Luật Giá 2023 quy định rõ: Các tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ niêm yết giá bảo đảm rõ ràng và không gây nhầm lẫn cho khách hàng về mức giá mua, giá bán. Để thị trường hàng hóa diễn ra lành mạnh, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, thời gian qua, các ngành chức năng của tỉnh đã tăng cường theo dõi diễn biến thị trường, làm tốt công tác kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về niêm yết giá hàng hóa.
Qua khảo sát thực tế tại các trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng tự chọn trên địa bàn tỉnh cho thấy hầu hết các quầy, kệ hàng được bố trí, sắp xếp gọn gàng và bày bán hàng hóa theo từng nhóm hàng khác nhau. Hầu hết các mặt hàng đều được niêm yết giá bán, tạo thuận lợi cho người tiêu dùng trong việc đối chiếu, so sánh giá và chọn mua sản phẩm. Tuy nhiên, tại các cửa hàng tạp hóa quy mô nhỏ hay chợ truyền thống, người bán vẫn chưa thực hiện nghiêm quy định về niêm yết giá.
Lý giải về lý do không triển khai niêm yết giá bán hàng hóa, nhiều tiểu thương cho rằng, các mặt hàng hóa, nhất là hàng hóa thiết yếu có giá nhập vào không ổn định, có sự biến động theo ngày, theo tuần nên khó thực hiện niêm yết giá. Còn về phía người tiêu dùng, hầu hết mọi người vẫn chủ yếu mua hàng theo thói quen “thuận mua, vừa bán” mà không kiểm tra niêm yết giá hay yêu cầu người bán giải thích về việc không thực hiện niêm yết giá bán. Đây cũng là một phần nguyên nhân khiến cho việc triển khai thực hiện niêm yết giá hàng hóa, dịch vụ còn tồn tại những hạn chế.
Người tiêu dùng kiểm tra niêm yết giá tại siêu thị Winmart+, đường Lý Thường Kiệt, thành phố Phủ Lý.
Theo quy định tại Nghị định số 109/2013/NĐ-CP ngày 24/9/2013 và Nghị định số 49/2016/NĐ-CP ngày 27/5/2016 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý giá, phí, lệ phí, các cá nhân kinh doanh không thực hiện niêm yết giá sẽ bị phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng, nếu vi phạm nhiều lần, tái phạm thì bị phạt tiền từ 1-3 triệu đồng. Đối với tổ chức vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 1-2 triệu đồng, nếu vi phạm nhiều lần, tái phạm bị phạt tiền từ 2-6 triệu đồng.
Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý niêm yết giá hàng hóa, thời gian qua, Cục Quản lý thị trường tỉnh đã tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến tới các tổ chức, cá nhân kinh doanh các văn bản quy phạm pháp luật về việc thực hiện niêm yết giá bán hàng hóa, dịch vụ; đồng thời làm tốt công tác kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm niêm yết giá.
Tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2024, qua công tác kiểm tra, lực lượng quản lý thị trường tỉnh đã phát hiện, xử lý 93 trường hợp vi phạm về niêm yết giá, thu nộp ngân sách nhà nước 116 triệu đồng (chiếm trên 28,6% tổng số vụ vi phạm được phát hiện, xử lý). Các hành vi vi phạm chủ yếu là không thực hiện niêm yết giá bán buôn, bán lẻ bằng đồng Việt Nam; niêm yết không đầy đủ, không đúng quy định, không rõ ràng, gây nhầm lẫn cho khách hàng tại nơi giao dịch; không niêm yết giá hàng hoá tại địa điểm phải niêm yết giá theo quy định của pháp luật…
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục quản lý thị trường tỉnh cho biết: Luật Giá năm 2023 có một số điểm mới như ban hành kèm theo danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá; quy định cụ thể về việc kê khai giá; bổ sung tiêu chí danh mục hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá… Qua đó, góp phần khắc phục những tồn tại, hạn chế trong thực hiện niêm yết giá hàng hóa, dịch vụ hiện nay.
Trong thời gian tới, Cục quản lý thị trường tỉnh tiếp tục chỉ đạo các đội quản lý thị trường trực thuộc tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân kinh doanh vi phạm về niêm yết giá. Cùng với đó, chủ động theo dõi sát diễn biến thị trường hàng hóa trong tỉnh để tham mưu các biện pháp quản lý, điều hành giá, tránh xảy ra biến động bất thường về giá, đặc biệt là đối với các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, làm ảnh hưởng đến đời sống của người dân.
Từ ngày 1/7/2024, lương cơ sở chính thức tăng thêm 30%. Ngoài ra, Chính phủ cũng điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng tăng thêm 15%. Đi cùng với niềm vui tăng lương, nhiều người tỏ ra lo ngại, giá các mặt hàng thiết yếu sẽ tăng theo. Từ thực tế mua bán tại một số chợ cũng cho thấy, giá các mặt hàng thực phẩm rau củ tươi, thịt lợn, thịt gà, gạo... đã có sự tăng giá nhẹ trong những ngày gần đây.
Để niềm vui tăng lương được trọn vẹn, không tiếp tục diễn biến “câu chuyện muôn thuở” là lương tăng thì giá cả các mặt hàng thiết yếu cũng tăng theo, ngành Công thương Hà Nam đang tăng cường các giải pháp nhằm bình ổn giá, không để xảy ra tình trạng đầu cơ găm hàng, tăng giá bất hợp lý. Sở Công thương có văn bản đề nghị phòng chuyên môn của các huyện, thị xã, thành phố tăng cường biện pháp quản lý giá các mặt hàng thiết yếu, hằng tháng gửi báo cáo cập nhật tình hình giá cả hàng hóa thiết yếu trên địa bàn về sở. Bên cạnh đó, Sở Công thương cũng yêu cầu Ban quản lý các chợ tăng cường quản lý giá cả, yêu cầu các tiểu thương thực hiện nghiêm việc niêm yết giá; các siêu thị, trung tâm thương mại có kế hoạch dự trữ, bảo đảm ổn định giá cả mặt hàng tiêu dùng thiết yếu.
Ông Lê Minh Ngọc, Trưởng phòng Quản lý thương mại, Sở Công thương khẳng định: Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, việc niêm yết giá hàng hóa, dịch vụ sẽ giúp các cơ quan nhà nước thực hiện tốt chức năng quản lý giá, góp phần ổn định thị trường, bảo đảm an sinh xã hội. Người tiêu dùng cũng sẽ mua được hàng đúng giá, đúng chất lượng, cân đối được chi tiêu trong sinh hoạt hằng ngày. Việc niêm yết giá bán cũng góp phần tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, thể hiện nét văn minh thương mại.
Trong thời gian tới, Sở Công thương Hà Nam tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả chỉ đạo của UBND tỉnh về công tác quản lý, điều hành giá trên địa bàn tỉnh. Cụ thể là thường xuyên theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả hàng hóa, đặc biệt là mặt hàng thiết yếu để đề xuất các biện pháp nhằm bảo đảm cân đối cung cầu, ổn định thị trường, không để xảy ra tình trạng thiếu hàng, gián đoạn nguồn hàng gây tăng giá đột biến, nhất là trong dịp cuối năm và dịp sát Tết Nguyên đán 2025; theo dõi sát diễn biến giá xăng, dầu, điện, kịp thời đề xuất các giải pháp bình ổn giá khi có sự biến động lớn về giá đối với các mặt hàng này để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng; tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh và lưu thông hàng hóa, đáp ứng kịp thời nhu cầu tiêu dùng của người dân; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, thông tin kịp thời về tình hình thị trường giá cả.
Cùng với đó, phối hợp với Cục Quản lý thị trường tỉnh và các cơ quan chức năng liên quan tăng cường kiểm tra, giám sát thực hiện các biện pháp kê khai giá, niêm yết giá, việc chấp hành pháp luật về giá các mặt hàng thuộc lĩnh vực ngành quản lý…
Nguyễn Oanh