Vụ đông năm 2023, toàn tỉnh phấn đấu gieo trồng 8.887 ha cây màu các loại. Trong đó, chú trọng mở rộng diện tích, hình thành vùng sản xuất những cây hàng hóa nhằm nâng cao hiệu quả và thu nhập cho người dân.
Vụ đông năm nay, Xã Lê Hồ (Kim Bảng) phấn đấu gieo trồng 185 ha cây màu các loại. Trong đó, có 152 ha cây hàng hóa, chiếm 82% tổng diện tích gieo trồng, gồm: bí đỏ 70 ha, dưa chuột 52 ha, ngô nếp 30 ha. Hướng đến vụ sản xuất đem lại hiệu quả kinh tế cao, Lê Hồ đặt ra mục tiêu, diện tích trồng dưa chuột cho giá trị bình quân đạt 8 triệu đồng/sào, đạt hơn 220 triệu đồng/ha; những loại cây hàng hóa khác đều có khả năng đạt từ 70 – 90 triệu đồng/ha. Để bảo đảm kế hoạch đề ra vụ đông được Xã Lê Hồ xây dựng kế hoạch gắn với sản xuất 2 vụ lúa, nhất là cơ cấu trà lúa mùa sớm để các loại cây được trồng ngay trong tháng 9, thuận lợi cho tiêu thụ sản phẩm.
Ông Tạ Quốc Toản, Giám đốc HTXDVNN Lê Hồ cho biết: Sản xuất vụ đông hàng hóa trên đất 2 lúa đã trở thành phong trào tại địa phương. Vào vụ gieo trồng, một số loại cây hàng hóa được người dân mở rộng thêm diện tích so với kế hoạch ban đầu. Hằng năm, giá trị sản xuất vụ đông đem lại từ 15 – 16 tỷ đồng. Thu nhập từ trồng cây vụ đông trở thành nguồn thu nhập chính cho nhiều hộ gia đình…
Đối với huyện Kim Bảng, sản xuất vụ đông luôn hướng đến phát triển cây trồng hàng hóa giá trị cao. Vụ đông 2023, toàn huyện phấn đấu gieo trồng 1.965 ha, chiếm khoảng 50% diện tích đất 2 lúa. Trong đó, cây trồng có giá trị hàng hóa 1.755 ha, bằng gần 90% tổng diện tích. Riêng cây vụ đông làm nguyên liệu chế biến xuất khẩu 1.170 ha, bằng 59,4% diện tích… Cụ thể diện tích một số cây trồng vụ đông chủ lực: ngô 478 ha (chủ yếu là ngô nếp, ngô ngọt), dưa chuột 475 ha, bí đỏ 455 ha… Phần lớn các địa phương trong huyện đều xây dựng được vùng tập trung sản xuất cây vụ đông hàng hóa.
Theo bà Lê Thị Phượng, Trưởng phòng NN & PTNT huyện Kim Bảng, UBND huyện chỉ đạo các địa phương gắn kết chặt chẽ thời vụ giữa vụ đông và 2 vụ lúa trong năm. Đây là yếu tố quan trọng để mở rộng diện tích cây vụ đông hàng hóa chủ lực trong trà sớm. Đồng thời, các HTXDVNN trên địa bàn cũng nâng cao vai trò thực hiện các dịch vụ thiết yếu cho sản xuất và tiêu thụ sản phẩm vụ đông…
Sản xuất vụ đông sớm trên vùng đất bãi ven sông Đáy của HTX Nông sản an toàn Liên Hiệp (Thi Sơn - Kim Bảng). Ảnh: Thành Nam
Vụ đông năm 2023 các địa phương khác trong tỉnh cũng hướng đến mở rộng cây trồng hàng hóa. Với huyện Bình Lục, sản xuất cây trồng vụ đông được quy hoạch tập trung tại những xã thế mạnh nằm ven sông Châu, với tổng diện tích 1.705 ha. Trong đó, các địa phương phát huy thế mạnh trồng các loại rau thực phẩm thành vùng hàng hóa, có diện tích gần 1.300 ha dọc các xã, gồm: Bình Nghĩa, Đồng Du, Hưng Công, An Ninh…
Tại huyện Lý Nhân, nơi có truyền thống sản xuất vụ đông, tổng diện tích gieo trồng phấn đấu đạt 3.310 ha, với 1.500 ha trên đất hai lúa. Vụ đông được lựa chọn các loại cây trồng có giá trị hàng hóa cao, như: dưa chuột 215 ha, bí đỏ 285 ha, bí xanh 325 ha… Riêng cây ngô đông diện tích lớn nhất lên đến 900 ha, có khoảng 100 ha trồng trên đất 2 lúa chủ yếu trồng các giống cho giá trị kinh tế cao: ngô nếp, ngô ngọt.
Trao đổi về việc mở rộng diện tích cây trồng hàng hóa vụ đông, bà Nguyễn Thị Quyên, Phó Trưởng phòng NN & PTNT huyện Lý Nhân cho biết: Những năm qua, huyện vẫn duy trì được những vùng sản xuất vụ đông hàng hóa truyền thống. Khi vào vụ, người dân chuyển từ các nghề phụ khác sang tập trung chính vào việc gieo trồng, chăm sóc và thu hoạch sản phẩm. Các loại cây trồng hàng hóa vụ đông đem lại thu nhập chính cho nông dân giai đoạn cuối năm.
Thực tế nhiều năm qua, sản xuất vụ đông hàng hóa đã tạo việc làm và thu nhập cho người dân khu vực nông thôn. Với cây ngô nếp, ngô ngọt, hay bí xanh, bí đỏ cho giá trị sản xuất đạt từ 2,5 – 3,5 triệu đồng/sào/vụ. Những loại cây này người dân có thể trồng với diện tích lớn do không cần quá nhiều công lao động. Tại các địa phương có không ít hộ đã trồng 1 – 2 mẫu bí xanh, bí đỏ, đạt nguồn thu trong 3 tháng sản xuất từ 30 – 50 triệu đồng. Đặc biệt, cây dưa chuột cho giá trị sản xuất cao gấp 2 – 3 lần trở lên so với ngô, bí xanh, bí đỏ, tương đương 8 – 10 triệu đồng/sào/vụ, có vụ đạt từ 12 - 15 triệu đồng/sào.
Ông Trương Quốc Hưng, Phó Giám đốc Sở NN & PTNT đánh giá: Vụ đông đóng vai trò quan trọng vào tốc độ tăng trưởng của ngành trồng trọt nói riêng và sản xuất nông nghiệp nói chung. Trong quá trình sản xuất, ngành luôn định hướng cho các địa phương mở rộng diện tích cây vụ đông, nhất là các loại cây trồng hàng hóa để nâng cao giá trị.
Được biết, để mở rộng sản xuất vụ đông, ngành Nông nghiệp đã đề ra những giải pháp chủ yếu, sát với điều kiện thực tế. Cụ thể, bảo đảm cơ cấu mùa vụ, nhất là trà lúa mùa sớm giải phóng nhanh đất trồng cây vụ đông hàng hóa chủ lực ưa ấm. Các HTXDVNN trong tỉnh thực hiện tốt những khâu dịch vụ cho sản xuất, nhất là tưới, tiêu, bảo vệ thực vật. Đồng thời, thực hiện liên hệ ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm cây trồng vụ đông theo nhu cầu của người dân, nhất là các loại làm nguyên liệu chế biến xuất khẩu. Về phía các đơn vị chuyên môn của ngành Nông nghiệp thường xuyên tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật cho nông dân trong quá trình sản xuất, nhất là các cây trồng mới…
Thời điểm này, lúa mùa sớm tại các địa phương đều đã trỗ thoát, nhiều diện tích đang trong giai đoạn vào mẩy, chắc hạt chuẩn bị cho thu hoạch giải phóng đất trồng cây vụ đông. Khi vào vụ sản xuất, do thời vụ giữa vụ mùa và vụ đông rất ngắn, người dân cần thực hiện theo đúng phương châm “sáng thu hoạch lúa mùa, chiều trồng cây vụ đông” giúp bảo đảm yêu cầu thời vụ. Hiện nay, tại một số vùng đất bãi chuyên màu, người dân trong tỉnh đã bắt đầu gieo trồng và chuẩn bị giống rau vụ đông sớm.
Mạnh Hùng