Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi (KTCTTL) Hà Nam đảm nhiệm tưới, tiêu nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt của phần lớn diện tích đất nông nghiệp, các khu công nghiệp, đô thị, dân cư của tỉnh. Do vậy, vào đợt làm thủy lợi nội đồng mùa khô hằng năm, doanh nghiệp luôn chủ động tập trung duy tu, sửa chữa các công trình đầu mối, gồm: Trạm bơm, cống, đập, xi phông nhằm giúp nâng cao năng lực hoạt động của toàn hệ thống cho thời gian tiếp theo.
Công nhân trạm bơm Chợ Lương (Xí nghiệp Thủy nông Duy Tiên) bảo dưỡng máy bơm. Ảnh: Kim Chi
Bắt đầu bước vào mùa khô năm nay (từ đầu tháng 11), Xí nghiệp Thủy nông Duy Tiên (Công ty TNHH MTV KTCTTL Hà Nam) đã tiến hành sửa chữa, bảo dưỡng hệ thống trạm bơm. Trong đó, đơn vị ưu tiên sửa chữa máy bơm tại những trạm chính, như: Chợ Lương, Hoành Uyển, Lạc Tràng Bộ, Bùi 2…
Tại trạm bơm chính Chợ Lương có tổng số 6 máy bơm, tổng công suất 24 nghìn m3/h, phục vụ cho hơn 2.000 ha đất cấy và hỗ trợ tiêu úng cho các khu công nghiệp, đô thị trên địa bàn. Năm 2022, do lượng mưa nhiều, thời gian hoạt động của trạm tăng lên đáng kể. Do vậy, Xí nghiệp Thủy nông Duy Tiên đang đề xuất công ty tiến hành duy tu, sửa chữa toàn bộ 6 máy bơm. Trong đó, máy số 4 được sửa chữa định kỳ, thay thế một số bộ phận hết thời hạn sử dụng. Được biết, cùng với trạm bơm, xí nghiệp sẽ tiến hành duy tu, bảo dưỡng toàn bộ hệ thống cống cầu kênh, nạo vét một số bể hút trạm bơm…
Ông Kiều Viết Hùng, Giám đốc Xí nghiệp Thủy nông Duy Tiên cho biết: Trên địa bàn thị xã Duy Tiên phát triển mạnh công nghiệp, đô thị, nhiệm vụ tưới, tiêu nước phục vụ của hệ thống thủy lợi ngày càng tăng. Đơn vị đang tập trung tu sửa các công trình đầu mối phục vụ tưới, tiêu trên địa bàn, trước mắt là sản xuất vụ lúa xuân 2023. Dự kiến, việc lấy nước tưới cho vụ mới triển khai khoảng cuối tháng 12, do vậy các công trình càng được đẩy nhanh duy tu, sửa chữa.
Các đơn vị trực thuộc Công ty TNHH MTV KTCTTL Hà Nam đều đang xây dựng kế hoạch và triển khai tu sửa các công trình thủy lợi đầu mối sau một năm vận hành. Như trạm bơm Đinh Xá tưới, tiêu kết hợp (Xí nghiệp Thủy nông Bình Lục) có 12 tổ máy. Trong năm 2022, thời gian trạm bơm vận hành gấp hơn 3 lần những năm trước do lượng mưa nhiều phải hoạt động tiêu úng. Như thời điểm tháng 9 và tháng 10, trạm bơm vận hành liên tục 45 ngày không nghỉ. Hiện trạm có 3 máy, chiếm 25% tổng số máy vận hành vượt số giờ quy định phải tiến hành sửa chữa, số máy bơm còn lại cần được bảo dưỡng định kỳ.
Ông Nguyễn Văn Thanh, Tổ trưởng quản lý trạm bơm Đinh Xá cho biết: Trạm bơm Đinh Xá có nhiệm vụ tưới, tiêu nước cho Khu A của huyện Bình Lục và một phần TP Phủ Lý. Vì thế, vào mùa khô luôn là thời điểm tu sửa toàn bộ hệ thống máy trạm bơm. Năm nay thời gian thực hiện tu sửa khá ngắn, chỉ còn khoảng 45 ngày, kết thúc trong năm. Trạm đang đề xuất với đơn vị chủ quản tiến hành sửa chữa sớm để kịp lấy nước phục vụ gieo cấy lúa xuân 2023.
Để bảo đảm nhiệm vụ phục vụ tưới, tiêu nước của hệ thống thủy lợi trên địa bàn, Công ty TNHH MTV KTCTTL Hà Nam đã quan tâm nâng cao năng lực các công trình đầu mối qua việc tu sửa định kỳ vào mùa khô hằng năm. Đơn vị đã rà soát lại toàn bộ hệ thống, đánh giá cụ thể từng hạng mục công trình và xây dựng kế hoạch tu sửa. Với các trạm bơm, bảo dưỡng toàn bộ hệ thống máy, sửa chữa định kỳ những máy quá thời gian hoạt động; sửa chữa, nâng cấp gần 50 công trình cống, đập, xi phông.
Đơn cử, huyện Thanh Liêm, nơi nằm trong vùng có cốt đất cao, thấp không đều, địa thế khó khăn trong quá trình phục vụ tưới, tiêu, đã có 14 công trình cống, đập, xi phông được sửa chữa, nâng cấp bảo đảm đáp ứng yêu cầu tưới, tiêu nước phục vụ sản xuất nhiều nhất tỉnh. Tổng kinh phí đầu tư tu sửa công trình thủy lợi của công ty năm 2023 là 23 tỷ đồng. Trong đó, đợt làm thủy lợi mùa khô thực hiện khoảng 60% kinh phí và khối lượng.
Trao đổi về việc tu sửa các công trình thủy lợi đầu mối, ông Lê Văn Hòa, Giám đốc Công ty KTCTTL Hà Nam cho biết: Các công trình đầu mối đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực phục vụ của hệ thống công trình thủy lợi. Do vậy, trong các đợt tu sửa, công ty kiểm tra, đánh giá và ưu tiên thực hiện những công trình cấp thiết. Việc thi công cũng được tiến hành khẩn trương, kịp thời phục vụ sản xuất vụ xuân 2023.
Trong điều kiện thời tiết hiện nay có thay đổi do tác động từ biến đổi khí hậu với tình trạng hạn thiếu nước cục bộ, mưa cường độ lớn thường xuyên xảy ra… Cùng với đó, nhiệm vụ tiêu nước cũng nâng lên do đảm nhiệm cả khu công nghiệp, đô thị. Một thực tế nữa, các trạm bơm cơ bản được đầu tư mới, nhưng phần lớn các cống nội đồng đều đã được xây dựng từ lâu, dẫn đến việc thiếu đồng bộ trên toàn hệ thống. Do vậy, việc tu sửa kịp thời các công trình đầu mối trạm bơm, cống, đập, xi phông sẽ bảo đảm tốt quá trình tưới, tiêu nước phục vụ sản xuất, hạn chế thấp nhất ảnh hưởng đối với sản xuất nông nghiệp và dân sinh, kinh tế trên địa bàn tỉnh.
Mạnh Hùng