Tiêu chí số 18 trong bộ tiêu chí xã nông thôn mới (NTM) nâng cao giai đoạn 2021-2025 về chất lượng môi trường sống được xem là tiêu chí quan trọng bởi đời sống của người dân có thực sự cải thiện hay không phụ thuộc nhiều vào tiêu chí này. Từ nhận thức đó, thời gian qua, các địa phương ở huyện Lý Nhân, nhất là những xã phấn đấu về đích NTM nâng cao năm 2023 đã có nhiều giải pháp cụ thể, thiết thực để nỗ lực hoàn thành tiêu chí này.
Thực hiện tiêu chí số 18 tại các xã đăng ký về đích NTM nâng cao
Là một trong 3 xã của huyện Lý Nhân đăng ký về đích NTM nâng cao năm 2023, xã Tiến Thắng đang tập trung triển khai nhiều giải pháp để hoàn thành các chỉ tiêu, tiêu chí theo quy định, trong đó có tiêu chí số 18 về chất lượng môi trường sống với 8 chỉ tiêu có tác động trực tiếp đến sức khỏe của người dân như: vấn đề sử dụng và cấp nước sạch, an toàn vệ sinh thực phẩm, xử lý chất thải rắn sinh hoạt...
Ông Trần Trung Hà, Chủ tịch UBND xã Tiến Thắng cho biết: Với nhiều nỗ lực triển khai thực hiện, đến thời điểm này, xã Tiến Thắng đã hoàn thành đạt chuẩn 8/8 chỉ tiêu trong tiêu chí số 18. Trong đó, có nhiều chỉ tiêu đạt cao như cấp nước sinh hoạt đạt chuẩn bình quân đầu người/ngày đêm là 83,5 lít (yêu cầu là từ 80 lít); tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn từ hệ thống cấp nước tập trung đạt trên 87% (yêu cầu là từ 85%). Đến nay, 100% số hộ sản xuất, kinh doanh thực phẩm trong xã đã được tập huấn kiến thức an toàn thực phẩm. Tỷ lệ cơ sở sơ chế, chế biến thực phẩm nông, lâm, thủy sản được cấp chứng nhận về an toàn thực phẩm đạt 100%. Nhiều năm liền trên địa bàn xã không xảy ra sự cố về an toàn thực phẩm. Tỷ lệ hộ gia đình có nhà tắm, thiết bị chứa nước sinh hoạt, nhà tiêu an toàn và bảo đảm “3 sạch” đạt 100%. Tỷ lệ bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn bảo đảm vệ sinh môi trường đạt 100%.
Nhiều hộ dân trên địa bàn xã Tiến Thắng, Lý Nhân xây dựng mới công trình nhà tắm, nhà vệ sinh bảo đảm tiêu chí về chất lượng môi trường. Ảnh: Hân Hân
Trong kế hoạch, lộ trình thực hiện tiêu chí số 18, xã Tiến Thắng chỉ đạo các thôn, xóm, chi hội đoàn thể hướng dẫn, tạo điều kiện thuận lợi để các hộ dân tiếp cận các chương trình cho vay ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội, đặc biệt là chương trình cho vay nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn để đầu tư nâng cấp, xây dựng mới công trình nhà vệ sinh, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt bảo đảm chất lượng. Cùng với đó, xã cũng quan tâm sửa chữa, mở rộng bãi trung chuyển rác thải; tăng cường vận động, hướng dẫn các hộ làm nghề chế biến thực phẩm (nấu rượu, làm đậu phụ, sản xuất bún…) sử dụng bã đậu, bã rượu, nước vo gạo để làm thức ăn chăn nuôi hoặc ngâm ủ làm phân bón cho cây trồng nhằm hạn chế việc xả trực tiếp ra môi trường; yêu cầu các hộ chăn nuôi quy mô lớn phát triển chăn nuôi theo hình thức trang trại, nằm xa khu vực dân cư và ký cam kết bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó, xã Tiến Thắng còn triển khai lắp đặt camera giám sát tại khu vực bãi tập kết rác thải tập trung và bể chứa rác thải nguy hại để theo dõi, phát hiện, nhắc nhở các trường hợp vứt xả rác bừa bãi, không đúng quy định. Xã cũng thường xuyên làm việc với Công ty TNHH Cấp thoát nước Tùng Anh (xã Hòa Hậu) để phản ánh chất lượng nguồn nước trên địa bàn và yêu cầu công ty cung cấp dịch vụ bảo đảm chất lượng nước ổn định. Đặc biệt, trong thực hiện các chỉ tiêu liên quan đến công tác vệ sinh an toàn thực phẩm, xã Tiến Thắng đặt các biển hiệu, khẩu hiệu tuyên truyền về bảo đảm an toàn thực phẩm tại các điểm công cộng, tuyến đường thường xuyên có người qua lại. Riêng từ đầu năm 2023 đến nay, xã đã phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức 3 lớp tập huấn về an toàn thực phẩm cho các hộ gia đình, cơ sở sản xuất, kinh doanh, chế biến thực phẩm trên địa bàn toàn xã.
Không riêng xã Tiến Thắng, đến hết tháng 9/2023, hai xã đăng ký về đích NTM nâng cao năm 2023 của huyện Lý Nhân là Nguyên Lý và Công Lý cũng đã hoàn thành 100% khối lượng công việc trong tiêu chí số 18 về chất lượng môi trường sống. Điều này cho thấy sự quyết liệt trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện tiêu chí tại các xã. Chẳng hạn như tại xã Công Lý, trong thực hiện tiêu chí số 18 về chất lượng môi trường sống, trước tiên, xã chỉ đạo làm tốt công tác tuyên truyền để mỗi người dân hiểu rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của chương trình xây dựng NTM nói chung, trong thực hiện tiêu chí số 18 nói riêng nhằm tạo sự đồng lòng trong quá trình triển khai thực hiện. Trong 9 tháng năm 2023, có 100% số hộ sản xuất, chế biến thực phẩm và các hộ chăn nuôi trên địa bàn được tham gia các lớp tập huấn về công tác vệ sinh an toàn thực phẩm. Từng hộ chăn nuôi trên địa bàn đều được hướng dẫn trực tiếp phương pháp xây dựng hệ thống xử lý nước thải, chất thải chăn nuôi phù hợp với quy mô đàn nuôi…
Ông Nguyễn Thanh Tùng, Chủ tịch UBND xã Công Lý cho biết: Trên địa bàn xã phát triển mạnh nghề chế biến thực phẩm, chủ yếu là sản xuất giò chả, bánh cuốn, bánh chưng, bánh đa phở, bún khô, bánh đa nem… với tổng số trên 200 hộ làm nghề. Điều này là thách thức lớn đối với địa phương trong thực hiện tiêu chí môi trường cũng như tiêu chí chất lượng môi trường sống. Theo đó, bên cạnh việc xây dựng phương án bảo vệ môi trường làng nghề, xã thường xuyên rà soát các hộ sản xuất, chế biến thực phẩm, phối hợp với các đơn vị chức năng hướng dẫn các hộ hoàn thiện thủ tục cấp chứng nhận về an toàn thực phẩm. Đến nay, xã đã đạt chuẩn tiêu chí số 18 theo đúng kế hoạch, tạo động lực để xã về đích NTM nâng cao vào cuối năm nay.
Phấn đấu năm 2024 có 100% số xã hoàn thành tiêu chí số 18
Xác định tiêu chí số 18 về chất lượng môi trường sống là tiêu chí quan trọng, phản ánh rõ nhất chất lượng cuộc sống của người dân, huyện Lý Nhân đã và đang tập trung chỉ đạo quyết liệt các phòng, ban, đơn vị liên quan thực hiện đồng bộ các giải pháp. Trong đó, đẩy mạnh công tác kiểm tra, rà soát hiện trạng của toàn bộ các công trình nước sinh hoạt tập trung trên địa bàn, chủ động đề xuất các giải pháp quản lý, duy tu, bảo dưỡng phù hợp, kịp thời để phát huy hiệu quả tốt nhất. Bên cạnh đó, thường xuyên kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất kinh doanh tuân thủ quy định về môi trường; chỉ đạo Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Hội Cựu Chiến binh, Đoàn Thanh niên… phối hợp với các xã, cơ quan chuyên môn mở lớp tập huấn, tuyên truyền công tác vệ sinh an toàn thực phẩm; chỉ đạo xây dựng, nhân rộng mô hình tổ tự quản về bảo vệ môi trường; tuyến đường tự quản về bảo vệ môi trường; chỉ đạo các xã sửa chữa, xây dựng mới các điểm tập kết rác thải sinh hoạt, nhà chứa rác thải nguy hại, bể chôn lấp rác thải đạt chuẩn theo quy định…
Theo báo cáo của UBND huyện Lý Nhân, thực hiện tiêu chí số 18 gắn với tiêu chí số 17 về môi trường, thời gian qua, trên địa bàn huyện không có các hoạt động gây ô nhiễm môi trường. Tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt và chất thải rắn không nguy hại được xử lý theo quy định hiện đạt xấp xỉ 97%. Tỷ lệ hộ được sử dụng nước hợp vệ sinh và nước sạch theo quy định đạt trên 99%. Tỷ lệ hộ gia đình và cơ sở kinh doanh thực phẩm tuân thủ các quy định về bảo đảm an toàn thực phẩm đạt 100%...
Chất lượng môi trường sống là tiêu chí mới, tuy không quá khó để hoàn thiện nhưng lại là thách thức không nhỏ trong việc giữ vững, duy trì bởi tiêu chí này phụ thuộc rất lớn vào nhận thức, ý thức của người dân, hộ sản xuất, kinh doanh trên địa bàn. Trên cơ sở xác định rõ ý nghĩa, tầm quan trọng cũng như những khó khăn, thách thức trong việc hoàn thiện, nâng cao chất lượng tiêu chí chất lượng môi trường sống, huyện Lý Nhân đặt ra nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới là tiếp tục chỉ đạo 3 xã đăng ký về đích NTM nâng cao năm 2023 nâng cao hơn nữa chất lượng tiêu chí. Tất cả các xã còn lại trên địa bàn huyện thực hiện rà soát, từng bước hoàn thành tiêu chí số 18 theo yêu cầu đặt ra của xã NTM nâng cao. Phấn đấu đến hết năm 2024, cơ bản các xã trong toàn huyện sẽ đạt chuẩn tiêu chí chất lượng môi trường sống theo bộ tiêu chí xã NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025. Bởi khi chất lượng đời sống được nâng lên, người dân càng thấy rõ ý nghĩa mà chương trình xây dựng NTM, NTM nâng cao mang lại, từ đó, tích cực hưởng ứng tham gia xây dựng, hoàn thành các chỉ tiêu, tiêu chí còn lại, hướng tới xây dựng thành công xã NTM kiểu mẫu.
Nguyễn Oanh