Với nhiều giải pháp đồng bộ được triển khai thực hiện, việc thanh toán không dùng tiền mặt ở các khu vực nông thôn trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua đã có những chuyển biến tích cực. Đây được xem là yếu tố quan trọng, góp phần thực hiện mục tiêu hướng tới xây dựng mô hình thôn thông minh trong xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu thời gian tới.
Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn tỉnh Hà Nam giai đoạn 2021-2025 theo Quyết định số 1364/QĐ-UBND ngày 11/7/2022 của UBND tỉnh xác định rõ mục tiêu: Tạo sự chuyển biến tích cực về thanh toán không dùng tiền mặt với mức tăng trưởng cao, đưa việc sử dụng các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt trong xã hội thành thói quen của người dân ở khu vực đô thị và từng bước phát triển ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa; phấn đấu đến hết năm 2025, có 80% người dân từ 15 tuổi trở lên trên địa bàn toàn tỉnh có tài khoản giao dịch tại ngân hàng hoặc các tổ chức được phép khác; thanh toán không dùng tiền mặt trong thương mại điện tử trên địa bàn tỉnh đạt 50%; tốc độ tăng trưởng bình quân về số lượng và giá trị giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2021-2025 đạt 20%/năm.
Để đạt mục tiêu đề ra, thời gian qua, các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh đã triển khai các cơ chế, chính sách khuyến khích thanh toán điện tử trong việc thu, nộp thuế; giao dịch thương mại điện tử; thu phí, lệ phí, thủ tục hành chính; thanh toán cước, phí cho các dịch vụ thường xuyên, định kỳ, như: điện, nước, điện thoại, internet, truyền hình cáp...
Thực tế hiện nay, tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả cấp huyện đã triển khai dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt theo hình thức quét mã QR code để phục vụ người dân, doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ tài chính, nhất là liên quan đến lĩnh vực đất đai. Còn bộ phận “một cửa” của cấp xã cũng đã triển khai việc thu phí, lệ phí không dùng tiền mặt. Ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã La Sơn (Bình Lục) cho biết: Để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn xã, thời gian qua, UBND xã đã phối hợp với các tổ chức tín dụng mở tài khoản giao dịch cho người dân nhằm tạo thuận lợi cho người dân trong việc thực hiện thanh toán các lệ phí khi giao dịch tại bộ phận “một cửa” của xã, cũng như thanh toán các loại hàng hóa, dịch vụ khi mua sắm. Từ đó đã góp phần thay đổi thói quen thanh toán truyền thống của người dân, đặc biệt là trong việc thực hiện các thủ tục hành chính. Đến nay, nhiều người dân địa phương đã thực hiện gửi hồ sơ qua mạng và thanh toán lệ phí giao dịch không dùng tiền mặt. Còn tại hầu hết các điểm kinh doanh thương mại, chủ kinh doanh đã ứng dụng các ứng dụng chấp nhận thanh toán không dùng tiền mặt, phổ biến nhất là phương thức chuyển khoản, quét mã QR code.
Tại hầu khắp các xã trên địa bàn tỉnh, công tác truyền thông đã và đang được quan tâm đẩy mạnh nhằm hướng dẫn người dân tiếp cận và tham gia sử dụng các dịch vụ trung gian để thanh toán không dùng tiền mặt trở nên phổ biến hơn ở khu vực nông thôn. Chẳng hạn như tại xã Trác Văn (thị xã Duy Tiên), thời gian qua, các tổ chức hội, đoàn thể, nhất là Đoàn thanh niên xã đã tích cực tổ chức ra quân tuyên truyền, vận động, hướng dẫn các cơ sở bán lẻ hàng hóa, dịch vụ trên địa bàn sử dụng các phương tiện thanh toán điện tử và hỗ trợ khách hàng thực hiện các giao dịch thanh toán điện tử trong quá trình mua bán hàng hóa, dịch vụ. Cùng với đó, đẩy mạnh tuyên truyền thanh toán không dùng tiền mặt bằng nhiều hình thức, nhất là tuyên truyền trên hệ thống đài truyền thanh của xã để thay đổi nhận thức, hành vi dùng tiền mặt của người dân, giúp người dân nhận thấy rõ những tiện ích của thanh toán không dùng tiền mặt trong mua, bán và thanh toán các lệ phí giao dịch tại bộ phận “một cửa” của xã.
Đồng chí Trịnh Phương Nam, Bí thư Đoàn xã Trác Văn cho biết: Chỉ tính riêng trong Tháng Thanh niên (tháng 3) vừa qua, Đoàn xã đã tổ chức các hoạt động cao điểm tình nguyện hỗ trợ người dân thực hiện các dịch vụ công trực tuyến. Cụ thể là tuyên truyền về những lợi ích, tiện lợi mang lại cho người dân khi thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến; hướng dẫn người dân tạo tài khoản trên Cổng Dịch vụ công quốc gia, Cổng Dịch vụ công tỉnh; hỗ trợ, hướng dẫn người dân scan hồ sơ, tài liệu, nộp hồ sơ trực tuyến; cách tạo tài khoản và nộp lệ phí trực tuyến. Đồng thời, tuyên truyền người dân sử dụng dịch vụ Mobile banking để thanh toán quét mã QR tại các điểm bán hàng, thanh toán tiền điện, tiền nước…
Để đẩy nhanh lộ trình thanh toán không dùng tiền mặt, tỉnh đang tích cực chỉ đạo các đơn vị cung ứng dịch vụ tiếp tục phối hợp, chuẩn hóa cơ sở dữ liệu, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật kết nối, chia sẻ thông tin với tổ chức tín dụng, tổ chức trung gian thanh toán để thực hiện thu phí dịch vụ bằng phương tiện thanh toán điện tử. Các cơ quan, đơn vị chuyên môn tăng cường vận động, khuyến khích các cơ sở bán lẻ hàng hóa, dịch vụ chấp nhận và sử dụng các phương tiện thanh toán điện tử; khuyến khích thanh toán điện tử trong thương mại điện tử; chú trọng bảo đảm an ninh, an toàn trong hoạt động thanh toán nhằm tạo niềm tin cho khách hàng. Thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình trong thực hiện đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn tỉnh Hà Nam giai đoạn 2021-2025, Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh Hà Nam cũng tập trung chỉ đạo, theo dõi, đôn đốc các tổ chức tín dụng trên địa bàn đẩy mạnh phát triển dịch vụ ngân hàng số; tăng cường phối hợp với các đơn vị cung ứng dịch vụ công triển khai áp dụng các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt…
Thúc đẩy phát triển thanh toán không dùng tiền mặt ở khu vực nông thôn theo nhiệm vụ đề ra trong Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn tỉnh Hà Nam giai đoạn 2021-2025, trong thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục chỉ đạo triển khai các giải pháp phát triển đa dạng tổ chức cung ứng, kênh phân phối, đa dạng các sản phẩm, dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt; khuyến khích phát triển các sản phẩm, dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt phù hợp với hành vi tiêu dùng ở khu vực nông thôn. Cùng với đó, nghiên cứu triển khai, từng bước mở rộng hoạt động đại lý thanh toán; cho phép các tổ chức không phải ngân hàng triển khai hoạt động đại lý thanh toán ở khu vực nông thôn theo quy định; tận dụng hạ tầng, dữ liệu, mạng lưới viễn thông, giảm các chi phí xã hội để phát triển, mở rộng kênh thanh toán không dùng tiền mặt trên thiết bị di động ở khu vực nông thôn gắn với việc triển khai dùng tài khoản viễn thông thanh toán cho các hàng hóa, dịch vụ có giá trị nhỏ (Mobile Money)…
Nguyễn Oanh