Phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống cho Nhân dân luôn là chủ trương, nhiệm vụ lớn của Đảng, Nhà nước; có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển xã hội bền vững, bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội. Xác định nhiệm vụ quan trọng này, trong nhiều năm qua Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Hà Nam đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về tín dụng chính sách xã hội (CSXH); khẳng định vai trò, vị trí của tín dụng CSXH trong thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, tạo việc làm, phát triển nguồn nhân lực, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị và phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Thời gian qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Hà Nam đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về tín dụng CSXH; khẳng định vai trò, vị trí của tín dụng CSXH trong thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, tạo việc làm, phát triển nguồn nhân lực, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị và phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Nổi bật là Tỉnh ủy, UBND tỉnh và các cấp, các ngành trong tỉnh đã bám sát Chỉ thị số 40-CT/TW và Kết luận số 06-KL/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng CSXH. Trên cơ sở đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Nam đã tổ chức quán triệt, triển khai đến đội ngũ cán bộ chủ chốt của tỉnh; ban hành Công văn số 867-CV/TU ngày 14/01/2015 "về triển khai thực hiện Chỉ thị số 40 ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư" và Chỉ thị số 06-CT/TU ngày 07/9/2021 “về thực hiện Kết luận số 06-KL/TW về tín dụng CSXH”; chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức Đảng, chính quyền, Mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp trong tỉnh thực hiện nghiêm túc việc tuyên truyền, phổ biến, quán triệt, triển khai thực hiện Chỉ thị và Kết luận; nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân về vị trí, ý nghĩa, vai trò của tín dụng CSXH; căn cứ chức năng, nhiệm vụ, tình hình thực tiễn của địa phương, đơn vị để xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện, trong đó xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể nhằm triển khai thực hiện có hiệu quả; coi đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, liên tục của địa phương, đơn vị.
Nhằm thực hiện chủ trương “đa dạng hóa nguồn lực để thực hiện tín dụng CSXH”, cùng với nguồn vốn của Trung ương chuyển về, tỉnh đã chỉ đạo huy động và tập trung các nguồn lực tài chính, đáp ứng tốt hơn nhu cầu vay vốn của hộ nghèo và các đối tượng chính sách trên địa bàn.
Hằng năm, UBND tỉnh và UBND các huyện, thị xã, thành phố đều dành một phần vốn từ ngân sách địa phương uỷ thác sang chi nhánh NHCSXH tỉnh để bổ sung nguồn vốn cho vay. Đến nay, số dư nguồn vốn nhận uỷ thác từ ngân sách địa phương tại chi nhánh đạt 150,97 tỷ đồng; trong đó, nguồn vốn ngân sách tỉnh là 125,84 tỷ đồng, nguồn vốn ngân sách cấp huyện là 25,13 tỷ đồng; tăng 140,6 tỷ đồng (gấp 14,6 lần) so với trước khi có Chỉ thị số 40.
Các cấp ủy Đảng, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở đã chỉ đạo điều tra, rà soát, xác định, bổ sung đối tượng làm cơ sở để NHCSXH thực hiện cho vay các chương trình tín dụng chính sách theo đúng quy định. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác đã chủ động, tích cực phối hợp với các ngành chức năng làm tốt việc xây dựng, lồng ghép mô hình, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững của địa phương với việc sử dụng nguồn vốn tín dụng CSXH. Đồng thời, gắn kết các chương trình tín dụng CSXH với hoạt động chuyển giao khoa học kỹ thuật nhằm giúp hộ vay, Nhân dân trên địa bàn sử dụng vốn vay có hiệu quả.
Công tác kiểm tra, giám sát, củng cố, nâng cao chất lượng tín dụng luôn được chú trọng và quan tâm chỉ đạo. Tỷ lệ nợ quá hạn giảm từ 1,1% thời điểm cuối năm 2002 xuống còn 0,13% thời điểm 31/7/2023. Tỷ lệ thu hồi vốn/doanh số cho vay trong hơn 20 năm qua đạt trên 99,94%.
Nhằm nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của chi nhánh NHCSXH, tỉnh đã chỉ đạo nâng cao năng lực hoạt động của Ban đại diện Hội đồng quản trị NHCSXH các cấp và chất lượng hoạt động của tín dụng chính sách, đặc biệt là đã bổ sung Chủ tịch UBND cấp xã vào thành viên Ban đại diện Hội đồng quản trị NHCSXH cấp huyện từ năm 2015. Các chủ trương, chính sách về tín dụng ưu đãi được triển khai nhanh chóng, những khó khăn, vướng mắc được Chủ tịch UBND cấp xã trực tiếp chỉ đạo giải quyết kịp thời tại cơ sở, giúp chất lượng, hiệu quả tín dụng chính sách được nâng lên, nợ quá hạn giảm.
Việc triển khai thực hiện có hiệu quả tín dụng CSXH thời gian qua đã cơ bản khắc phục tình trạng thiếu vốn, thiếu việc làm, góp phần ngăn chặn "tín dụng đen" ở khu vực nông thôn, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân, ổn định trật tự an toàn xã hội.
Tính đến ngày 31/7/2023, tổng dư nợ 12 chương trình tín dụng CSXH đang triển khai trên địa bàn tỉnh đạt trên 2.900 tỷ đồng, tăng 10 chương trình tín dụng, 2.750 tỷ đồng (gấp 19,23 lần) so với khi chi nhánh NHCSXH tỉnh mới được thành lập. Tổng doanh số cho vay trong hơn 20 năm qua đạt 9.200 tỷ đồng cho trên 433 nghìn lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn. Vốn tín dụng chính sách đã được đầu tư đến 100% thôn/tổ dân phố trên địa bàn tỉnh; góp phần giúp gần 76 nghìn hộ vượt qua ngưỡng nghèo; thu hút, tạo việc làm cho trên 35 nghìn lao động, gần 51 nghìn học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; xây dựng hơn 280 nghìn công trình nước sạch và vệ sinh môi trường ở nông thôn, 3.455 căn nhà cho hộ nghèo, 608 căn nhà ở xã hội; giúp 28 cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học ngoài công lập khắc phục khó khăn, 49 lượt người sử dụng lao động để trả lương ngừng việc, trả lương phục hồi sản xuất cho 5.439 người lao động bị ảnh hưởng bởi Covid 19,...
Đến nay, sau gần 3 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, nhiệm kỳ 2020 – 2025, mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhất là những ảnh hưởng rất nghiêm trọng của đại dịch Covid 19. Song, bằng sự đoàn kết, chủ động, sáng tạo, quyết tâm, đồng lòng của các cấp, các ngành, của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp Nhân dân, cùng với sự đóng góp một phần từ tín dụng CSXH, tỉnh Hà Nam đã đạt được những kết quả bước đầu quan trọng. Kinh tế của tỉnh hằng năm tăng trưởng khá, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) tăng bình quân giai đoạn 2021-2022 đạt 10,06%; thu ngân cân đối sách nhà nước năm 2022 đạt 13.862 tỷ đồng;... Các hoạt động văn hóa, giáo dục, y tế chất lượng, hiệu quả được nâng lên; an sinh xã hội được chăm lo, đời sống Nhân dân ổn định. Quốc phòng - an ninh được bảo đảm. Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị đạt kết quả tích cực;...
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai tín dụng CSXH trên địa bàn tỉnh vẫn còn tồn tại một số khó khăn, hạn chế, đó là: Nguồn vốn ủy thác từ ngân sách địa phương còn thấp; công tác phối hợp, lồng ghép các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội với tín dụng CSXH có lúc, có nơi chưa thật sự gắn kết, chưa đồng bộ; công tác kiểm tra, giám sát quá trình tổ chức thực hiện tín dụng chính sách xã hội có nơi hiệu quả chưa cao; nhu cầu về vốn tín dụng CSXH trên địa bàn tỉnh còn rất lớn, trong khi nguồn vốn còn hạn chế.
Trong thời gian tới, để chủ trương của Đảng về tín dụng CSXH ngày càng mang lại lợi ích thiết thực, đóng góp nhiều hơn trong công tác giảm nghèo bền vững, giải quyết việc làm, bảo đảm an sinh xã hội và nâng cao sống người dân, Chi nhánh NHCSXH tỉnh tiếp tục tham mưu cho Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo đối với hoạt động tín dụng CSXH với một số nội dung trọng tâm sau:
Thứ nhất, tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm túc các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các văn bản của tỉnh về tín dụng CSXH; trọng tâm là Chỉ thị 40-CT/TW, Kết luận số 06-KL/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Chỉ thị số 06-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ; ưu tiên, cân đối nguồn lực từ ngân sách địa phương uỷ thác sang NHCSXH để bổ sung nguồn vốn cho vay, nâng tỷ trọng nguồn vốn từ ngân sách địa phương uỷ thác sang chi nhánh NHCSXH tỉnh tiến tới bằng mức bình quân chung toàn quốc và đến năm 2030 đạt 15% theo Quyết định số 05/QĐ-TTg ngày 04/01/2023 của Thủ tướng Chính phủ.
Thứ hai, các sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và các địa phương tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chi nhánh NHCSXH tỉnh trong quản lý, nâng cao hiệu quả tín dụng CSXH. Xây dựng, lồng ghép các chương trình, dự án về giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, phát triển nông nghiệp, nông thôn, giáo dục, dạy nghề, tạo việc làm, phát triển nhà ở xã hội,…. với việc thực hiện các chương trình tín dụng chính sách.
Thứ ba, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong tập hợp lực lượng, nâng cao hiệu quả giám sát, phản biện xã hội đối với tín dụng CSXH; làm tốt công tác tư vấn, hướng dẫn sử dụng vốn vay, giúp người nghèo và các đối tượng chính sách thuận tiện trong việc vay vốn và sử dụng nguồn vốn vay có hiệu quả.
Thứ tư, tiếp tục củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng hoạt động của Ban đại diện Hội đồng quản trị NHCSXH các cấp; tăng cường kiểm tra, kiểm soát, nâng cao chất lượng tín dụng, chất lượng hoạt động của các Tổ tiết kiệm và vay vốn, đảm bảo đúng đối tượng được vay vốn và người vay sử dụng vốn đúng mục đích, có hiệu quả.
Chi nhánh NHCSXH tỉnh tiếp tục phối hợp với các đơn vị có liên quan chủ động tham mưu cấp ủy, chính quyền các cấp thực hiện tốt hơn nữa tín dụng CSXH; nâng cao hiệu quả hoạt động giao dịch xã; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận các chương trình tín dụng chính sách, đảm bảo 100% người nghèo và các đối tượng chính sách khác có nhu cầu và đủ điều kiện đều được tiếp cận và sử dụng các sản phẩm, dịch vụ của NHCSXH./.
Lê Thị Kim Dung, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Chi nhánh NHCSXH Hà Nam
.