Lâu nay, chiếc camera vẫn được biết đến với vai trò giám sát an ninh trật tự, và nay còn được huyện Thanh Liêm xác định là giải pháp hữu hiệu để giám sát các hành vi gây hại đến môi trường. Thanh Liêm hiện là đơn vị tiên phong trong tỉnh chỉ đạo các xã, thị trấn lắp đặt camera giám sát tại các bãi tập kết rác thải tập trung để nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn.
Từ đầu tháng 7/2023, xã Thanh Thủy đã lắp đặt camera sử dụng điện năng lượng mặt trời tại điểm trung chuyển rác thải của xã với kinh phí hơn 10 triệu đồng. Ông Vũ Quý Việt, Chủ tịch UBND xã chia sẻ: Trước đây, xã phải thuê một người dân giám sát tại bãi rác để phát hiện những hành vi gây hại môi trường, như vứt rác không đúng nơi quy định, vứt rác xuống sông, hay đổ trộm chất thải công nghiệp… Khi lắp camera, xã đặt bảng thông tin các quy định tại điểm trung chuyển rác thải tập trung kèm thông báo có camera giám sát; từ đó, góp phần nâng cao nhận thức của người dân và các đơn vị thu gom, vận chuyển rác. Rác được thu gom tập kết vào trong nhà có mái che, không bị vứt ra xung quanh gây mất mỹ quan và ô nhiễm môi trường; đồng thời được vận chuyển đi xử lý đúng theo quy định.
Camera được kết nối với điện thoại của lãnh đạo xã và cán bộ chuyên môn phụ trách lĩnh vực môi trường để tiện theo dõi. Để camera hoạt động hiệu quả lâu dài, giảm chi phí duy trì, Thanh Thủy lựa chọn biện pháp sử dụng điện năng lượng mặt trời. Cùng với đó, thường xuyên kiểm tra, theo dõi để phát hiện, xử lý kịp thời khi xảy ra sự cố, bảo đảm camera hoạt động thông suốt. Xã cũng đang tính toán sẽ lắp thêm một mắt camera tại khu vực bãi rác để nâng cao hiệu quả giám sát bảo vệ môi trường.
Tại xã Liêm Sơn, việc lắp đặt camera giám sát bãi rác tập trung được thực hiện từ tháng 5/2023. Từ đó đến nay, xã đã phát hiện, cảnh cáo 2 trường hợp đổ trộm chất thải công nghiệp và yêu cầu khắc phục. Đây là mô hình mới nên trước mắt xã tăng cường tuyên truyền, nhắc nhở để người dân biết và thực hiện nghiêm các quy định về thu gom, đổ rác đúng nơi quy định. Hệ thống camera giám sát được kết nối trực tiếp đến điện thoại của lãnh đạo xã và hệ thống theo dõi camera an ninh tại trụ sở UBND xã. Do vậy, với đường truyền internet ổn định, cán bộ xã có thể quan sát, theo dõi các hoạt động diễn ra hằng ngày tại bãi tập kết rác và khu vực xung quanh, xem lại hình ảnh những ngày trước đó khi cần thiết.
Bà Phạm Thị Ngọc Hà, Phó Chủ tịch UBND xã Liêm Sơn cho biết: Thực hiện chỉ đạo của huyện, xã Liêm Sơn đã đầu tư kinh phí lắp đặt 2 mắt camera tại bãi rác tập trung của xã với tổng số tiền 24 triệu đồng. Không chỉ phát hiện, nhắc nhở, xử lý các trường hợp vi phạm, chúng tôi cũng giám sát luôn đơn vị vận chuyển về thời gian, khối lượng nên tình trạng ùn ứ rác thải trên địa bàn đã giảm đi rất nhiều, ý thức của người dân cũng nâng cao hơn… Song song với đó, xã chỉ đạo các tổ chức đoàn thể, các thôn tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện phân loại rác tại nguồn, không vứt rác bừa bãi; chỉ đạo các tổ thu gom rác thực hiện việc thu gom đúng quy định. Nhờ vậy, công tác môi trường tại xã có nhiều chuyển biến tích cực.
Được biết, tại Thanh Liêm đã có 12/16 xã, thị trấn lắp đặt camera giám sát các hành vi gây ô nhiễm môi trường và được đánh giá là hiệu quả. Theo chia sẻ của người dân các địa phương, cùng với việc chính quyền tăng cường vận động người dân không xả rác ra môi trường, kể từ khi có camera, không còn tồn tại những bãi tập kết rác tự phát, giảm hẳn hành vi đổ trộm phế thải.
Ông Lê Trung Kiên, Phó Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện cho biết: Thực hiện sự chỉ đạo của UBND huyện, các xã và thị trấn trên địa bàn đã thực hiện quy hoạch mỗi xã từ 1-2 điểm trung chuyển rác thải có mái che, tường bao, hệ thống thoát nước. Công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải, trong đó trọng tâm là tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân trong việc phân loại, đổ rác thải đúng nơi quy định đã được các cấp chính quyền từ huyện đến cơ sở quan tâm. Tuy nhiên, hành vi xả rác bừa bãi, không đúng nơi quy định thường xảy ra nhanh và khó phát hiện, trong khi đó, lực lượng chức năng kiểm tra tại địa phương còn hạn chế. Bên cạnh đó, việc vận chuyển rác thải từ bãi tập kết ở nhiều địa phương trên địa bàn huyện về nơi xử lý cũng có những thời điểm chậm trễ, dẫn đến tồn đọng rác. Điều này không chỉ gây mất mỹ quan, mà còn làm cho tình trạng ô nhiễm môi trường từ các bãi tập kết rác thêm trầm trọng. Do đó, sử dụng camera giám sát để ngăn chặn, xử lý vi phạm về môi trường là một trong những giải pháp hữu hiệu để đối phó với nạn xả rác bừa bãi trên địa bàn, góp phần cải thiện môi trường sống, giúp hình thành thói quen tốt cho người dân.
Để việc giám sát thực sự hiệu quả, huyện Thanh Liêm chỉ đạo các địa phương cần thường xuyên rà soát toàn bộ hoạt động của các hệ thống camera lắp đặt tại các bãi rác trung chuyển và nâng cấp cơ sở hạ tầng cần thiết, như máy tính, đường truyền dữ liệu... bảo đảm hệ thống vận hành ổn định, liên tục, phục vụ cho công tác quản lý, giám sát rác thải sinh hoạt. 4 đơn vị còn lại chưa lắp đặt camera giám sát tại bãi tập kết rác, gồm các xã Liêm Túc, Liêm Thuận, Thanh Tân và thị trấn Kiện Khê dự kiến sẽ hoàn thành việc lắp đặt vào cuối năm 2023. Huyện cũng tính toán sẽ hỗ trợ các địa phương một phần kinh phí để thực hiện mô hình này; UBND huyện Thanh Liêm cũng chỉ đạo các địa phương thường xuyên trích xuất hình ảnh từ các camera trên địa bàn để kịp thời phát hiện, xử lý vi phạm theo quy định, tăng tính răn đe.
Sự tiên phong, đi đầu của Thanh Liêm trong thực hiện mô hình “camera môi trường” rất đáng ghi nhận và cần được nghiên cứu, đánh giá để triển khai nhân rộng trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới. Qua đó góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường tại các bãi tập kết rác thải, xây dựng cảnh quan môi trường sạch-đẹp, nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ môi trường tại địa phương. Đây cũng là một trong những giải pháp hiệu quả để giám sát các đơn vị thu gom, vận chuyển rác đúng quy định.
Hoàng Hải