Huyện Kim Bảng có 18 đơn vị hành chính cấp xã (16 xã và 02 thị trấn), 85 thôn, tổ dân phố; dân số là 133.298 người. Với địa bàn rộng, điều kiện kinh tế - xã hội, trình độ dân trí không đồng đều, trước đây thói quen hút thuốc lá, thuốc lào khá phổ biến trong người dân. Hệ thống y tế huyện gồm có Phòng Y tế, 1 Trung tâm Y tế, 18 trạm y tế xã, thị trấn, có 15 phòng khám y tư nhân. Trên địa bàn có 59 trường học, 309 cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống. 10 năm thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHCTL), nhận thức về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và môi trường của người dân Kim Bảng được nâng cao, có sự chuyển biến rõ rệt trong hành động.
Thực hiện Luật PCTHCTL, UBND huyện đã thành lập Ban chỉ đạo PCTHCTL. Các cơ quan, đơn vị, ban, ngành đoàn thể của huyện, UBND các xã, thị trấn bố trí cán bộ kiêm nhiệm công tác PCTHCTL, cử cán bộ tham dự các lớp tập huấn, bồi dưỡng năng lực về công tác PCTHCTL do các sở, ngành tổ chức. Qua đó nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ tham gia hoạt động PCTHCTL. Phòng Văn hóa - Thông tin, Trung tâm Văn hóa và Truyền thông huyện bám sát chủ đề, phát các bài, thông điệp PCTHCTL; tuyên truyền, phổ biến pháp luật về PCTHCTL. Tuyên truyền viên cơ sở đẩy mạnh tuyên truyền về PCTHCTL, kết hợp tuyên truyền gắn với phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa. Thực hiện treo băng rôn với thông điệp hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá 25-31/5 hằng năm tại một số trục đường chính trên địa bàn huyện và cơ quan, đơn vị theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Các cơ quan, đơn vị tổ chức tuyên truyền, phổ biến tới đông đảo cán bộ, công chức, viên chức và người lao động và hội viên các đoàn thể về quy định của Luật lồng ghép trong các cuộc họp, các buổi giao ban, sinh hoạt. Các hội, đoàn thể hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá bằng nhiều hình thức phù hợp, sáng tạo. Phối hợp liên ngành tuyên truyền, phổ biến các quy định về PCTHCTL, nâng cao hiệu quả việc thực thi Luật PCTHCTL. Qua các hoạt động tuyên truyền các tầng lớp nhân dân được cung cấp thông tin về tác hại của thuốc lá, xây dựng môi trường không khói thuốc; quy định về cấm hút thuốc tại trường học và nơi công cộng. Qua báo cáo của UBND các xã, thị trấn, trong 10 năm qua các địa phương đã thực hiện lồng ghép hơn 350 cuộc tuyên truyền thu hút khoảng 14.300 lượt người nghe và hơn 190 khẩu hiệu tuyên truyền.
Cơ sở giáo dục, trường học thực hiện tốt công tác phổ biến các văn bản pháp luật, kế hoạch triển khai thực hiện chương trình PCTHCTL, hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá. 100% các cơ sở giáo dục, đào tạo có kế hoạch “Xây dựng môi trường trường học không khói thuốc" và thực hiện lồng ghép chương trình giáo dục PCTHCTL, thuốc lào, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha,... thông qua các hoạt động ngoại khoá, ngoài giờ lên lớp, sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt 15 phút đầu giờ và các hoạt động giáo dục khác của các nhà trường.
Truyền thông về PCTHCTL tại trường học ở Kim Bảng. Ảnh:Yên Chính
Trung tâm Y tế huyện, các trạm y tế tổ chức tuyên truyền về PCTHCTL lồng ghép vào các buổi họp giao ban và các buổi họp hội đồng người bệnh nhằm nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi của cán bộ, viên chức và người lao động, người bệnh và người nhà người bệnh để PCTHCTL. Tập trung tuyên truyền, vận động cán bộ, viên chức và người lao động, người bệnh và người nhà người bệnh thực hiện không hút thuốc lá trong khuôn viên bệnh viện.
Các cơ quan, đơn vị đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ. Gắn tiêu chí xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc với xét công nhận cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa. Cùng đó thực hiện tự kiểm tra việc treo biển cấm hút thuốc lá tại hành lang, các phòng làm việc, phòng họp, hội trường và các địa điểm có quy định cấm hút thuốc tại nơi làm việc, cơ sở y tế, trường học theo quy định. Tổ chức kiểm tra việc thực hiện Luật PCTHCTL, quy định cấm hút thuốc lá tại các địa điểm cấm hút thuốc. Qua thực tế, đa số công chức, viên chức, người lao động và người dân thực hiện tốt quy định của Luật PCTHCTL, tuy nhiên vẫn còn một số ít người hút thuốc tại nơi công cộng, vẫn còn gạt tàn thuốc lá tại nơi làm việc tại một số ít cơ quan, đơn vị.
Tuy nhiên, thực hiện Luật PCTHCTL trên địa bàn còn có khó khăn nhất định. Một bộ phận người dân do thói quen hút thuốc và nhận thức về Luật PCTHCTL chưa đầy đủ, dù được tuyên truyền, vận động bỏ thuốc lá, song việc cai thuốc lá rất khó khăn. Việc tham gia xây dựng cơ quan, đơn vị, cơ sở y tế không khói thuốc chưa được thực hiện triệt để. Công tác tuyên truyền còn hạn chế, hiệu quả chưa cao. Một số cơ quan, đơn vị, UBND các xã, thị trấn chưa thực sự quan tâm đến công tác PCTHCTL.
Về công tác kiểm tra, thanh tra thực thi Luật và giám sát công tác PCTHCTL, mặc dù đã được thực hiện nhưng vẫn còn nhiều bất cập, khó kiểm soát, việc vi phạm hút thuốc lá nơi công cộng vẫn rất phổ biến. Việc tuân thủ Luật tại một số cơ quan, đơn vị chưa cao. Một số cán bộ, công chức, viên chức, người lao động chưa thực hiện tốt công tác PCTHCTL, đôi khi còn hút thuốc lá nơi công cộng.
Thời gian tới, Kim Bảng tiếp tục củng cố, kiện toàn Ban Chỉ đạo PCTHCTL, phân công nhiệm vụ các thành viên, xây dựng kế hoạch hoạt động theo sự chỉ đạo của Ban Chỉ đạo tỉnh. Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền các nội dung của Luật PCTHCTL, lồng ghép việc thực hiệc các quy định của Luật với phong trào xây dựng cơ quan văn hóa. Xây dựng mô hình cộng đồng dân cư không có người hút thuốc lá, thuốc lào. Tổ chức hội thảo, hội nghị phổ biến Luật PCTHCTL, nói chuyện về tác hại của thuốc lá tới sức khỏe để người dân tự xây dựng môi trường không khói thuốc.
Tổ chức giám sát về PCTHCTL tại các xã, thị trấn. Lồng ghép việc kiểm tra tình hình thực hiện Luật PCTHCTL, đặc biệt kiểm tra việc tổ chức treo biển cấm hút thuốc, tình hình tuân thủ quy định cấm hút thuốc lá tại các địa điểm có quy định cấm. Tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá 25-31/5 thiết thực, hiệu quả, xây dựng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, trường học, cộng đồng dân cư không khói thuốc.
Đỗ Hồng