức. Nếu có hệ thống máy chạy thận nhân tạo ở TTYT huyện sẽ giúp ích rất nhiều cho bệnh nhân.

Hệ thống của ngành y tế nước ta được ví như hình chiếc nón. Y tế cơ sở là phần dưới của hình nón rộng lớn, thực hiện toàn diện các hoạt động, từ dự phòng, tiêm vắc-xin, tư vấn sức khỏe, khám, chữa bệnh, dân số, an toàn thực phẩm,… Những thay đổi tích cực đối với y tế cơ sở trên địa bàn tỉnh trong năm 2023 tiếp tục tạo nền tảng vững chắc để y tế cơ sở ngày càng thực hiện tốt hơn vai trò chăm sóc, bảo vệ sức khỏe ban đầu cho nhân dân.

Đỗ Hồng