Hiện nay, Chương trình giáo dục phổ thông (CTGDPT) 2018 mới được xây dựng chuẩn đối với cấp THPT nhưng chưa hoàn thiện đối với hệ giáo dục thường xuyên (GDTX). Tuy nhiên, quan điểm và định hướng của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) sẽ phấn đấu thực hiện đồng tốc CTGDPT 2018 ở cả hệ giáo dục phổ thông và GDTX trong năm học 2022 - 2023. Vì vậy, trong thời điểm này, ngành giáo dục và các cơ sở giáo dục thuộc hệ GDTX trong toàn tỉnh đang nỗ lực chuẩn bị các điều kiện để triển khai thực hiện chương trình theo đúng lộ trình.
Trên thực tế, hiện tại Bộ GD&ĐT mới ban hành Chương trình GDTX về tiếng Anh thực hành để các cơ sở giáo dục thuộc hệ GDTX như: Trung tâm GDTX- Hướng nghiệp tỉnh, các trung tâm giáo dục nghề nghiệp (GDNN)-GDTX, trung tâm ngoại ngữ - tin học, trung tâm học tập cộng đồng và các cơ sở GD&ĐT thực hiện chương trình GDTX. Còn lại, các môn học văn hóa hay các môn học khác của CTGDPT 2018 đối với hệ GDTX vẫn chưa được cụ thể, ban hành nên các cơ sở giáo dục hệ GDTX vẫn phải chờ mới có thể triển khai thực hiện một số công việc quan trọng như: phân công giáo viên, xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường, xây dựng kế hoạch tuyển sinh bảo đảm phù hợp với những thay đổi của chương trình.
Lãnh đạo Trung tâm GDNN-GDTX huyện Lý Nhân trao đổi nghiệp vụ với đội ngũ giáo viên trong đơn vị.
Theo dự kiến, với đặc thù giáo dục, đối tượng học sinh có sự khác biệt với học sinh hệ giáo dục phổ thông, khi CTGDPT 2018 được đưa vào thực hiện trong các cơ sở giáo dục thuộc hệ GDTX sẽ có những thay đổi để phù hợp với nhu cầu học tập và yêu cầu giáo dục.
Ông Phạm Văn Lực, Giám đốc Trung tâm GDNN- GDTX huyện Lý Nhân cho biết: Hiện chúng tôi chưa nắm được hệ GDTX sẽ học những môn gì, đâu là các môn học bắt buộc và môn học tự chọn, cũng chưa có danh mục các loại sách giáo khoa cũng như các thiết bị dạy học theo CTGDPT 2018. Điều này gây cho đơn vị không ít khó khăn, nhất là lúng túng về bố trí đội ngũ nếu trong tình huống chương trình cho tăng môn học hoặc đưa các môn học mà trước đây chương trình giáo dục của hệ GDTX không có vào giảng dạy.
Mặc dù vậy, Trung tâm GDNN-GDTX huyện Lý Nhân vẫn có sự chủ động thực hiện các công việc để từng bước đón CTGDPT 2018 một cách tốt nhất có thể.
Về đội ngũ, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn do thiếu giáo viên nhưng trên cơ sở nguồn hiện có, trung tâm đã chủ động lựa chọn được một cơ số giáo viên có chuyên môn tốt, có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm để dạy khối lớp 10 trong năm học 2022- 2023. Đội ngũ này đã được cử tham gia đầy đủ các lớp tập huấn, bồi dưỡng các mô-đun của CTGDPT 2018 do Sở GD&ĐT tổ chức.
Sau khi có những hướng dẫn cụ thể về môn học đối với hệ GDTX theo CTGDPT 2018, trung tâm sẽ phân công giáo viên bảo đảm đủ về số lượng và đúng chuyên môn. Trong thời gian này, trung tâm tập trung tham mưu với lãnh đạo huyện về việc chuẩn bị các điều kiện cho triển khai dạy học theo chương trình mới, kế hoạch phân bổ chỉ tiêu tuyển sinh cho năm học 2022- 2023. Đồng thời, chỉ đạo cán bộ thiết bị trường học của trung tâm đi học tập kinh nghiệm của các trường THCS trên địa bàn huyện để chủ động hơn trong việc sắp xếp, lắp đặt các thiết bị dạy học cần thiết.
Công tác chuẩn bị cho triển khai dạy học theo CTGDPT 2018 ở Trung tâm GDTX- Hướng nghiệp tỉnh cũng đang được thực hiện theo từng bước. Theo chia sẻ của ông Đinh Thanh Khương, Giám đốc Trung tâm GDTX - Hướng nghiệp tỉnh, lãnh đạo đơn vị đã có sự lường trước được những khó khăn, vướng mắc sẽ gặp phải trong quá trình triển khai thực hiện CTGDPT 2018. Trong đó, vấn đề đáng quan tâm nhất vẫn là đội ngũ.
Dù hiện nay, đội ngũ giáo viên của trung tâm đã dần ổn định hơn nhưng nếu theo nhu cầu và định mức thực tế thì vẫn thiếu. Đến nay, trung tâm đã chọn được 12/18 giáo viên văn hóa, 2 giáo viên nghề (bố trí dạy môn Công nghệ- PV) để phân công dạy lớp 10 theo CTGDPT 2018. Đội ngũ này đã được tập huấn các mô-đun cùng giáo viên các trường THPT nhưng chắc chắn sẽ phải tập huấn thêm khi chương trình GDTX được ban hành.
Tuy nhiên, nếu chương trình đưa thêm môn học mới ngoài 7 môn học theo chương trình hiện hành hoặc thêm các môn thuộc tổ hợp cho học sinh lựa chọn thì giáo viên đã thiếu lại càng thiếu. Vì thế, trung tâm sẽ phải tiếp tục thực hiện cơ chế hợp đồng thêm giáo viên theo các môn học và thực hiện linh hoạt các phương án phân công, bố trí giáo viên theo phân phối CTGDPT 2018.
Riêng với các điều kiện về cơ sở vật chất, ngoài số phòng học đủ đáp ứng nhu cầu học tập, trung tâm còn có một cơ số phòng đa dạng khác như: các giảng đường quy mô cho từ 70 - 120 người học, phòng máy, phòng học trực tuyến và đang tiếp tục đề nghị xây dựng mới khu phòng thực hành học Tin học, tiếng Anh, thí nghiệm thực hành. Hệ thống cơ sở vật chất, thiết bị dạy học có thể đáp ứng khá tốt nhu cầu dạy học trong thời gian tới.
Cùng với hai đơn vị trên, các cơ sở giáo dục thuộc hệ GDTX của tỉnh cũng đang nằm trong guồng chuẩn bị các điều kiện triển khai CTGDPT 2018 đối với lớp 10 trong năm học 2022 - 2023. Với điều kiện thực tế, hầu hết các đơn vị đều có sự tương đồng về những khó khăn, vướng mắc, nhất là về đội ngũ và cơ sở vật chất. Số lượng giáo viên biên chế của các cơ sở GDTX vẫn ít, chưa đủ về số lượng và cơ cấu các môn học nên khó khăn trong bố trí giáo viên và ít nhiều ảnh hưởng đến chất lượng dạy học. Một số đơn vị có cơ sở vật chất cũ, chắp vá, xuống cấp; hệ thống trang thiết bị dạy học lạc hậu, thiếu thốn, thiếu đồng bộ… không đủ điều kiện dạy học theo mục tiêu đổi mới giáo dục.
Song, như vậy không có nghĩa là không triển khai hoặc triển khai cho có mà các đơn vị và bản thân mỗi cán bộ, giáo viên của các trung tâm GDNN-GDTX có sự chủ động riêng cho mình trong việc lập kế hoạch làm việc, đổi mới phương pháp dạy học từng bước đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
Trong công tác quản lý, khi có các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của ngành về thực hiện CTGDPT 2018, các đơn vị sẽ khẩn trương tổ chức triển khai, quán triệt tới cán bộ, giáo viên; xây dựng kế hoạch giáo dục theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh, thống nhất chủ đề dạy học các môn học; xây dựng được kế hoạch tổ chức một số hoạt động giáo dục dành cho học sinh theo định hướng của CTGDPT mới.
Các cơ sở GDTX cũng xác định tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên; xây dựng kế hoạch và cử cán bộ quản lý, giáo viên tham gia các lớp tập huấn chuẩn bị cho việc thực hiện Chương trình GDTX cấp THPT. Đồng thời, khuyến khích tinh thần tự học, tự bồi dưỡng đối với đội ngũ giáo viên GDTX để phát triển chuyên môn, nghiệp vụ đặc thù.
Việc đổi mới tư duy quản lý và phương pháp dạy học; phân định cụ thể vai trò và trách nhiệm thực hiện đổi mới là các yếu tố quan trọng nhất để “đón đầu” CTGDPT mới. Trong đó, vai trò của lãnh đạo các cơ sở GDTX được thể hiện qua việc xây dựng kế hoạch thực hiện chủ trương đổi mới, tích cực đôn đốc và tạo điều kiện cho giáo viên thực hiện đổi mới phương pháp dạy học và phương pháp kiểm tra, đánh giá; triển khai các biện pháp nâng cao chất lượng giảng dạy mang tính sáng tạo.
Về phía giáo viên, ngoài yêu cầu nắm vững phương pháp, kỹ năng dạy học cũng như tổ chức các hoạt động và quản lý học sinh còn cần có ý thức tự trau dồi nâng cao trình độ thông qua việc chủ động học tập kinh nghiệm, nghiên cứu cách dạy hay, tham gia nghiêm túc và vận dụng triệt để các nội dung được tập huấn về chuyên môn.
Cùng với đó, huy động các giải pháp tăng cường cơ sở vật chất bảo đảm chất lượng các hoạt động giáo dục và đào tạo. Chủ động rà soát đánh giá và công khai các điều kiện cơ sở vật chất bảo đảm chất lượng các hoạt động GD&ĐT trong các cơ sở GDTX để từ đó có kế hoạch đề xuất tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị dạy học để thực hiện các chương trình GDTX hiện hành và chương trình GDTX mới chất lượng và hiệu quả.
Thanh Hà